درس ریاضی در میان دروس اختصاصی رشته‌ی تجربی از اهمیّت بالایی برخوردار است چرا که عموماً عملکرد دانش‌آموزان این رشته در کنکور نسبت به دروس دیگر همچون زیست‌شناسی ضعیف‌تر است. این امر باعث میشود که تراز این درس به شدت بر رتبه‌ی کنکور دانش‌آموزان تأثیر بگذارد. همچنین با بررسی کارنامه‌ی کنکور دانش‌آموزان برتر در سال‌های اخیر دیده شده است که این دانش‌آموزان عموماً عملکرد خوبی در درس ریاضی داشته‌اند. به همین دلیل دانش‌آموزان رشته‌ی تجربی باید تا جایی که لازم است وقت نسبتاً زیادی برای یادگیری کامل و عمیق این درس و بالا بردن مهارت تست‌زنی خود در آن بگذارند. در همین راستا، دانش‌آموزان به یک کتاب کمک آموزشی مناسب که هم به یادگیری کامل آن‌ها کمک کند و هم با ارائه‌ی مجموعه‌ی کاملی از تست‌های متنوع و جامع باعث افزایش تسلط دانش‌آموزان در پاسخ‌دهی صحیح و سریع به سؤالات این درس شود، نیاز دارند. از طرفی، تنوع بالای کتاب‌های آموزش و تست موجود در بازار برای این درس باعث شده است که دانش‌آموزان برای انتخاب بهترین کتاب کمک آموزشی برای این درس تا حد زیادی گیج شده و زمان زیادی را تنها برای انتخاب یک کتاب صرف کنند. لذا در این متن با هدف تسهیل این انتخاب، اولین کتاب جامع تک جلدی نظام جدید ریاضیات تجربی دهم، یازدهم و دوازدهم از انتشارات تخته سیاه و ویرایش جدید ریاضیات تجربی کامل کنکور پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم از سری کتاب‌های میکروطلایی انتشارات بین‌المللی گاج، بررسی و با هم مقایسه خواهند شد.
ریاضیات تجربی جامع کنکور تخته سیاه
بررسی ویژگی‌های کلی دو کتاب
کتاب جامع تک‌جلدی نظام جدید ریاضیات تجربی انتشارات تخته‌سیاه
این کتاب به تألیف مهندس بابک سادات در یک جلد با ۸۷۰ صفحه ارائه شده است. این کتاب به طور کل شامل ۳۰۴۱ تست بسیار متنوع میشود. در این کتاب برای بخش درسنامهها و تست‌ها از رنگ مکمل آبی و برای بخش پاسخنامه‌ها از رنگ نارنجی به عنوان رنگ مکمل استفاده شده است تا علاوه بر جلوگیری از خستگی زود هنگام چشمان دانش‌آموزان، پاسخنامه‌ها از دو بخش دیگر واضحاً مجزا باشد. استفاده‌ی مناسب از شکل‌ها، نمودارها و جداول در این کتاب نیز به یادگیری عمیق‌تر دانش‌آموزان کمک می‌کند. این کتاب برای همه‌ی دانش‌آموزان با هر سطح توانایی و نه فقط دانش‌آموزان مدارس برتر کشور نوشته شده است. هدف کتاب ریاضی تجربی جامع تخته سیاه در واقع ارائه‌ی آموزش کامل برای همه‌ی دانش‌آموزان سر تا سر کشور به گونه‌ای که آن‌ها را در دستیابی به نتیجه‌ی عالی در کنکور کمک کند، است.
کتاب میکروطلایی ریاضیات تجربی کامل کنکور انتشارات گاج
این کتاب به تألیف علی اکبر طالبی در یک جلد با ۹۲۶ صفحه ارائه شده است. در این کتاب به طور کل ۲۹۲۷ تست وجود دارد که از این تعداد ۹۴ تست تست‌های مطرح شده در کنکورهای سراسری سال ۹۹ هستند. کتاب ریاضیات تجربی میکروطلایی گاج نیز با هدف تسهیل فرآیند مطالعه‌ی دانش‌آموزان علاوه بر رنگ مشکی از رنگ مکمل صورتی برای بخش بانک تست و پاسخ‌های تشریحی، و برای بخش درسنامهها از رنگ سبز-آبی استفاده شده است. از ویژگی‌های خوب این کتاب می‌توان به بخش «مقدمه‌ی مؤلف» در ابتدای کتاب اشاره نمود. در این بخش توضیحات خیلی خوب و مفیدی درمورد کلیّت کتاب و علائم استفاده شده در آن ارائه شده است. همچنین روش صحیح مطالعه و یادیری درس ریاضی نیز توضیح داده شده است. یکی دیگر از ویژگی‌های برتر این کتاب ارائه‌ی سؤالات ریاضی کنکورهای سراسری داخل و خارج رشته‌ی تجربی سال ۹۹ و سؤالات مربوط به مباحث ریاضی تجربی از کنکورهای سراسری داخل و خارج رشته‌ی ریاضی سال ۹۹ به همراه با پاسخنامه‌ی تشریحی کامل به طور یک جا در انتهای کتاب است.
مقایسه‌ی ساختار کلی کتاب ریاضی تجربی جامع تخته‌سیاه و ریاضیات تجربی کامل گاج
ساختار کلی هر دو کتاب از این نظر که در هر دو کتاب بانک تست، درسنامه‌ی مفصل و پاسخنامه‌ی تشریحی ارائه شده است، مشابه است. اما ترتیب ارائه‌ی این سه بخش و همچنین فصل‌بندی موضوعی دو کتاب با یک‌دیگر متفاوت است. در کتاب تخته سیاه ابتدا درسنامهها و تست‌ها همه‌ی فصل‌ها ارائه شده و سپس پاسخنامه‌ی تشریحی سؤالات در انتهای کتاب قرار گرفته است. این درحالی است که در کتاب گاج ابتدا تمامی تست‌ها و پاسخنامه‌ی تشریحی ارائه شده و سپس درسنامهها در انتهای کتاب قرار داده شد است. تشابه دیگر دو کتاب نیز آن است که هر دو کتاب تست‌ها و مفاهیم هر فصل را به چندین بخش کوچک‌تر تقسیم کرده و درسنامهها و تست‌ها را مطابق با دسته‌بندی موضوعی خود ارائه کرده‌اند. هر دو کتاب فاقد پاسخنامه‌ی تستی هستند.
بررسی و مقایسه‌ی درسنامه‌های کتاب ریاضی تجربی جامع تخته‌سیاه و ریاضیات تجربی کامل گاج
شباهت‌ها
- تفصیلی و کامل بودن نکات و توضیحات درسنامهها (تمامی نگات در کتاب گاج و تخته سیاه به ترتیب با عناوین «نکته» و «تذکر» بیان شده‌اند.)
- ارائه‌ی مثال تشریحی و تست‌های آموزشی فراوان به همراه حل کامل برای انتقال بهتر مطالب به دانش‌آموزان و بالا بردن توانایی دانش‌آموزان در تحلیل سؤالات
- دسته‌بندی موضوعی جزئی مطالب هر فصل
تفاوت‌ها
- کتاب گاج درسنامه‌ی تمامی مباحث را یک جت در انتهای کتاب قرار داده است، در حالی که کتاب تخته سیاه درسنامه‌ی هر فصل را در همان فصل قبل از تست‌های آن ارائه کرده است.
- در کتاب تخته سیاه در ابتدای درسنامه‌های هر فصل یک کد QR قرار داده شده است که دانش‌آموزان می‌توانند با اسکن کردن این کد ویدئوهای آموزشی نویسنده‌ی کتاب برای تمامی مطالب آن فصل را ببینند. این ویژگی به شدت برای یادگیری دانش‌آموزان به خصوص آنان که حس می‌کنند نیاز به کلاس‌های فوق برنامه و دبیر دارند، مفید است. کتاب گاج فاقد این ویژگی است.
- در کتاب تخته سیاه اشتباهات رایج دانش‌آموزان را در کادرهایی مشخص نوشته و توضیح داده است تا دانش‌آموزان با مطالعه‌ی آن‌ها این اشتباهات را تکرار نکنند. این ویژگی در کتاب گاج موجود نیست.
- کتاب تخته سیاه بعضی نکات را با بیانی طنز یا به صورت شعر و با لحنی صمیمانه با فونتی متفاوت از سایر متون کتاب نوشته است تا دانش‌آموزان این نکات را راحت‌تر به خاطر بسپرند؛ این در حالی است که در کتاب گاج تنها یک بیان رسمی استفاده شده است.
- کتاب گاج تمامی اتحادها و دیگر موارد حفظی را در کادرهایی مشخص ارائه کرده است تا دانش‌آموزان به راحتی این موارد را پیدا کرده و به خاطر بسپرند. این کادربندی مشخص در کتاب تخته سیاه دیده نمی‌شود.
- در کتب گاج خلاصه‌ی تمام مطالب هر فصل در چند صفحه در انتهای درسنامه‌ی مربوط به همان فصل با این هدف که دانش‌آموزان بتوانند در زمان‌های نزدیک به کنکور تمامی مطالب مهم را خیلی سریع مرور کنند، ارائه شده است؛ اما کتاب تخته سیاه با آن که به علت تقسیم‌بندی متفاوت مباحث درسنامه‌های طولانی‌تری در هر فصل ارائه کرده است، خلاصه‌ی درسنامهها را ننوشته است.
در جدول زیر تعداد تست‌ها و مثال‌های آموزشی مطرح شده در درسنامه‌های هر دو کتاب مقایسه شده است:
مقایسه‌ی تست‌های کتاب ریاضی تجربی جامع تخته‌سیاه و ریاضیات تجربی کامل گاج
شباهت‌ها
- مرتب کردن تست‌ها بر اساس موضوع
- بیان منبع تست‌ها در کنار تست
- ارائه‌ی تست‌های تألیفی، کنکوری و برگرفته از کتاب درسی (در هر دو کتاب سال، رشته و نوع (داخل یا خارج) کنکور مربوطه برای سؤالات کنکوری و عبارات «برگرفته از کتاب درسی» و یا «کتاب درسی» برای سؤالات برگرفته از کتاب درسی در کنار سؤالات نوشته شده است.)
- هر دو کتاب تمامی سؤالات ریاضی کنکورهای سراسری تجربی داخل و خارج کشور سال ۹۹ به همراه سؤالات کنکورهای ریاضی سال ۹۹ که مرتبط با مباحث ریاضی تجربی هستند را در انتهای تست‌ها به صورت یک جا قرار داده‌اند تا دانش‌آموزان بتوانند با حل این سؤالات از تسلط خود بر تمامی مباحث ریاضی اطمینان حاصل فرمایند.
تفاوت‌ها
- در کتاب تخته سیاه در ابتدای هر فصل ابتدا تست‌های کنکوری به تفکیک موضوع ارائه شده و سپس تست‌های غیر کنکوری با عنوان «تست‌های روتین» مطرح شده‌اند. در کتاب گاج تفکیکی برای تست‌ها از لحاظ منبع در نظر گرفته نشده و تمامی تست‌ها هم کنکوری و هم غیر کنکوری به صورت درهم ارائه شده و فقط بر اساس موضوع دسته‌بندی شده‌اند.
- در ابتدای تست‌های کنکوری هر فصل از کتاب تخته سیاه یک کد QR قرار داده شده است که دانش‌آموزان با اسکن این کد می‌توانند ویدئوی حل سؤالات پرکاربرد کنکوری آن فصل را مشاهده نمایند. کتاب گاج چنین امکانی به دانش‌آموزان نداده و تنها به پاسخنامه‌ی تشریحی سؤالات اکتفا کرده است.
- کتاب تخته سیاه در انتهای هر فصل تست‌های بسیار سخت و سطح بالا را در بخشی جداگانه تحت عنوان«سؤالات مخصوص ۱۰۰ در آزمون‌های آزمایشی» ارائه کرده است. این دسته از تست‌ها مخصوص دانش‌آموزان پرتلاشی است که با هدف ۱۰۰ زدن درس ریاضی در کنکور و یا آزمون‌های آزمایشی، به دنبال سؤالات چالشی‌تر هستند. تقسیم‌بندی مستقیم تست‌ها از نظر سطح دشواری در کتاب گاج انجام نشده است؛ اما این کتاب تست‌های دشوار را با علامت بمب مشخص کرده است.
- بر خلاف کتاب گاج، کتاب تخته سیاه علاوه بر سؤالات تألیفی، کنکوری و برگرفته از کتب درسی، سؤالات خوب آزمون‌های آزمایشی همچون گزینه ۲ و کانون فرهنگی آموزش را نیز با ذکر سال برگزاری آزمون مربوطه آورده است.
- کتاب گاج در هر فصل سؤالات مهم و پرکاربرد آن فصل را با علامت ستاره مشخص کرده است. این کار هم به دانش‌آموزانی که می‌خواهند در ایام نزدیک به آزمون‌های آزمایشی یا کنکور مباحث را مرور کرده و هم برای دانش‌آموزانی که وقت کافی برای حل تمامی سؤالات یک فصل را ندارند، بسیار کمک می‌کند. چنین کاری در کتاب تخته سیاه انجام نشده است.
جدول زیر تعداد تست‌های مختلف هر دو کتاب را با جزئیات لازم مقایسه می‌کند:
بررسی و مقایسه‌ی پاسخنامه‌های کتاب ریاضی تجربی جامع تخته‌سیاه و ریاضیات تجربی کامل گاج
شباهت‌ها
- به شدت کامل و مفصّل توضیح دادن حل سؤالات در پاسخنامه‌های تشریحی
- ارائه‌ی چندین روش حل متفاوت برای بعضی سؤالات جهت آشنا سازی دانش‌آموزان با انواع روش‌های حل مسئله
تفاوت‌ها
- کتاب گاج نکات مهم مطرح شده پاسخنامه‌ی تشریحی را در کادری مشخص با عنوان «نکته» بیان کرده است ولی در پاسخنامه‌ی کتاب تخته سیاه نکته‌ای مشخص نشده است.
- کتاب تخته سیاه در صورت لزوم به ارائه‌ی تنها پاسخ درست اکتفا نکرده و تمامی گزینه‌های سؤال را بررسی کرده است.
جمع‌بندی
کتاب جامع تک جلدی نظام جدید ریاضیات تجربی انتشارات تخته سیاه و ویرایش جدید کتاب ریاضیات تجربی کامل کنکور از سری کتاب‌های میکروطلایی انتشارات بین‌المللی گاج، کتب کمک آموزشی بسیار خوبی برای متقاشیان شرکت در کنکورهای سراسری تجربی و یا آزمون‌های آزمایشی این رشته هستند. هر دوی این کتاب‌ها تمامی مباحث ریاضی هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم را بر حسب موضوع فصل‌بندی کرده و طی درسنامه‌های مفصل آموزش می‌دهند. همچنین هر دو کتاب یک بانک تست مفصّل شامل سؤالات کنکورهای سراسری سال ۹۹ به همراه پاسخنامه‌ی تشریحی ارائه می‌کنند. به طور کل کتاب تخته سیاه تست‌های بیشتری ارائه کرده است ولی تعداد تست‌های کنکوری در کتب گاج بسیار بیشتر است. این دو کتب از نظر میزان دشواری سؤالات تقریباً یکسانند و دانش‌آموزان با هر سطحی می‌توانند از هر کدام از این دو کتاب استفاده نمایند. از آن جا که بیان مؤلف در کتاب تخته سیاه مشابه یک معلم است و فیلم‌های آموزشی کاملی نیز توسط مؤلف در کتاب ارائه کرده است، این کتاب می‌تواند دانش‌آموزان را به مانند یک دبیر همراهی کرده و آن‌ها را از کلاس‌های درس خارج برنامه بی‌نیاز کند. به طور کلی، مطالعه و حل کامل سؤالات یکی از این دو کتاب (هر کدام از کتاب‌ها) دانش‌آموزان را به هدف دستیابی به نتیجه‌ی عالی در سؤالات ریاضی کنکور تجربی می‌رساند.