تیم محتوای کمک‌آموزشی کتابچی در روز چهارشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ گفت‌وگوی زنده‌ای را در اینستاگرام (لایو) با استاد سروش موئینی مولف کتاب‌های ریاضی دهم تجربی، ریاضی یازدهم تجربی، ریاضی دوازدهم تجربی، ریاضیات جامع تجربی، آمار و احتمال یازدهم ریاضی انتشارات خیلی سبز و همچنین دبیر مطرح ریاضیات تجربی در سطح کشور برگزار کرد که از نگاه مخاطبان مورد استقبال ویژه‌ای قرار گرفت. مشروح این صحبت‌ها را برای شما آورده‌ایم. در ابتدای کار از ایشان خواستیم که یک معرفی کلی از خودشان داشته باشند.
بنده سروش موئینی هستم متولد سال ۱۳۶۱که در سال ۱۳۷۹ با رتبه‌ی ۷۲ در رشته‌ی مهندسی مکانیک دانشگاه شریف پذیرفته شدم. در سال ۱۳۸۳ نیز به ادامه‌ی همین رشته در دانشگاه شریف در مقطع کارشناسی ارشد پرداختم. البته در همان اواسط سال تحصیلی ۸۱ – ۱۳۸۰ مشغول به فعالیت در زمینه‌های مختلف تدریس، ویرایش و تالیف ریاضیات شدم. در ابتدا دبیر دیفرانسیل رشته‌ی ریاضی (نظام قدیم) بودم و سپس ریاضیات گسسته رشته ریاضی را تدریس می‌کردم و از سال ۱۳۸۸ به طور متمرکز دبیر ریاضیات رشته‌ی تجربی شدم.
از ایشان درباره‌ی نحوه‌ی شروع همکاری و ورودشان به انتشارات خیلی سبز پرسیدیم که اینگونه پاسخ دادند:
اگر بخواهم به طور دقیق شرح دهم، باید بگویم که من اردیبهشت سال ۱۳۸۷ در حال رانندگی بودم و از انتشارات خیلی سبز با من تماس گرفتند که شما برای ویرایش کتاب ریاضیات گسسته معرفی شده‌اید، این کتاب نوشته‌ی آقای نوید یکتا بود. کار ویرایش من مورد قبول واقع شد. همین باعث شد که در آبان سال ۱۳۷۸ پیشنهاد تالیف کتاب ریاضیات تجربی را به من دادند. بعد از نوشتن کتاب ریاضیات تجربی رفت و برگشت‌های زیادی برای ویرایش آن شکل گرفت و این فرایند با چندین نفر دیگر نیز انجام شده بود. اما چون با مطالبه‌ی تغییراتی که انتشارات خیلی سبز می‌خواست، موافق نبودند و قطع همکاری کردند. اما هر تغییری را از من خواستند انجام دادم و در نهایت کتاب من در دوم شهریور سال ۱۳۸۸ در سطح کشور منتشر شد. هرگاه که از من درباره‌ی نحوه‌ی ورود به عرصه‌ی تالیف سوال می‌پرسند، در پاسخ می‌گویم که ابتدا شما باید یک یا چند کتاب را ویرایش کنید و یک یا چند کتاب نیز در کنار مولف اصلی باشید و بعد به حیطه‌ی اصلی تالیف کتاب وارد شوید. دو کتاب ابتدایی که در خیلی سبز کار کردم، سمت ویراستار داشتم و بعد از آن تالیف کتاب را انجام دادم. من در خیلی سبز کتاب دیفرانسیل و گسسته را نیز نوشته بودم.
در ادامه از استاد سروش موئینی درباره‌ی قالب کتاب ریاضی جامع تجربی (جلد اول، جلد دوم) چاپ ۱۴۰۰ و تفاوت آن با چاپ ۱۳۹۹ سوال پرسیدیم.
کتاب ریاضیات جامع تجربی که در مرداد ماه ۱۴۰۰به بازار می‌آید، نسبت به کتاب چاپ ۹۹ تغییرات خیلی جدی داشته و ما همه‌ی درسنامه‌ها را که حدود ۲۵۰ صفحه است، مجدداً بازنویسی کردیم. در این درسنامه، آموزش جامعی ارائه شده که مثال‌های میانی زیادی نیز در آن آورده شده که دانش‌آموزان بتوانند قدم به قدم یا این درسنامه و مثال‌ها درس را یاد بگیرند. بعد از درسنامه، تست‌ها آغاز می‌شود که به ترتیب از ساده به دشوار در هر مبحث چیده شده‌اند. ما تمامی مثال‌های کتاب درسی را در نظر گرفتیم و هر کدام که قابلیت تبدیل شدن به تست را داشتند، این کار انجام شده است. تست‌های عُرفی که همواره بوده، تست‌های کنکور سال‌های گذشته رشته‌ی تجربی و تست‌هایی از رشته‌ی ریاضی که با مطالب ریاضی تجربی همخوانی دارد، دیگر تست‌های این کتاب هستند.
در ادامه خاطرنشان کردند:
تست‌های تکراری نیز حذف شده‌اند. به طور کلی در بیش از ۳۰۰۰ تست، کلیه‌ی نیازهایی را که یک دانش‌آموز تجربی در طول سال تحصیلی دارد، در این کتاب گردآوری شده است. پاسخنامه تشریحی کتاب نیز در جلد دوم آمده است. ما در چاپ جدید این کتاب بهبود کیفیت را در نظر داشته‌ایم. در بازار کتاب، حدوداً ۵ یا ۶ کتاب جامع به این شکل برای ریاضی تجربی وجود دارد و هر دانش‌آموزی تنها یکی از این کتاب‌ها را داشته باشد، کفایت می‌کند. این کتاب‌ها تا ۷۰ درصد در صورت سوالات شباهت دارند و در درسنامه و پاسخنامه تشریحی تفاوت دارند که با این اوصاف، معلم، مشاور و خود دانش‌آموزان باید انتخاب کنند که با کدام کتاب ارتباط بهتری برقرار می‌کنند.
در بین صحبت‌ها از آقای موئینی پرسیدیم که اگر بخواهند چند مبحث در ریاضیات کنکور تجربی انتخاب کنند تا دانش‌آموزان ضعیف‌تر در بازه‌ی زمانی نسبتاً کوتاهی، آن را (زمان باقیمانده تا کنکور ۱۴۰۰) مطالعه کنند و در افزایش درصد آن‌ها تاثیر زیادی داشته باشد، کدام مباحث را نام می‌برند. در پاسخ اینگونه شنیدیم:
ترکیب تابع، حد، مثلثات، لگاریتم و مشتق می‌تواند ۱۵ تست (۵۰ درصد) صحیح را در کنکور برای دانش‌آموزان به ارمغان آورد. این مباحث با هم ارتباط تنگاتنگی دارند و با تسلط بر هر یک، تاثیر مثبتی در مبحث دیگر خواهید دید. عصای دست دانش‌آموزان در این مباحث قدر مطلق، براکت، معادله، نامعادله، تعیین علامت، معادله و تابع درجه دوم است که در کنکور نظام جدید خودشان ۵ تست مجزا دارند و لازمه‌ی مباحث مهمی که گفته شد، هستند. اگر این عصا را در دست داشته باشند با دیدن سوالات سراسری ۱۰ سال اخیر و بررسی آن‌ها، می‌توانند حداقل ۴۰ یا ۵۰ درصد را کسب کنند.
دانش‌آموزان قوی که انتظار درصد بالایی از خود دارند، در مواجهه با یک آزمون که سوالات دشواری داشته باشند، معمولاً در باتلاق سوالات فرو می‌روند و وقت زیادی را برای یک درس صرف می‌کنند. در پاسخ به این سوال که دانش‌آموزان در مواجهه با چنین مواردی چه عکس‌العملی باید داشته باشند، آقای موئینی گفتند:
ما انتظار داریم جلسه‌ی کنکور اولین باری نباشد که یک دانش‌آموزان با چنین مسئله‌ای مواجه می‌شود. این تجربه را باید سر آزمون‌های آزمایشی و آزمون‌هایی که داوطلبان به روش سه روز یک‌بار در منزل از خود می‌گیرند، به دست آورند. در این آزمون‌ها دانش‌آموز بار اول در مواجهه با سوالات دشوار اشتباه می‌کند و در باتلاق فرو می‌رود ولی بعد از آن یاد می‌گیرد که با شجاعت سوالات دشوار را رد می‌کند و وقت خود را صرف آن نمی‌کند. کنکور روز تجربه کردن نیست، بلکه تکرار کارهایی است که از قبل تمرین کرده‌ایم.
ایشان درباره‌ی سوالات کنکور ۱۰ سال اخیر افزودند:
سوالات کنکور ۱۰ سال اخیر جز مهم‌ترین منابع در هفته‌های منتهی به کنکور برای دانش‌آموزان محسوب می‌شود؛ زیرا بسیاری از سوالات کنکور تکراری هستند و ایده‌های تکراری نیز دارند. دانش‌آموزان تجربی اگر قصد کسب درصد بالا در درس ریاضی را دارند می‌توانند از تست‌های منتخب ریاضی رشته‌ی ریاضی نیز استفاده کنند. برای نمونه تست سنگین کاربرد مشتق ۹۹ که فاصله‌ی نقطه‌ی اکسترمم را از نیمساز می‌خواست، مشابه تست ریاضی رشته‌ی ریاضی خارج از کشور ۹۷ بوده است.
استاد موئینی چند توصیه به داوطلبان کنکور داشتند.
کارهای عجیب غریب نکنید. کار عجیب غریب یعنی اینکه فقط تست تالیفی بزنید، یا تست‌های یک کتاب را یک (یا چند) در میان بزنید. به خاطر داشته باشید که همیشه کتابی را خریداری کنید که به تعداد نیاز شما تست دارد. اگر فرصت برای ۲۰۰۰ تست دارید، کتابی خریداری کنید که ۲۰۰۰ تست داشته باشد، نه اینکه کتابی با ۴۰۰۰ تست تهیه کنید و تست‌های آن را یک در میان بزنید. از کتاب‌ها و فیلم‌های خیلی قدیمی استفاده نکنید. زیرا رویکردها تغییر کرده است. اگر تجربی هستید و می‌خواهید ریاضی رشته‌ی ریاضی را بزنید، منتخب سوالات را با نظر دبیر یا مشاورتان بزنید نه اینکه خودتان اجتهاد کنید و تصمیم بگیرید. نکته‌ی دیگر اینکه یک کتاب یا کلاس را نیمه رها نکنید و به سراغ موارد دیگر بروید. یک کتاب یا یک دبیر مناسب انتخاب کنید و تا انتها در آن مسیر حرکت کنید. به عبارت دیگر از این شاخه به آن شاخه نپرید. در ضمن حتماً از تجربیات مشاوران خود استفاده کنید.
از ایشان درباره‌ی سطح تست‌های ریاضی کنکور ۱۴۰۰ پرسیدیم و اینگونه شنیدیم:
تصور من بر این است که به اندازه ۹۸ ساده نخواهد بود و به این هم امید دارم که به سختی ۹۹ نباشد.
نظر استاد موئینی را درباره‌ی احتمال تعویق کنکور سراسری ۱۴۰۰ نیز جویا شدیم.
چون قرار بر این است که دولت عوض شود، اگر کنکور به تعویق بیفتد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دولت بعدی باید سازمان سنجش و آموزش کشور را به سمت برگزاری کنکور ببرد؛ بنابراین ممکن است به هم‌ریختگی‌هایی پیش بیاید. از طرف دیگر اوضاع واکسیناسیون در کشور خوب است و همه‌ی کادر درمان واکسن دریافت کرده‌اند. افراد مسن نیز از نظر واکسیناسیون اوضاع بدی ندارند و وضعیت آنچنان بد نیست. با این اوصاف احتمال تعویق کنکور تقریباً منتفی است.
بین کامنت‌ها، یکی از مخاطبین سوال خوبی را مطرح کرد که ما نیز از آقای سروش موئینی پرسیدیم. سوال در این مورد بود که آیا کتاب شما بدون کلاس، برای یادگیری کافی است؟
برای کسی که روش کتاب خواندن را می‌داند، بله کافی است و حتی کتاب از کلاس کامل‌تر است. زیرا در کلاس محدودیت درک مخاطب را داریم ولی در کتاب دست ما بازتر بوده و مطالب بیشتری را گنجانده‌ایم. ما ایرانی‌ها اساساً کتاب‌خوان نیستیم و با کتاب کاری را به صورت کامل یاد نمی‌گیریم. به طور کلی بیشتر عادت به شنیدن داریم تا خواندن. بنابراین اگر با کتاب بتوانید یادگیری خود را کامل کنید، همان کفایت می‌کند اما اگر چنین ویژگی ندارید، بهتر است از کلاس در کنار کتاب استفاده کنید.
از ایشان خواستیم اگر توصیه‌ای برای داوطلبان رشته‌ی ریاضی کنکور ۱۴۰۱، در دروس چالش برانگیز گسسته و هندسه دارند، بیان کنند. در این مورد نیز چنین شنیدیم:
تمرینات کتاب‌های درسی نظام جدید تمرین‌های خوبی دارند؛ بنابراین اگر یازدهم هستید، حتماً تمرینات کتاب را به صورت دقیق بررسی کنید. ثانیاً روند سوالات در درس گسسته و هندسه ۳ (دوازدهم) خیلی قابل تغییر نیست. برای مثال سوال گسسته سراسری ۹۹، کپی سوال گسسته سراسری ۹۲ بود، بدون تغییر عدد! بنابراین با بررسی دقیق سوالات کنکور ۱۰ سال اخیر، احتمال موفقیت در دروس هندسه ۳ و گسسته (و آمار و احتمال) وجود دارد. اما درباره‌ی هندسه پایه (دهم و یازدهم)، شناخت تیپ‌ها و فرمول‌ها کافی نیست و شما باید دست به قلم شوید و روش فکر کردن را بلد باشید. اگر اندیشیدین به سوالات هندسه را فرا بگیرید می‌توانید به حل سوالاتی از هندسه که برای اولین بار می‌بینید، امیدوار باشید.
در انتهای کار استاد موئینی دو جمله‌ی زیبا فرمودند که به شرح زیر است:
- شأن شاگرد زرنگ بالاتر از وقت گذاشتن در فضای مجازی است.
- کنکور سرباز می‌خواهد، نه سردار.
امیدواریم که این گفت‌وگو مورد توجه شما قرار گرفته باشد و اطلاعات مفیدی را از آن کسب کرده باشید. با تشکر دوباره از استاد سروش موئینی که در این لایو شرکت کردند و مطالب بسیار مفیدی را ارئه دادند. برای تماشای این گفت‌وگو (به صورت کامل) به صفحه‌ی اینستاگرام کتابچی به آدرس ketabchi_darsi مراجعه کنید و یا اینجا کلیک کنید.