درست است که هوشنگ ابتهاج (متخلص به ه. الف. سایه) را عموما با غزل‌های مشهورش که بهترین نمود امروزی از سبک حافظ هستند، به یاد می‌آوریم؛ اما این مساله دلیلی نیست که شاعر بزرگ معاصر ما در سرودن شعر داخل قوالبی همچون نو، سپید و نیمایی تخصص نداشته باشد و موفق به نظر نیاید. او […]

«ترکیب‌بند» یکی از قوالب کم‌کاربرد اما جذاب شعر موزون فارسی است که باید بیشتر نمونه‌های آن را در دوره‌های کلاسیک و اشعار شاعران قدمایی جستجو کنیم. افرادی مانند محتشم کاشانی و جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی، در سرودن این گونه‌ی شعری مهارت زیادی داشته و اشعار زیادی را در این قالب سروده‌اند. ترکیب‌بند به مجموعه‌ای از غزل […]

یکی از بهترین شاعران معاصر فارسی که غزل‌هایش را به شیوه‌ی کلاسیک می‌سراید، هوشنگ ابتهاج است. این شاعر باتجربه که حالا بیش از 70 سال از انتشار اولین دفتر شعرش «نخستین نغمه‌ها» می‌گذرد، یکی از افراد شاخصی‌ست که در هنر معاصر ایران همیشه تأثیرگذار بوده و در جریان‌های مختلفی حضور داشته است. ابتهاج در سال […]

شیخ فخرالّدین ابراهیم بن بزرگمهر متخلص به عراقی و مشهور به «فخرالدین عراقی»، یکی از شاعران بزرگ قرن هفتم هجری است. او روستازاده‌ای از توابع همدان بود که اکثر دوران جوانی و تحصیلاتش را در خود شهر همدان گذراند و سپس به طریق درویشی درآمده و با جمعی از صوفیان برای کسب معرفت به هندوستان […]

موسیقی و شعر ایرانی پیوندی جدانشدنی از یک‌دیگر دارند و از قدیم، یعنی حتی زمانی که رادیو و تلویزیون هم نبود، خوانندگان ایرانی به شعرهای فاخر شاعران کلاسیک روی می‌آورند. مثلاً زمانی که گرامافون بود و روی صفحه‌های بزرگش فقط یک قطعه ضبط می‌شد، ثروتمندانی که توانایی خرید آن را داشتند، یا موسیقی کلاسیک مثل […]

در این مطلب می‌خواهیم غزلی را از دیوان شمس مولانا بخوانیم. این مجموعه یکی از مهم‌ترین منابع شعر فارسی‌ست و مرجع مطالعه‌ی پژوهش‌گران ادبی در قالب غزل و ساختارهای شاعرانه و زبانی فارسی‌ست. اما تمام کسانی که شعرهای مولانا را می‌خوانند، به این موضوع آگاه‌اند که او شعر می‌گگفت تا بتواند حرف‌های نگفتنی‌اش را برای […]

«فیه ما فیه» (با نام جنبی «مقالات مولانا») عنوان کتابی نثرگونه از جلال‌الدین محمد بلخی، مشهور به مولانا است که در موضوعات و بن‌مایه‌هایی از نقد و تفسیر عرفانی، دینی و اخلاقی نوشته شده و شامل متون پیاده شده از سی سال سخنرانی‌های مولانا در مجالس مختلف است. البته این اثر در ابتدا نامی نداشته، […]

علی باباچاهی شاعر، نویسنده، محقق و منتقد ایرانی اهل بوشهر است. این شاعر معاصر که بیشتر در سبک شعر نو یا شعر آزاد (سپید) فعالیت دارد، تاکنون کتاب‌های زیادی هم‌چون «نم‌نم بارانم»، «عقل عذابم می‌دهد»، «قیافه‌ام که خیلی مشکوک است»، «رفته ‌بودم به صید نهنگ»، «پیکاسو در آب‌های خلیج فارس»، «بیا گوش‌ماهی جمع کنیم» و […]

یکی از نکاتی که نیما یوشیج سعی داشت تا به شعر کلاسیک ایرانی تزریق کند، عنصر «روایت» بود. البته این بدان معنی نیست که قبل از یوشیج، کلا این عنصر در شعر فارسی وجود نداشته است! بلکه این عنصر بیشتر در اشعاری که خودشان روایی بوده و در ژانرهای تعلیمی یا قالب‌هایی مثل مثنوی سروده […]

غزل زیر یکی از مشهورترین شعرهای حافظ است که در حافظه‌ی ما ایرانی‌ها با صدا و آواز ماندگار استاد محمدرضا شجریان نیز نقش بسته است. حافظ یکی از بهترین نمونه‌هایی‌ست که می‌توانیم برای زیست شاعرانه مثال بزنیم. او بسته به حال و روزی که در زمان نوشتن شعرهایش دارد، به مضامین غمگین یا شاد رو […]