از بیسمارک به هیتلر

انتشارات پیله منتشر کرد:
«ملت آلمان از اصول و آموزه‌ها، عظمت ادبی و نظریه‌های وجودی خسته است؛ آنچه که آنها خواستار آن هستند قدرت و قدرت است و هر کس که به آنها قدرت بدهد، برای او ارزش و افتخاری فراتر از حد تصور قائل خواهند بود. »
اینها بخشی از صحبت‌های «یولیوس فروبل» یکی از سیاستمدران مشهور آن دوران و از اعضای مجمع ملی است. آرزوی خروج از این ماهیت منفعل، سیاستی که آلمانی‌ها چندین قرن آن را در مرکز اروپا به اجرا گذاشته بودند، در بین همه اعضای حاضر در این مجمع ملی، بسیار پررنگ و برجسته بود؛ در واقع این تمایل وجود داشت که آلمان نیز بتواند همانند سایر قدرت‌های اروپایی، سیاست قدرت طلبانه و توسعه طلبانه‌ای را دنبال نماید. البته نزد بیسمارک، چنین آرزوهایی از شدت چندان زیادی برخوردار نبود. وی بعد از سال ۱۸۷۱، همواره امپراتوری آلمان را حکومتی اشباع شده می‌دانست؛ در واقع پروسی‌ها در این امپراتوری بسیار راضی بودند. مرزهای نفوذ این امپراتوری تا حدودی به سمت جنوب آلمان نیز گسترش یافته بود؛ اما بعد از بیسمارک، آلمان به صورت حکومتی ناراضی از کار در آمد و به تدریج به یک حکومت ملی بدل گشت؛ بنابراین در بحث مقصر بودن امپراتوری آلمان، نمی‌توان همه گناه‌ها را به گردن پروس انداخت؛ در واقع تا زمانی که تسلط پروس در امپراتوری آلمان ادامه داشت، آنها در این امپراتوری بیشتر به عنوان ترمز عمل می‌کردند تا موتور محرک.