بی‌شک درس ریاضی از مهم‌ترین دروسی است که دانش‌آموزان تمامی پایه‌ها با آن روبه‌رو هستند. مفاهیم پایه‌ای این درس کاربرد فراوانی در زندگی روزمره دارد. همچنین از آن جا که مطالب پایه‌های مختلف این درس به شکل یک زنجیره کاملاً به هم متصل هستند، یادگیری مطالب پایه‌ای این درس اهمیت فراوانی دارد. دقت کنید که در واقع دانشآموزانی که نتوانند ریاضی دبستان را به درستی فرا گیرند، در یادگیری ریاضی دوره‌ی متوسطه‌ی اول به مشکل می‌خورند و اگر نتوانند این مشکل را در همین دوره رفع کنند، در دوره‌ی متوسطه‌ی دوم نیز به مشکل می‌خورند و چون درس ریاضی، به خصوص برای دو رشته‌ی محبوب علوم تجربی و ریاضی – فیزیک، جزو مهم‌ترین دروس در کنکور سراسری است، اگر دانش‌آموزان نتوانند تراز قابل قبولی در سؤالات کنکور این درس به دست بیاورند، به هیچ عنوان نمی‌توانند رتبه‌ی خوبی در کنکور کسب کنند. از این رو دانش‌آموزان از همان پایه‌ی اول دبستان درس ریاضی را در اولویت خود قرار می‌دهند و این روند را تا سال دوازدهم ادامه می‌دهند.
از آن جا که از دوره‌ی متوسطه‌ی اول دروس به طور کلی شکل جدی‌تری به خود می‌گیرند، دانش‌آموزان نیز به صورت جدی‌تری درس می‌خوانند و عموماً جهت یادگیری بهتر دروس از کتب کمک آموزشی متنوع استفاده می‌نمایند. دقت کنید که چون تکمیل یادگیری و کسب تسلط در درس مسئله – محوری همچون ریاضی، فقط از طریق حل مسائل فراوان امکان‌پذیر است و تمارین کتب درسی به هیچ عنوان کافی نیستند، در اختیار داشتن کتاب کمک آموزشی مناسب برای این درس امری واجب است. از نظر سطح علمی و میزان دشواری سؤالات کتب کمک آموزشی ریاضی دوره‌ی متوسطه‌ی اول را می‌توان به دو دسته تقسیم نمود. کتاب‌های دسته‌ی اول هم‌سطح کتب درسی هستند و برای دانشآموزانی که ریاضیشان ضعیف و یا متوسط است، مناسب هستند. دسته‌ی دوم نیز شامل کتب سطح بالاتر می‌شود که برای تیزهوشان و دانش‌آموزان مستعدی که می‌خواهند ریاضیشان تا حد ممکن قوی باشد، مناسب هستند. دقت کنید که دانش‌آموزان مدارس برتر کشور همچون مدارس تیزهوشان باید از کتب دسته‌ی دوم استفاده نمایند تا بتوانند همراه با کلاس درسی خود جلو بروند و دانشآموزانی که می‌خواهند برای دوره‌ی متوسطه‌ی دوم در آزمون‌های چنین مدارسی قبول شوند، نیز مشابهاً باید از همان پایه‌ی هفتم از کتب کمک اموزشی سطح بالاتر استفاده نماند. در این متن می‌خواهیم دو مورد از بهترین منابع کمک آموزشی ریاضی پایه‌ی هفتم برای دانش‌آموزان تیزهوش و مستعد را معرفی نماییم. این دو کتاب، کتاب‌های ریاضی هفتم تیزهوشان از انتشارات کاهه و ریاضی هفتم تیزهوشان حیلی سبز هستند. امید است در انتهای این متن بتوانید با توجه به سلایق و توانمندی‌های شخصی خود، کتاب مناسب‌تر را انتخاب کنید.
بررسی ساختار کلی و ویژگی‌های مهم بهترین منابع ریاضی تیزهوشان پایه‌ی هفتم متوسطه
از نظر محتوا هر دو کتاب کاهه و خیلی سبز کاملاً شبیه هم هستند؛ یعنی فصل‌بندی مطالب در هر دو کتاب مشابه کتاب درسی است که مطالب را در ۹ فصل مجزا ارائه نموده است. در ضمن هر دو کتاب مطالب هر فصل را نیز به چند بخش مختلف تقسیم‌بندی کرده‌اند. این دسته‌بندی موضوعی فصل‌ها در دو کتاب به هم شبیه است، اما تفاوت‌هایی نیز دیده می‌شود. در جدول زیر دسته‌بندی موضوعی ارائه شده در درسنامه‌های دو کتاب قابل مشاهده است. دقت کنید که مختوای هر دو کتاب تقریباً یکسان است اما تیتربندی موضوعات متفاوت است؛ یعنی درست است که طبق جدول زیر به نظر میاد کتاب خیلی سبز در مقایسه با کتاب کاهه مباحث بیشتری را پوشش داده است اما در واقع اینطور نیست و کتاب کاهه فقط مباحث را در دسته‌های کمتری ارائه کرده است.
از نظر ساختاری تفاوت‌های این دو کتاب قابل توجه است. کتاب کاهه تک جلدی است؛ در حالی که خیلی سبز دارای دو جلد است که جلد اول شامل درسنامه‌ها و سؤالات بوده و جلد دوم به پاسخنامه‌ی تشریحی اختصاص داده شده است. از آن جا که حتی پاسخنامه‌ی تستی سؤالات نیز در جلد اول ارائه نشده است، دانشآموزانی که می‌خواهند از کتاب خیلی سبز استفاده کنند، باید هر دو جلد کتاب را خریداری نمایند. درسنامه‌ها، سؤالات و پاسخنامه‌ی تشریحی همه‌ی سؤالات کتاب انتشارات کاهه، همگی، در همان تک جلد ارائه شده‌اند. به همین دلیل است که کتاب کاهه با ۴۷۱ صفحه از جلد اول کتاب خیلی سبز با ۳۳۱ صفحه حجیم‌تر است.
از نظر ظاهری، هر دو کتاب در سطح قرار می‌گیرند. رنگ مکمل استفاده شده در کتاب کاهه و خیلی سبز به ترتیب آبی و سبز است که هر دو رنگ‌های بسیار خوبی برای کتب کمک آموزشی هستند. مؤلف کتاب خیلی سبز آرش کریمی است و کتاب کاهه توسط محمدحسن کاهه و محمدرضا فلاح نرگس تألیف شده است.
بررسی و مقایسه‌ی درسنامه‌های بهترین منابع ریاضی هفتم تیزهوشان
درسنامه‌ی هر دو کتاب کاهه و خیلی سبز کامل و جامع است. در هر دو کتاب مباحث کتاب درسی با عمقی بیشتر ارائه شده و بعضاً به نکاتی فرای کتاب درسی نیز پرداخته شده است. در درسنامه‌های این دو کتاب ابتدا مفاهیم توضیح داده شده‌اند و سپس برای فهم بهتر دانش‌آموزان تعدادی مثال به همراه حل کامل ارائه شده است. درسنامه‌های دو کتاب شباهت‌های فراوانی دارند. برای مقایسه‌ی راحت‌تر درسنامه‌های این دو کتاب، می‌توانید به جدول زیر دقت کنید:
بررسی و مقایسه‌ی تست‌ها و پاسخنامه‌ی تشریحی بهترین منابع ریاضی هفتم تیزهوشان
در هر دو کتاب خیلی سبز و کاهه برای هر فصل از کتاب درسی تعدادی تست که عموماً سطحی بالاتر از کتاب درسی دارند، ارائه گشته است. هر دو کتاب تست‌های هر فصل را مطابق دسته‌بندی موضوعی درسنامه‌های خود تقسیم‌بندی کرده‌اند. البته دسته‌بندی تست‌ها در کتاب کاهه گاهاً کمی با دسته‌بندی موضوعی درسنامه‌های این کتاب تفاوت دارد اما انطباق این دو همچنان حفظ شده است. در ضمن در هر دو کتاب، آخر هر فصل سؤالات ترکیبی از مباحث کل فصل ارائه شده است که برای تکمیل یادگیری کل مباحث فصل مفید هستند. تست‌های هر مبحث در کتاب خیلی سبز از ساده به سخت چیده شده‌اند و در کتاب کاهه تعداد سؤالات هر فصل بسته به میزان اهمیت آن فصل متغیر است. هیچ کدام از این دو کتاب میزان دشواری سؤالات را دقیقاً مشخص نکرده‌اند. جدول زیر این سه کتاب را از نظر تعداد تست‌های ارائه شده در آن‌ها مقایسه کرده است:
همان طور که در جدول بالا مشاهده می‌شود، کتاب خیلی سبز در مقایسه با کتاب کاهه تست‌های بیشتری ارائه کرده است. لازم است متذکر شویم که این دو کتاب تست‌های خود را از منابع گوناگونی انتخاب کرده‌اند. در ضمن هر دو کتاب تعدادی تست تألیفی نیز ارائه نموده‌اند. جدول زیر منابع تست‌های این دو کتاب را عنوان نموده است:
پاسخنامه‌ی تشریحی ارائه شده در هر دو کتاب بسیار کامل و قابل فهم است؛ به گونه‌ای که دانش‌آموزان بدون نیاز به دبیران بتوانند خودشان راه حل‌ها را کامل متوجه شوند و به راحتی رفع اشکال نمایند. دقت کنید که پاسخنامه‌ی تشریحی کتاب خیلی سبز در جلد دوم این کتاب ارائه شده است. کامل و مفصل بودن توضیحات، حل سؤالات از چندین روش مختلف در صورت امکان و استفاده از شکل‌ها، جداول و نمودارهای مختلف برای انتقال بهتر مفاهیم از مهم‌ترین ویژگی‌های پاسخنامه‌ی تشریحی این دو کتاب است.
نتیجه‌گیری
یادگیری درس ریاضی در سطحی بالاتر از کتب درسی برای دانش‌آموزان تیزهوش و مستعد دوره‌ی دبستان و متوسطه‌ی اول اهمیت بالایی دارد. به همین دلیل در این دو مقطع بسیاری از دانش‌آموزان از کتب کمک اموزشی مختص تیزهوشان استفاده می‌نمایند. از آن جا که تنوع کتاب‌های ریاضی تیزهوشان برای دوره‌ی متوسطه‌ی اول بسیار بالا است، در این متن دو مورد از بهترین این منابع یعنی کتاب تک جلدی ریاضی ۷ تیزهوشان از انتشارات کاهه و کتاب دو جلدی ریاضی ۷ام تیزهوشان از انتشارات خیلی سبز به طور کامل معرفی شده و با هم مقایسه گشته‌اند. درسنامه‌های آموزشی هر دو کتاب کامل و جامع بوده و مفاهیم تقریباً یکسانی را پوشش داده است. کتاب خیلی سبز در مقایسه با کتاب کاهه تعداد تست بیشتری ارائه کرده است. منابع تست‌های این دو کتاب نیز تقریباً مشابه است. هر دو کتاب یک پاسخنامه‌ی تشریحی کامل نیز ارائه کرده‌اند که البته پاسخنامه‌ی کتاب خیلی سبز در جلد دوم ارائه شده و در حلد اول این کتاب هیچ پاسخی، چه تستی و چه تشریحی، برای تست‌ها ارائه نشده است.