پرسش از روش

تعارض‌های گوناگون سنت، در معنای عام آن، و دین، به‌عنوان عنصر کلیدی سنت، با دنیای مدرن، پیوسته ذهن اندیشمندان مسلمان را به خود مشغول ساخته است. در این میان تلاش برای ارائهٔ خوانش‌های جدید از قرآن و سنت بخش گسترده‌ای از این کوشش‌ها را تشکیل می‌دهد. طاها عبدالرحمان، محقق مراکشی که در جریان نومعتزلی جهان عرب قرار می‌گیرد، در آثار خود کوشیده، با طرح «عقلانیت تکامل‌گرا» و «روش تکاملی»، الگویی فکری را برای نظام اندیشهٔ اسلامی ارائه کند. وی تلاش کرده، با تکیه بر میراث منطق و فلسفهٔ اسلامی، زمینهٔ نوآوری درونی را برای دانش‌هایی همانند فلسفه، اصول و فقه فراهم کند. کتاب پرسش از روش؛ حرکت به‌سوی الگوی نوینی از اندیشه مجموعهٔ درس‌گفتارها و مباحثی است که او در کلاس‌ها و سخنرانی‌های خود ارائه کرده و مدخل مناسبی برای آشنایی با اندیشه‌های وی به‌شمار می‌آید. کتاب از سه بخش (دوازده فصل) و دو پیوست تشکیل شده است. در بخش اول روش تکامل‌گرا در سنت مطرح شده و کاربرد آن در نوسازی مقاصد شریعت نشان داده شده است. بخش دوم به روشمندی متداول فلسفی پرداخته و، با توجه به مبانی زبانی فلسفی، تکثر عقلانیت‌ها و فلسفه‌ها را ثابت کرده است. در بخش سوم استدلال گرایی در منطق و جایگاه این علم در بین مسلمانان و همچنین اثر آن در حقوق را مورد بحث قرار داده است.