درس زبان انگلیسی با ضریب ۲ و تعداد ۲۵ سؤال در کنکور سراسری یکی از دروس مهم در کنکوری سراسری به شمار می‌آید که کسب درصد بالا در این درس به منظور بهبود رتبه مؤثر است. یکی از دغدغه‌های اصلی بسیاری از دانش‌آموزان، انتخاب کتاب درسی مناسب است و قصد دارند تا در میان تبلیغات متنوع مؤسسات مختلف، بهترین انتخاب را داشته باشند، زیرا انتخاب کتاب کمک‌آموزشی مناسب در کسب موفقیت در کنکور سراسری بسیار تأثیرگذار است و اگر این انتخاب به‌درستی صورت گیرد، دانش‌آموز می‌تواند با مرور کامل مطالب همان کتاب به تسلط کامل برسد و نیازی به سایر منابع نداشته باشد. در این مقاله به مقایسه دو کتاب کمک درسی زبان انگلیسی جامع انتشارات خیلی سبز و کتاب زبان انگلیسی جامع انتشارات مهر و ماه که هردو از منابع جامع و کامل برای یادگیری درس زبان انگلیسی کنکور هستند می‌پردازیم.
ویژگی کتاب‌ها
کتاب زبان انگلیسی خیلی سبز شامل ۵۴۶ صفحه و تعداد ۲۸۱۹ تست بدون احتساب کنکورهای سراسری داخل و خارج سال ۹۸ و درمجموع دارای ۲۹۹۴ پرسش چهارگزینه‌ای است که تعداد کافی و بسیار مناسبی برای یک کتاب جامع به شمار می‌رود. کتابچه واژگان همراه کتاب نیز دارای ۱۹۶ صفحه است که دربرگیرنده تمامی لغات پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم است که این لغات به همراه معنی، مثال کاربردی، تلفظ صحیح، نقش دستوری و شماره صفحه کتاب درسی گردآوری شده‌اند. لحن کتاب در قسمت درس‌نامه و پاسخنامه تشریحی ساده و روان است و خواننده را در فهم مطالب یاری می‌کند. جنس کاغذ مرغوب بوده و سایز کلمات نیز مناسب است. علاوه، استفاده از کادر‌هایی بارنگ‌های آبی و خاکسری و نیز علائم گرافیکی (مانند شکل جمجمه، نکات جغددار و مربع‌های تفکیک‌شده) به جذابیت بیشتر کتاب، کمک کرده است.
در مقابل، کتاب زبان انگلیسی جامع کنکور از انتشارات مهر و ماه، دربرگیرنده مطالب درس زبان انگلیسی پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم در قالب یک کتاب اصلی و ضمیمه واژگان آن در قالب یک واژه‌نامه جیبی است. کتاب اصلی دارای ۴۵۲ صفحه و مجموعاً ۳۲۰۶ تست (۳۰۳۱ تست از مباحث گرامر، لغت، کلوزتست و درک مطلب + ۱۷۵ تست کنکور سراسری سال ۹۹ رشته‌های مختلف) است. واژه‌نامه همراه کتاب، در قالب ۶۲ صفحه به چاپ رسیده است که شامل واژگان سطر به سطر کتاب درسی پایه‌های هفتم تا دوازدهم است. چاپ کتاب و کتابچه همراه آن کاملاً رنگی بوده و فونت و سایز نوشته‌ها استاندار است. هم‌چنین، صفحه‌آرایی آن‌ها به زیبایی صورت گرفته است که موجب جذابیت متن کتاب شده است. هردو کتاب شاید در نگاه اول تا حدودی حجیم به نظر برسند ولی با توجه به این امر که این هردو آن‌ها تک‌جلدی هستند دربرگیرنده تمامی مطالب کتاب‌های درسی پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم هستند، این حجم قابل توجیه است.
زبان انگلیسی جامع کنکور خیلی سبز
نویسندگان
مؤلف کتاب زبان جامع خیلی سبز، آقای دکتر رضا کیاسالار است. ایشان یکی از اساتید برتر در درس زبان انگلیسی به شمار می‌روند و نیز در طی سال‌های اخیر طراح بسیاری از سؤالات آزمون‌های قلم‌چی و گزینه دو و… بوده‌اند. هدف دکتر کیاسالار از تألیف این کتاب، آماده کردن دانش‌آموزان برای شرکت در کنکور سراسری است. در کتاب زبان انگلیسی جامع خیلی سبز از تجربیات و توصیه‌های بسیار کاربردی ایشان در بخش‌های گرامر، واژگان، کلوزتست و درک متن می‌توان به‌خوبی استفاده کرد. نویسندگان کتاب زبان انگلیسی جامع کنکور از انتشارات مهر و ماه، آقایان مجتبی محمودی و حمیدرضا نوربخش هستند. استفاده از کادر‌های متناسب و رنگ‌های مختلف در تألیف کتاب توسط ایشان، موجب جذابیت هرچه بیشتر کتاب شده و به‌هیچ‌عنوان خواننده را دچار خستگی نمی‌کند. لحن ایشان در بخش‌های آموزش و پاسخنامه تشریحی بسیار ساده و روان است، به‌گونه‌ای که موجب می‌شود تا دانش‌آموزان با سطح‌های علمی مختلف بتوانند به‌خوبی از این کتاب استفاده کنند.
بررسی بخش‌های مختلف کتاب‌ها
درس‌نامه
در کتاب زبان جامع خیلی سبز، درس‌نامه‌های گرامر، زبان روان و قابل‌درکی دارد و هرجایی که نویسنده احساس کرده شاید دانش‌آموز دچار مشکل شود با آوردن توضیحات بیشتر کلیه ابهامات را برطرف کرده است. درس‌نامه‌های گرامر خلاصه اما درعین‌حال دربرگیرنده کلیه نکات کتاب درسی و کتاب کار است. نقطه قوت این بخش، آوردن چندین مثال متنوع پس از آموزش هر مبحث گرامر است که به‌جا افتادن مطلب کمک زیادی می‌کند. باکس‌های (تست دست‌گرمی) که در انتهای هر مبحث آمده‌اند، ساده و مناسب انتخاب‌شده‌اند و به دانش‌آموز کمک می‌کند تا با شکل کلی طرح سؤال از آن مبحث آشنا شود. اگر مطلب مهمی بوده که در کتاب درسی و کتاب کار به آن اشاره نشده است، در قالب باکس‌های (در کتاب نیامده است اما…) مورداشاره و بررسی قرارگرفته است. درس‌نامه کتاب با تمرکز بر سؤالات کنکور سراسری نوشته‌شده است و هر نکته‌ای که در کتاب درسی به آن اشاره نشده ولی از آن در کنکور سراسری سؤال طرح‌شده باشد، به‌طور مفصل موردبررسی قرارگرفته است.
در کتابچه واژگان همراه کتاب، کلیه واژگان پایه دهم، یازدهم و دوازدهم آموزش داده‌شده‌اند. برای هر واژه، نقش دستوری آن‌ها (مانند صفت، قید و یا اسم، فعل و حرف) بیان‌شده است. با توجه به طرح سؤال از معانی دوم و سوم کلمات در کنکور سراسری، برای بغضی از کلمات چندین معنی و کاربرد نوشته‌شده است. این کاربردهای متفاوت در قالب مربع‌های تفکیک‌شده آورده شده‌اند. در بخش مربوط به سال دوازدهم قسمتی اضافه‌شده است که به‌مرور (کلمه‌های آشنا) می‌پردازد. (کلمه‌های آشنا) کلمه‌هایی هستند که دانش‌آموزان در پایه‌ها یا درس‌های قبل با آن‌ها آشنا شده‌اند. هدف از این کار مرور و دوره لغات برای تثبیت آن‌ها در ذهن داوطلبان کنکور است. جمله‌هایی که برای مثال انتخاب‌شده است، کوتاه بوده و با چند بار مرور کردن به‌راحتی ملکه ذهن دانش‌آموزان می‌شود. علاوه بر کتاب درسی، کلمه‌های مهم کتاب کار نیز به‌طور کامل پوشش داده‌شده است تا دیگر نگرانی از بابت واژگان در دل داوطلبان کنکور سراسری وجود نداشته باشد.
در ضمن در خود کتاب نیز لیست کاملی از پیشوند‌ها، پسوند‌ها، فعل‌های دوبخشی، همایندها و ضرب‌المثل‌ها آمده است تا نویسنده کتاب نشان دهد که هیچ مطلبی را حتی به‌اندازه سر سوزن از قلم نینداخته است. پس از قسمت درس‌نامه و تست‌های گرامر و واژگان نوبت به بخش درک مطلب و کلوز تست می‌رسد. در این بخش، شاهد تعداد بسیار مناسبی از متن‌های تألیفی و کنکوری (برای هر درس ۶ متن کلوز و ۶ درک مطلب) هستیم. نکته تحسین‌برانگیز در قسمت درک مطلب و کلوزتست، آوردن بخشی تحت عنوان متن و مهارت پیش از شروع متن‌ها و تست‌ها است. متن و مهارت شامل کلیه استراتژی‌ها و مهارت‌هایی است که دانش‌آموزان برای پاسخگویی به درک مطلب و کلوزتست به آن‌ها نیاز دارند. توصیه می‌شود ابتدا کلیه این بخش‌های ۱۰ گانه که به‌طور جداگانه در هر درس آمده‌اند، به‌صورت یکجا مطالعه شوند و سپس به سؤالات بخش درک مطلب و کلوزتست پاسخ داده شود. در کتاب زبان جامع مهر و ماه فصل‌های کتاب منطبق با اصول علمی آموزش قرارگرفته‌اند و برای هرسال، متناسب با کتاب درسی قرارگرفته‌اند.
در فهرست کتاب زبان انگلیسی جامع کنکور مهر و ماه تنها به آوردن شماره صفحات هر درس برای هر پایه اکتفا شده است و تفکیک بخش‌های گرامر، واژگان و درک مطلب آن درس نیز انجام‌نشده است. در درس‌نامه‌های گرامر هر آنچه را که دانش‌آموزان برای کنکور نیاز دارند، در اختیار خواهند داشت. روال آموزش گرامر به‌گونه‌ای است که نکات با استفاده از زبانی ساده و روان آموزش شده‌اند و پس از آموزش هر مبحث گرامری، چند تست آورده شده تا دانش‌آموزان با استفاده از نکات موجود در درس‌نامه، به آن‌ها پاسخ دهند و میزان یادگیری خود را بسنجند. در این بخش خبری از تمرین‌های تشریحی نیست؛ زیرا همان‌طور که گفته شد، کتاب زبان انگلیسی جامع کنکور مهر و ماه با رویکردی کاملاً کنکوری تألیف شده است. یکی دیگر از بخش‌هایی که در قسمت درس‌نامه گرامر وجود دارد، بخش ۱۰۰ پلاس نام دارد که در این بخش، به توضیح مطالبی پرداخته‌شده که به‌طور مستقیم در کتاب درسی نیامده است ولی در تمرین‌ها و جملات کتاب وجود دارد و یا نکاتی هستند که به‌راحتی نمی‌شود از آن‌ها چشم‌پوشی کرد؛ مانند حذف ضمیر مفعولی در درس دوم سال دوازدهم.
با خواندن این کادر‌ها، دست طراحان کنکور سراسری برای طراحی سؤالات خارج از کتاب درسی، بسته خواهد شد. در درس‌نامه‌های واژگان، تمام واژگان کتاب درسی و کتاب کار هر درس به‌صورت جلسه‌بندی شده، آموزش داده‌شده است تا دانش‌آموزان با برنامه‌ریزی مناسب و معقولی به مطالعه لغات بپردازند. علاوه‌براین، ازآنجایی‌که بهترین شیوه یادگیری لغات، استفاده از آن در قالب یک جمله است، برای هر واژه، یک مثال آورده شده و در کنار آن تمام موارد مربوط به هر واژه (اعم از معنی دوم و سوم، مترادف، متضاد، هم‌‌‌خانواده، هم‌نشین و …) بررسی‌شده است. ولی در واژه‌نامه جیبی همراه کتاب، تنها به آوردن کلمات و معنی فارسی آن‌ها اکتفا شده است. در درس‌نامه‌های ریدینگ، تکنیک‌ها و مهارت‌های لازم برای پاسخگویی به بخش‌های کلوزتست و درک مطلب به همراه تحلیل تست‌های آموزشی کنکورهای سراسری سال‌های اخیر فراهم‌شده است. توصیه می‌شود پیش از پاسخگویی به سؤالات کلوزتست و درک مطلب با تکنیک‌ها و مهارت‌های متن‌خوانی آموزش داده‌شده در کتاب، آشنا شوید.
پرسش‌های چهارگزینه‌ای
در کتاب زبان جامع انتشارات خیلی سبز، وجود طیف گسترده‌ای از تست‌های مختلف، از نقاط قوت شایسته کتاب، به شمار می‌رود. تعداد به‌طور میانگین بیش از ۲۲۰ تست برای بخش گرامر و واژگان، تعداد بسیار مناسبی برای تمرین و کسب مهارت در این بخش‌ها است که مناسب دانش‌آموزان با سطح علمی مختلف است. نکته جالب در خصوص تست‌های کتاب زبان جامع خیلی سبز، مشخص نبودن روند دشواری تست‌های طرح‌شده است، به این صورت که تست‌های متوسط و دشوار از هم تفکیک نشده‌اند و به‌صورت درهم آورده شده‌اند. نویسنده توجیه این کار را مشخص نبودن سؤالات آسان و سخت در کنکور سراسری می‌داند و معتقد است که دانش‌آموز باید بامطالعه و تمرین تست‌های مختلف، به مهارت تشخیص تست‌های آسان و سخت دست یابد تا در جلسه کنکور هم با تشخیص سؤالات چالشی، ریسک پاسخگویی به آنان را بسنجند و زمان پاسخگویی به سایر سؤالات را از دست ندهد، اما به نظر می‌رسد دانش‌آموزان ضعیف‌تر بهتر است ابتدا با تست‌های آسان دست‌وپنجه نرم کنند و سپس به سراغ سؤالات سخت بروند.
در چینش تست‌های گرامر و واژگان سال دوازدهم، به شکل بخش بخش عمل شده است تا دانش‌آموزان در سال کنکور به‌تدریج که درس می‌خوانند، تست بزنند و کارشان بودجه‌بندی آزمون‌های آزمایشی راحت شود؛ اما در نیمه دوم تست‌های سال دوازدهم، تست‌ها کلی است و تمام مباحث درس را در برمی‌گیرد و به دانش‌آموزان امکان نگاه جامع به درس را می‌دهد. گاهی اوقات هم اگر لازم بوده دانش‌آموز پیش از پاسخگویی به تست‌ها نکاتی را بداند، نویسنده در صفحه‌ای جداگانه در ابتدای تست‌های آن مبحث، همه را گوشزد کرده است. همانند صفحه ۲۶۰ کتاب که قبل از شروع تست‌های واژگان، نویسنده همانند کلاس درس با خوانندگان کتاب سخن گفته است. کتاب زبان جامع خیلی سبز، با پوشش تیپ‌های مختلفی از سؤالات، دانش‌آموزان را با آمادگی کامل به استقبال کنکور سراسری می‌برد. یکی از نقاط قوت کتاب زبان انگلیسی جامع کنکور از انتشارات مهر و ماه، تست‌های سطح‌بندی شده آن است. به این صورت که تمامی تست‌های گرامر، واژگان، کلوزتست و درک متن از ساده به دشوار مرتب‌شده‌اند. این درجه‌بندی به‌صورت زیر آمده است.
- تست‌های ۶۰%: این تست‌ها صرفاً جنبه آموزشی دارند و با پاسخ دادن به آن‌ها فرایند یادگیری کامل می‌شود.
- تست‌های ۸۰%: این تست‌ها نقش تست‌های جامع را دارند و شمارا برای کسب درصد ۸۰ آماده می‌کنند. در بین این تست‌ها نکات جدیدی را یاد خواهید گرفت که در افزایش تسلط شما نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
- تست‌های ۱۰۰%: اگر به دنبال کسب درصد ۱۰۰ هستید، باید خودتان را با این تست‌ها محک بزنید. در طرح این تست‌ها، از ریزه‌کاری‌هایی استفاده شده که می‌تواند دقت و اطلاعات دانش‌آموزان را به چالش بکشد.
نکته دیگر توجه به بخش‌های کلوزتست و درک مطلب در تست‌های کتاب است؛ به‌نحوی‌که برای هر درس حداقل ۵ کلوزتست آورده شده که در طرح سؤالات آن از گرامر و واژگان همان درس استفاده شده و تلاش بر این بوده تا حتی‌الامکان سبک و سیاق تست‌ها شبیه به کنکورهای اخیر باشد و در آن تناسب بین تست‌های واژگان و گرامر برقرار باشد. چنین روندی در یادگیری عمیق درس به دانش آموزان کمک زیادی می‌کند. در مبحث درک مطلب نیز، تلاش مؤلفان بر مطابقت همه‌جانبه سؤالات با کنکور سراسری بوده است. به‌طور مثال در سال دوازدهم برای هر درس، ۵ درک مطلب طرح شده که از نظر سبک سؤال، بلندی گزینه‌ها، سختی و دشواری متن، تعداد واژگان هر متن، موضوع متن و… مشابه کنکورهای سال‌های اخیر است. در انتهای کتاب نیز ۷ آزمون جامع از کنکورهای سال ۹۹ رشته‌های مختلف داخل و خارج کشور آمده است که حل این آزمون‌ها برای آشنایی با سبک و سیاق سؤالات کنکور سراسری ضروری است.
زبان انگلیسی جامع کنکور مهروماه
پاسخنامه تشریحی
پاسخ‌های تشریحی کتاب زبان جامع خیلی سبز، به‌طور بسیار واضح و روان و همراه با توضیحات کامل، کلیه تست‌ها را مورد بررسی قرار داده است و در صورت لزوم تمام گزینه‌های سؤال تحلیل‌شده‌اند. مثلاً ترجمه کلیه درک مطلب‌ها و متن‌های کلوز با بررسی کامل گزینه قرار داده‌شده است. برای بعضی از تست‌ها نکاتی تحت عنوان نکته‌های جغد دار آمده که به دانش‌آموزان نکات ارزشمند را در خلال پاسخنامه بازگو می‌کند. به‌عنوان‌مثال، در کنار پاسخ تشریحی سؤالات واژگان، به کاربردهای متنوع کلمه و ترکیب‌ها و هم آیندهای آن آمده است که باید با دقت کافی به آن‌ها توجه شود. پیش‌تر اشاره شد که در کتاب زبان جامع خیلی سبز، تست‌های متوسط و دشوار به‌صورت درهم آمده‌اند تا اولاً فضای سؤالات کنکور سراسری تداعی شود و دوما دانش‌آموزان با مواجهه با تست‌های دشوار، توانایی حفظ روحیه و تمرکز خود را برای ادامه کار به دست بیاورند. در پاسخنامه کتاب، کنار تست‌های سخت و چالشی یک شکلک ((جمجمه)) قرار داده‌شده است تا دانش‌آموزان پس از حل تست‌ها و در زمان تصحیح متوجه صحت تشخیص خود از سؤالات وقت‌گیر و چالشی بشوند و با دقت بیشتری تحلیل تست را مطالعه کنند. از ویژگی‌های مثبت کتاب زبان جامع مهر و ماه نیز می‌توان به فراهم کردن پاسخ‌نامه‌ای کاملاً تشریحی و تحلیلی به‌منظور رفع اشکال دانش‌آموزان اشاره کرد. در پاسخنامه تشریحی، هر ۴ گزینه سؤالات تحلیل شده و دلیل رد گزینه‌های نادرست آمده است و هرجا لازم بوده نکات مهم و کاربردی بار دیگر یادآوری شده‌اند.
جمع‌بندی
کتاب زبان جامع از انتشارات خیلی سبز با محتوایی کامل و جامع در حجمی کاملاً معقول، می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای دانش‌آموزانی باشد که برای درس زبان کنکور درصد‌های بالا را نشانه گرفته‌اند. ارائه مثال‌های متعدد در درس‌نامه‌ها، بیان معانی و کاربردهای متفاوت کلمات و هم‌چنین کتابچه جامع واژگان، همگی از ویژگی‌های ارزشمندی است که کلیه دانش‌آموزان مخصوصاً داوطلبان کنکور سراسری را به تهیه آن ترغیب می‌کند. کتاب زبان انگلیسی جامع کنکور از انتشارات مهر و ماه، با در نظر گرفتن طیف‌های مختلف دانش‌آموزان، منبعی مناسب برای یادگیری و افزایش مهارت‌های تست‌زنی در بخش‌های مختلف درس زبان انگلیسی (گرامر، واژگان، کلوزتست و درک مطلب) به شمار می‌رود. استفاده از رنگ‌ها و کادر‌های متعدد به جذابیت هرچه بیشتر کتاب کمک شایانی کرده است. از نقاط قوت این کتاب می‌توان به درس‌نامه‌های کامل آن در بخش‌های گرامر و واژگان و مهارت‌های متن‌خوانی و ارائه تست‌های کافی و متنوع تألیفی و کنکوری که در پاسخنامه تشریحی به‌طور کامل تحلیل‌شده‌اند اشاره کرد. استفاده از کتاب زبان انگلیسی جامع مهر و ماه بیشتر به دانش‌آموزان متوسط و ضعیف‌تر توصیه می‌شود ولی تست‌های آن دانش‌آموزان قوی را به زحمت نخواهد انداخت.