همان طور که می‌دانید، در رشته‌ی ریاضی، درس فیزیک پس از درس ریاضی مهم‌ترین درس است. از مباحث درس فیزیک در کنکورهای سراسری رشته‌ی ریاضی هر ساله ۴۵ سؤال طرح می‌شود. این سؤالات از مباحث فیزیک هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و ودوازدهم طرح می‌شوند. در واقع از هر کدام از پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم حدوداً ۱۲، ۱۳ و ۲۰ تست طرح می‌شود. درست است که از مباحث فیزیک پایه‌ی دوازدهم تعداد بیشتری سؤال ارائه می‌شود اما دانش‌آموزان نباید از مباحث فیزیک پایه غافل شوند. فیزیک پایه‌ی یازدهم دارای ۴ فصل است که دو فصل از این ۴ فصل در کنکور اهمیت بسیار زیادی دارند. در جدول زیر تعداد تست‌های طرح شده از فصول مختلف فیزیک پایه‌ی یازدهم رشته‌ی ریاضی با استناد بر کنکورهای ریاضی برگزار شده در سال‌های اخیر گزارش شده است.
از آن جا که درس فیزیک یک درس کاملاً مفهومی است، دانش‌آموزان باید مباحث این درس در هر پایه را در همان پایه به خوبی یاد بگیرند تا بتوانند در پاسخ دادن به سؤالات فیزیک کنکور موفق عمل کنند. یادگیری درس فیزیک نیز در دو مرحله‌ی فهم تعاریف و نکات و حل مسئله صورت می‌پذیرد. با توجه به اهمیت بالای مباحث درس فیزیک یازدهم برای دانش‌آموزان رشته‌ی ریاضی، در این متن چند مورد از بهترین منابع کمک آموزشی برای درس فیزیک پایه‌ی یازدهم معرفی و بررسی شده‌اند تا دانش‌آموزان بتوانند با در اختیار داشتن اطلاعات لازم از این منابع، مناسب‌ترین منبع برای خود را انتخاب کنند. منابع بررسی شده در این متن عبارت‌اند از:
- فیزیک یازدهم ریاضی میکرو قرن جدید از انتشارات بین‌المللی گاج
- پرسش‌های چهار گزینه‌ای فیزیک ۲ ریاضی از انتشارات خیلی سبز
- فیزیک ۲ (یازدهم) ریاضی از نشر الگو
بررسی و مقایسه‌ی کلی بهترین منابع فیزیک پایه‌ی یازدهم رشته‌ی ریاضی از منظر محتوا و ظاهر بر پایه‌ی کتب گاج، خیلی سبز و الگو
لازم است همین ابتدا ذکر کنیم که هر کدام از سه کتاب مورد بحث در این متن، منابع کامل و جامعی هستند و می‌توانند نیاز دانش‌آموزان به آموزش و تست را پاسخ دهند؛ اما به هر حال تفاوت‌هایی در این کتاب‌ها وجود دارد که باعث می‌شود هر کتاب برای دسته‌ی مشخصی از دانش‌آموزان مناسب‌تر باشد و هدف این متن نیز دقیقاً بیان کردن این تفاوت‌ها در کنار توصیف جزئیات هر کدام از این کتاب‌ها است.
از نظر ظاهر کلی و صفحه‌آرایی هر سه کتاب خیلی سبز، نشر الگو و میکروگاج تقریباً در یک سطح قرار دارند. در هر کدام از این کتاب‌ها دو رنگ (عموماً خاکستری و آبی) به عنوان رنگ‌های مکمل استفاده شده است. حتماً می‌دانید که برای پایه‌ی یازدهم، محتوای یک کتاب کمک آموزشی اهمیت خیلی بیشتری نسبت به ظاهر کلی آن دارد. از این رو، ما نیز بیشتر به بررسی محتوای کتاب‌ها می‌پردازیم. جدول زیر بخش‌های مختلف کتاب‌های مورد بحث را عنوان نموده است:
همان طور که در جدول فوق نیز مشخص است، محتوای هر سه کتاب گاج، خیلی سبز و نشر الگو کامل و جامع است و برای تکمیل یادگیری و بالا بردن تسلط از طریق حل تست کفایت می‌کند. این سه کتاب همگی به صورت تک‌جلدی هستند. جدول زیر نیز آخرین سال چاپ هر کدام از این کتب به همراه نام مؤلفان آن‌ها را مشخص کرده است:
بررسی و مقایسه‌ی درسنامه‌های بهترین منابع فیزیک پایه‌ی یازدهم رشته‌ی ریاضی بر پایه‌ی کتب گاج، خیلی سبز و الگو
کتب کمک آموزشی را می‌توان در خصوص بخش درسنامه به دو دسته تقسیم نمود: کتبی که درسنامه‌های مختصر و نکته‌وار ارائه می‌کنند و کتبی که درسنامه‌های مفصل ارائه می‌نمایند. کتاب نشر الگو از این منظر در دسته‌ای قرار می‌گیرد که درسنامه‌های خلاصه ارائه کرده‌اند. درسنامه‌های این کتاب در عین خلاصه بودن بسیار کاربردی است. البته مشخص است که درسنامه‌های این کتاب برای دانش‌آموزانی که می‌خواهند مباحث را از صفر تا صد یاد بگیرند، مناسب نیست و بیشتر برای دانش‌آموزانی مفید است که مباحث را در کلاس‌های درسی و به کمک کتاب درسی، جزوات دبیران و یا منابع آموزشی دیگر یاد گرفته و حال به مرور مباحث جهت تکمیل یادگیری خود نیاز دارند. در مقابل کتاب نشر الگو، دو کتاب میکرو گاج و خیلی سبز هر دو درسنامه‌های مفصلی ارائه نموده‌اند و در نتیجه دانش‌آموزانی که به دنبال یادگیری کامل مباحث هستند، بهتر است از درسنامه‌های یکی از این دو کتاب استفاده نمایند. برخی ویژگی‌های درسنامه‌های مفصل دو کتاب خیلی و سبز و میکرو گاج عبارت است از:
- توضیح تک تک مباحث از صفر تا صد با جزئیات کامل
- بیان ساده، روان و قابل فهم
- توضیح نکات مهم به صورت کاملاً مشخص
- ارائه‌ی تست‌ها، تمارین و مثال‌های حل شده جهت آشنایی دانش‌آموزان با انواع تیپ‌های سؤالات
- استفاده از جداول، نمودارها و تصاویر متنوع برای یادگیری بهتر مباحث
- نوشتن فرمول‌ها و روابط مهمی که باید حفظ شوند به صورت کاملاً مشخص
بررسی و مقایسه‌ی پرسش‌های چهار گزینه‌ای بهترین منابع فیزیک پایه‌ی یازدهم رشته‌ی ریاضی بر پایه‌ی کتب گاج، خیلی سبز و الگو
هر کدام از سه کتاب گاج، خیلی سبز و نشر الگو بانک تست‌های مطلوبی ارائه نموده‌اند. هدف این بخش ذکر تفاوت‌های بانک تست‌های این سه کتاب و بررسی جزئیات آن‌ها است. ویژگی مشترک بانک تست‌های این سه کتاب دسته‌بندی تست‌ها بر اساس موضوع است. ویژگی مشترک دیگر ارائه‌ی تست‌های کنکورهای سال‌های قبل است. به عنوان مثال، تمامی تست‌های کنکورهای سال‌های گذشته (کنکورهای سال ۱۳۸۰ تا به امروز) و همچنین کنکورهای سراسری قدیمی‌تر (مشخص شده با نماد اختصاری ق. م. که بیانگر قبل میلاد! است) در بانک تست کتاب خیلی سبز گنجانده شده است. یکی از ویژگی‌های بسیار کاربردی در کتب بانک تست دسته‌بندی تست‌ها از منظر میزان دشواری تست‌ها است. در کتاب گاج تست‌های هر مبحث در دو فاز مجزا قرار داده شده است. فاز اول «تست‌های کسب مهارت» هستند که به صورت میکرو طبقه‌بندی ارائه شده‌اند عمدتاً تألیفی نیز هستند. حل این تست‌ها باعث می‌شود که مباحث به خوبی برای دانش‌آموزان جا بیفتد.
در فاز دوم، برای هر فصل، سؤالات کنکورهای ۱۴ سال اخیر ارائه شده است که قادر است تسلط دانش‌آموزان بر مباحث را جهت پاسخگویی به سؤالات کنکورهای سراسری تکمیل کند. کتاب خیلی سبز نیز تست‌های هر فصل را بر حسب میزان دشواری در دو دسته قرار داده است. دسته‌ی اول شامل سؤالات روتین‌تر می‌شود که بر اساس موضوع طبقه‌بندی شده‌اند و دسته‌ی دوم با عنوان «سری Z» شامل سؤالات دشوار هر مبحث می‌شود. در ضمن، در این کتاب سعی شده است که تست‌های دسته‌ی اول از ساده به دشوار چیده شوند تا دانش‌آموزان با حل تست‌ها به ترتیب، تسلط و توانایی حل تستشان به مرور بیشتر و بیشتر گردد. در کتاب نشر الگو نیز تست‌ها از منظر میزان دشواری در سه دسته‌ی ساده، متوسط و دشوار قرار گرفته‌اند اما این دسته‌بندی در بانک تست مشخص نشده است و دانش‌آموزان بریا آگاهی یافتن از سطح تست‌ها باید به پاسخنامه‌ی تشریحی مراجعه نمایند. به طور کلی نیز لازم به ذکر است سطح تست‌های کتاب نشر الگو در مقایسه با دو کتاب دیگر بالاتر است.
در هر سه کتاب برای فصول مختلف آزمون‌های جامعی ارائه شده است که دانش‌آموزان بتوانند میزان تسلط خود بر مباحث هر فصل را بسنجند. البته دقت کنید که آزمون‌های جامع ارائه شده در کتاب میکرو گاج شامل سؤالات دشواری می‌شود که لزوماً برای سنجش میزان تسلط مناسب نیست. در ضمن، کتاب نشر الگو بر خلاف دو کتاب دیگر، چند آزمون جامع از ل مباحث فیزیک یازدهم نیز ارائه نوده است که برای جمع‌بندی نهایی بسیار مناسب است. جدول زیر تعداد تست‌های این سه کتاب را نشان می‌دهد. همان طور که در این جدول قابل مشاهده است کتاب میکروگاج کمترین تعداد تست و کتب خیلی سبز بیشتین تعداد تست را ارائه نموده است.
بررسی و مقایسه‌ی پاسخنامه‌های بهترین منابع فیزیک پایه‌ی یازدهم رشته‌ی ریاضی بر پایه‌ی کتب گاج، خیلی سبز و الگو
هر سه کتاب مورد بحث پاسخنامه‌ی تشریحی مفصلی ارائه کرده‌اند که دانش‌آموزان می‌توانند با مطالعه و بررسی این پاسخنامه‌ها رفع اشکال کرده و یادگیری خود را تکمیل نمایند. برخی ویژگی‌های پاسخنامه‌های این سه کتاب در جدول زیر عنوان شده است:
هر دو کتاب نشر الگو و خیلی سبز از پاسخنامه‌های کامل و جامعی برخوردارند؛ اما پاسخنامه‌ی کتاب خیلی سبز همانند درسنامه‌ی مرحله به مرحله و کامل آن نگارش شده است و تمامی نکات را بیان می‌کند و برای دانش‌آموزان ضعیف‌تر بسیار مناسب و کمک‌کننده است. در ضمن، در پاسخنامه‌ی کتاب نشر الگو بخش ویژه‌ای با عنوان خط فکری وجود دارد که دانش‌آموزان را برای حل تست‌های مهم راهنمایی می‌کند. در این کتاب همچنین سطح تست‌ها نیز با A، B و C در پاسخنامه مشخص شده است. پاسخنامه‌ی کتاب گاج به صورت مختصر و کوتاه نگارش شده است و توضیحات کاملی را در پاسخ تست‌ها ارائه نمی‌کند و مطابق روش درسنامه به سؤالات پاسخ می‌دهد. در جدول زیر ساختار کلی و روش نگارش بخش پاسخنامه‌ی تشریحی سه کتاب معرفی شده مقایسه شده است:
جمع‌بندی و کلام آخر
در این یادداشت سه کتاب فیزیک یازدهم ریاضی میکرو قرن جدید از انتشارات بین‌المللی گاج، پرسش‌های چهار گزینه‌ای فیزیک ۲ ریاضی از انتشارات خیلی سبز و فیزیک ۲ (یازدهم) ریاضی از نشر الگو معرفی، بررسی و مقایسه شده است. هدف اصلی کمک به دانش‌آموزان در انتخاب مناسب‌ترین منبع آموزش و تست برای درس فیزیک پایه‌ی یازدهم رشته‌ی ریاضی است. به صورت خلاصه برای انتخاب بهترین منبع به نکات زیر دقت کنید:
- کتاب نشر الگو در مقایسه با دو کتاب میکرو گاج و خیلی سبز که درسنامه‌های بسیار کامل و خودآموزی ارائه کرده‌اند، درسنامه‌های نسبتاً خلاصه‌تری دارد و به همین دلیل اگر به دنبال منبع آموزشی کامل هستید، این کتاب مناسب شما نیست.
- سطح تست‌های کتاب نشر الگو به طور متوسط از دو کتاب میکرو گاج و خیلی سبز بالاتر است و به همین دلیل، این کتاب بیشتر برای دانش‌آموزان قوی مناسب است.
- اگر سطحتان متوسط و یا قوی است و می‌خواهید کتاب کمک آموزشی شما حتماً آزمون‌های جامع کل فیزیک یازدهم داشته باشد، کتاب نشر الگو را انتخاب کنید.
- کتاب خیلی سبز در مقایسه با دو کتاب نشر الگو و میکرو گاج تعداد تست خیلی بیشتری ارائه نموده است و با در اختیار داشتن این کتاب می‌توانید تمرین بیشتری داشته باشید.