تیم محتوای کمک آموزشی کتابچی بعد از کنکور سراسری ۱۴۰۰ برای دومین بار در تاریخ ۱۶ تیر ۱۴۰۰ گفت‌وگوی زنده‌ای را با سروش موئینی ترتیب داد. محوریت این گفت‌وگو تحلیلی بود بر سوالات ریاضی کنکور ۱۴۰۰ به ویژه سوالات ریاضی کنکور تجربی. شما می‌توانید برای مشاهده یا مطالعه اولین گفت‌وگوی ما با استاد سروش موئینی به لینک‌های زیر مراجعه کنید:
در ابتدا کمی درباره‌ی استاد سروش موئینی به شما اطلاعاتی بدهیم. مهندس سروش موئینی متولد سال ۱۳۶۱ است که در کنکور ریاضی سال ۱۳۷۹ توانست رتبه‌ی ۷۲ را کسب کند و در رشته‌ی مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته شود. او در سال ۱۳۸۰ در ابتدای دوران دانشجویی خود وارد عرصه‌‌ی آموزش ریاضیات شد و در سال ۱۳۸۸ اولین کتاب او با همکاری انتشارات خیلی سبز روانه‌ی بازار کتاب شد.
گفت‌وگو با سروش موئینی در ۱۶ تیر ۱۴۰۰
همانطور که پیش‌تر نیز گفتیم ما گفت‌وگوی زنده‌ای را با استاد سروش موئینی با موضوع «تحلیلی بر سوالات ریاضی کنکور ۱۴۰۰» ترتیب دادیم که در زیر مشروح این گفت‌وگو را برای شما شرح خواهیم داد. در ابتدای کار درباره‌ی بودجه‌بندی سوالات ریاضی کنکور تجربی از ایشان پرسیدیم و سوال مشخص ما این بود که «بودجه‌بندی امسال با سال‌های گذشته متفاوت بود یا خیر؟» و در پاسخ اینگونه شنیدیم:
کاملاً متفاوت بود. برای مثال فصلی مثل هندسه مختصاتی که در دو سال اخیر سوالی در کنکور نداشت، در سال ۱۴۰۰ دو سال داشت. آماری که هر ساله یک تست داشت، امسال هیچ تستی از آن مطرح نشده بود. مشتق نیز هر سال ۴ تست در کنکور داشت، که امسال تنها دو تست از آن ارائه شده بود. به هرحال بودجه‌بندی امسال، نسبت به سال‌های گذشته کاملاً متفاوت و در عین حال به هم ریخته بود.
با اشاره به این موضوع که از موضوع انتقال توابع دو تست مطرح شده بود؛ افزودند:
همانطور که در کنکور ۱۳۹۹ سه تست از مبحث تابع وارون ارائه شد و کسی به این موضوع اعتراضی نکرد چون وارون قسمت خوش قلقی از بحث گسترده‌ی تابع است؛ امسال هم وقتی دو تست از انتقال ارائه شده، جای اعتراضی نیست. طراحان کنکور که با ما قرارداد نبسته‌اند، یا حین ثبت‌نام کنکور تعهدی به ما داده نشده که مشابه سال‌های قبل سوال داده شود. این موضوعات کمترین قابلیت اعتراض پذیری را دارند. ما می‌توانیم از این موضوع گلایه کنیم که چرا از چهارچوب‌های عرفی کتاب درسی برای طرح سوالات خارج شده‌اند. این مورد که بودجه‌بندی رعایت نشده جای اعتراض ندارد. قبلاً هم این موضوع سابقه داشته است؛ مثلاً در کنکور ۹۲ از بحث احتمال ۵ سوال مطرح شده بود که اتفاقا در سال قبل آن (کنکور ۹۱) تنها یک سوال احتمال آورده شده بود. سراسری ۹۵، چهار سوال با محوریت قدرمطلق داشت که سال قبل از آن نداشت. بنابراین این نوسانات در این اوضاع خیلی قابل اعتنا نیست.
سوال بعدی ما درباره‌ی کنکورهای خارج از کشور بود؛ که آیا این وضع در کنکورهای خارج از کشور نیز اتفاق افتاده بود یا خیر؟ در این باره هم استاد موئینی نقطه نظرات خود را اعلام کردند که به شرح زیر است:
در خارج از کشور اوضاع بدتر بود. به داوطلبان رشته‌ی تجربی حد مجموع دنباله‌ی هندسی داده بودند، مشتق تابع وارون داده بودندو نکته‌ی جالب اینکه دو سوالی که در کنکور داخل غلط بودند و پاسخ در گزینه‌ها نبود، همان سوالات در کنکور خارج آمده بود و در آنجا اصلاح شده بودند.
در وهله‌ی بعد این موضوع را بیان کردیم که سوالات آنقدر دشوار بود که تفاوت بین دانش‌آموز خوب و بد مشخص نشد و این ظلم آشکاری بود بر افرادی که تلاش کرده بودند. اما استاد موئینی نظر متفاوتی داشتند.
نمی‌گویم که من ویدئویی را به اشتراک گذاشتم و در آن ثابت کردم که ۱۰ سوال آن قابلیت حل در ۵ دقیقه و ۴۰ ثانیه را داشت. به این موضوع استناد نمی‌کنم ولی اگر صرفاً این یک موضوع رعایت می‌شد که داوطلب با دیدن سوالات قهر نمی‌کرد و دنبال سوالات ساده می‌گشت، بین این سوالات غلط و خارج از کتاب درسی می‌توانست بر حسب سوادی که دارد از ۲ تا ۱۰ سوال را پیدا کند که بتواند به راحتی پاسخ دهد. قبول دارم که دانش‌آموز پرتلاش سال گذشته ۸۰ یا ۹۰ درصد می‌زد امسال ۲۰ یا ۳۰ می‌زند. دانش‌آموزی هم که تلاش زیادی نداشته سال گذشته ۴۰ می‌زد امسال صفر یا ۵ می‌زند. بنابراین کماکان پلکان و سطح بندی وجود دارد به شرطی که کسی با سوالات قهر نکرده باشد. حالا مثلاً قبلاً اختلاف ۱۰ تا ۸۰ درصد بود امسال ۶ تا ۲۰ درصد شده است.
در ادامه افزودند:
نکته‌ی جالبی که ما با آن برخورد داشتیم، حال بهترمان حین حل سوالات خارج از کشور بود. چون تجربه‌ی آن را در کنکور داخل داشتیم. به عبارتی سیلی این کنکور بار اول محکم بود و دفعات بعد نه طراحان چنین چیزی را پیش می‌آورند، نه دانش‌آموزان در برابر چنین کنکوری بی‌تجربه خواهند بود. این کنکور جرقه‌ای بود برای جدی‌تر شدن سوالات ریاضی. در اینکه این سوالات ریاضی دشوارتر شود دستوری بوده؛ شکی نیست. اما اگر این روال ادامه پیدا کند کنکوری به اصطلاح تر و تمیز‌تر خواهیم داشت.
سوال بعدی ما این بود که دانش‌آموزان باید چه تمهیداتی بیندیشند که در صورت روبه‌رو شدن با چنین کنکوری بتوانند درصد بالایی داشته باشند؟ حتی دبیران ریاضی باید چه تغییراتی در تدریس خود ایجاد کنند که پاسخگوی نیازهای دانش‌آموزان در مواجهه با چنین کنکوری باشد؟ پاسخ مهندس موئینی به این سوال اینگونه بود:
مدل سوالاتی که تا به حال داشتیم، مشخص بود و از قبل می‌توانستیم آن را پیش‌بینی کینم. در جدیدی که کنکور ۱۴۰۰ به روی ما گشود؛ در ابتدا پارامتری شدن سوالات است. چند تا از سوالات چند پارامتر (a، b، c و…) داشتند. بنابراین طبیعتاً باید در کلاس‌ها، کتاب‌ها و آزمون‌ها اهمیت بیشتری به سوالاتی که رنگ و بوی پارامتری دارند، داده شود. مساله‌ی دوم این که اساساً حذف مبحث بی‌معنی است. همه چیز باید خوانده شود. مساله‌ی سوم این که به همان وضوحی که قبلاً می‌گفتیم راه حل بالای سه خط بد است، الان می‌گوییم راه حل زیر دو خط بد است. بنابراین ما باید پیش‌فرض‌های ذهنی خودمان را تغییر دهیم. طراحان به ما نشان دادند باید قلم برداشت و با افتخار راه حل را هرچند طولانی بنویسیم و به پاسخ برسیم. اگر یک سال روی مسائلی ترکیبی و چندمنظوره با راه حل‌های نسبتاً طولانی تمرین کنیم، سر جلسه شوکه نمی‌شویم و گیر نمی‌کنیم. و در نهایت با این روال هم کنکور همین‌طور خواهند ماند و جدی‌تر می‌شود و حتی امتحانات نهایی نیز به این سمت‌وسو کشیده و جدی خواهد شد.
از آقای موئینی خواستیم توضیحاتی را راجع‌به کتاب جدیدشان (ریاضیات جامع کنکور تجربی انتشارات خیلی سبز) که مخصوص کنکور ۱۴۰۱ است و به تازگی وارد بازار شده است، ارائه دهند.
کتاب ما بر مبنای کنکور ۱۳۹۹ تالیف شده و ما در یک فرایند ۷ ماهه، با توجه به اینکه کنکوری‌های نظام جدید بالغ‌تر از قبل شده بودند، مثالهای خیلی ساده‌ی اول فصل را در چاپ قبلی حذف کردیم. سوالات کنکور ۹۸ و ۹۹ را نیز در داخل کتاب قرار دادیم. سطح دشواری تست‌ها را چند مرحله افزایش دادیم و ۳۰ درصد تست‌ها جدید هستند. تمامی درسنامه‌ها را در ابتدا تالیف کردیم. این کتاب نسبت به قبل خیلی استانداردتر و سازماندهی آن بهتر شده است. راه حل‌ها را در پاسخنامه تشریحی بهبود داده‌ایم. به طور کلی این کتاب رنگ و بوی جدیدی به خود گرفته است.
از ایشان پرسیدیم که این کتاب را می‌توان منطبق بر کنکور ۱۴۰۰ دانست؟
خیر این انطباق وجود ندارد. حتی نه فقط ما، بلکه هیچ انتشاراتی فرصت نخواهد داشت که کتاب جامع خود را به‌روزرسانی کند. به نظر من نشرهای مختلف با توجه به ظرفیت‌های چاپخانه و مولفین خود، می‌توانند یک کتاب کوچک ۲۰ یا ۳۰ آزمونی را در اوایل مهر ۱۴۰۰ ارائه کنند که مشابه سوالات کنکور ۱۴۰۰ باشد.
یکی از دغدغه‌ها و اعتراضاتی که زیاد سر و صدا کرد، آوردن سوالاتی از آزمون دکترا و … بود. از مهندس موئینی خواستیم در این باره نظر خود را اظهار کنند.
این کنکور سخت بود، سوال غلط داشت، سوال خارج از چهارچوب کتاب داشت، اما گناه این کنکور داشتن سوال از آزمون دکترا نیست. سوالات آزمون دکترا به این دلیل در کنکور سراسری نیز ارائه شده که سرفصل‌های مشترک در بین منابع این دو وجود داشته است. در سال‌های گذشته نیز مشابه این اتفاق افتاده ولی هیچ‌کس هیچ اعتراضی به آن نکرده است. اعتراضات امسال به دلیل جوی بود که در فضای مجازی علیه کنکور شکل گرفت. در این بین دانش‌آموزان برای کنکور ۱۴۰۱ و بعد از آن باید از حاشیه بپرهیزند. مطالعه‌ی سوالات آزمون دکترا، المیپاد و… اصلاً کار منطقی نیست و حاشیه‌ی خالص است. ماجرا عمقی است نه عرضی. یعنی دانش‌آموزان باید جدی‌تر از قبل مطالعه داشته باشند. مفاهیم را دریابید.
در رابطه با میانگین درصد نفرات برتر در درس ریاضی رشته‌ی تجربی سوال پرسیدیم.
میانگین دو رقمی‌های کشوری چیزی حدود ۱۵ سوال صحیح (حدود ۵۰ درصد) ولی میانگین دو رقمی‌های مناطق ۱، ۲ و ۳ یعنی رتبه‌های ۱۰۰ تا ۳۰۰ کشوری ۱۰ تا درست (حدود ۳۳ درصد) باید باشد.
بحث تقلب در کنکور ۱۴۰۰ بسیار داغ بود. در این باره نظر سروش موئینی را جویا شدیم.
سوالات ساعت ۱۱ بیرون آمده بود. یعنی ما اصلاً صبر نکردیم که سوالات از طریق سایت سازمان سنجش منتشر شود و ما دبیران حل سوالات را از همان ساعت ۱۱ شروع کردیم. این موضوع نشان می‌دهد که از سوالات یک نفر عکس گرفته است. تقلب در کنکور حدود یک میلیارد تومان جریمه‌ی نقدی و حدود ۱۰ سال حبس را در پیش دارد. بنابراین کسی که این کار را می‌کند و این خطر را به جان می‌خرد، با یک نیت خاص این کار را می‌کند که این سوالات را به دست یک تیم حل کننده برساند. پاسخی که از سوی این تیم حل کننده منتشر شد ۱۹ پاسخ صحیح داشت. با اطمینان می‌شود گفت تلقب وجود داشته است. اگر این مکانیسم انقدر قوی بوده که توانسته سوالات را به خارج از جلسه برساند، می‌تواند پاسخ‌ها را نیز برگرداند. مثل سال گذشته فرضیه بر این است که این اتفاق در اتاق مبتلایان به کرونا افتاده است که مراقب به جهت ترسی که از بیمار‌ی دارد در آن اتاق متمرکز نمی‌شود.
راه تشخیص این افراد را نیز پرسیدیم.
راه تشخیص این تقلب‌ها این است که سازمان سنجش پاسخ‌های دانش‌آموزان را با پاسخ منتشر شده از سوی حل کنندگان، مطابقت دهند. اگر این پاسخ‌ها منطبق است باید سوابق تحصیلی دانش‌آموز بررسی شود. با این روش می‌توان درصد زیادی از متقلبین را شناسایی کرد. روش دیگری که زمانبر و هزینه‌بر است، بررسی دفترچه‌ی سوالات افرادی است که ریاضی را بیش از ۵۰ درصد پاسخ داده‌اند. اگر دفترچه نشان از حل سوالات نداشته باشد، می‌تواند معنای تقلب را تداعی کند و با کشف اولین نفر، می‌توان این تیم را شناسایی کرد. اما کنکور تنها جای سالمی است که زر و زور در آن تاثیر ندارد. اگر این اتفاقات بیفتد باعث دل‌شکستگی بسیاری از داوطلبان و خانواده‌های آن‌ها است.
یکی از مُطالباتی که استاد موئینی داشتند و از جامعه‌ی آموزشی و دانش‌آموزان نیز خواستند که این موضوع را مطالبه‌گری کنند، «قطع سراسری اینترنت، پیامک و… در روز جمعه بین ساعت ۸ تا ۱۳ در روز جمعه زمان برگزاری کنکور تجربی. در این روز ادارات دولتی نیز تعطیل هستند و نیاز به اینترنت، اساسی نیست». در پایان از مهندس سروش موئینی مجدداً بابت حضور در این گفت‌وگو تشکر می‌کنیم. (لینک مشاهده‌ی این گفت‌وگو در اینستاگرام کتابچی)
بنظر من ریاضی امسال بیشتر بخاطر این سخت بود که بتونن مدیریت ازمون داوطلب رو کشف کنن.کنکور فقط واسه درس نیست و مربوط به اینده کاری افراد هم میشه .که این موضوع تو تجربی که مربط به پزشکیه جدیت بیشتری داره.