قرابت معنایی جامع مبتکران

درس ادبیات و زبان فارسی، اولین درسی است که در دفترچه عمومی کنکور با آن مواجه می‌شویم و از حیث روانی، از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که عبور موفقیت‌آمیز از این درس، باعث ایجاد حس مثبتی در داوطلب می‌گردد و زمینه را برای پاسخگویی مطلوب‌تر در دروس بعدی فراهم می‌کند. درس ادبیات با ضریب ۴، بالاترین ضریب را در دروس عمومی، از آن خود کرده است. این درس ۲۵ تست از ۱۰۰ تست دفترچه عمومی را به خود اختصاص داده و مدت زمان پاسخگویی به این ۲۵ سوال، ۱۸ دقیقه در نظر گرفته شده است. در نتیجه به طور میانگین، ۴۲ ثانیه زمان برای پاسخ به هر تست در کنکور سراسری وجود دارد. روندی که در کنکورهای سال‌های اخیر در تست‌های درس ادبیات و زبان فارسی وجود داشته، به این صورت بوده که سطح دشواری سوالات هر سال نسبت به سال قبل، افزایش یافته و در کنکور ۱۴۰۰ نیز، طراحان کنکور با طرح تست‌های نسبتا دشوار، دانش آموزان را در این درس به چالش کشیدند. لذا مطالعهٔ کتاب درسی به تنهایی کارساز نیست و نیاز مبرمی به استفاده از یک کتاب کمک آموزشی جامع و کامل حس می‌شود. ادبیات به صورت موضوعی خوانده می‌شود و این موضوعات به طور کلی به ۵ دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از: املاء و واژگان-تاریخ ادبیات-دستور زبان-آرایه‌های ادبی و قرابت معنایی. که مبحث قرابت معنایی با ۹ تست، به عنوان ترازآورترین و تست‌خیزترین مبحث در درس ادبیات و زبان فارسی به حساب می‌آید.

شماری از ویژگی‌های کتاب قرابت معنایی انتشارات مبتکران

این کتاب تک جلدی است که مبحث قرابت معنایی هر سه پایهٔ دهم، یازدهم و دوازدهم را پوشش می‌دهد. در این کتاب، مباحث آموزشی و پرسش‌های چهارگزینه‌ای و پاسخنامه تشریحی مربوط هر پایه، به صورت درس به درس، تفکیک شده است. کتاب قرابت معنایی مبتکران به قلم آقای حمید طالب‌تبار در ۷۰۴ صفحه تالیف شده است. مولف این کتاب، مطالب را در ۳ دسته طبقه‌بندی کرده و این رویکردی که در نگارش کتاب پیش گرفته شده است، سبب شده که این کتاب علاوه بر اینکه کتاب کمک آموزشی مناسبی برای مطالعه در طول سال تحصیلی محسوب می‌شود، برای ایام جمع‌بندی نیز مناسب باشد. این کتاب از نظر فونت مورد استفاده در نوشتار، سایز متن و تعداد ابیات موجود در هر صفحه، کاملا مناسب بوده و استفاده از رنگ مشکی برای نوشته‌های اصلی و همچنین ۲ طیف رنگی آبی و قرمز در حاشیه‌های کتاب، باعث ایجاد بافت دلنشین و زیبایی در این کتاب شده است که مانع از خسته‌شدن چشمان دانش‌آموز در حین مطالعه می‌شود. کتاب شامل سه بخش«تفصیلی»، «تجمیعی» و «تکراری» است که در بخش تفصیلی، تمامی ابیات و عبارات کتاب درسی به طور کامل از نظر معنایی و قرابت و تقابل معنایی با سایر ابیات بررسی شده است. در بخش تجمیعی، موضوعات مطرح شده در بخش تفصیلی، به صورت خلاصه و گلچین‌شده، آورده شده است که برای مرور و جمعبندی می‌تواند گزینه مناسبی باشد. در بخش تکراری نیز با تست‌های پرتکرار کنکورهای اخیر روبرو می‌شویم. فهرست‌بندی مطالب این کتاب، کاملا منطبق با فهرست کتاب درسی است و مبحث قرابت معنایی هر سه پایهٔ دهم، یازدهم و دوازدهم به طور کامل و به صورت درس به درس، بررسی شده است.

بخش تفصیلی

در این بخش، تمامی مفاهیم و ابیات موجود در کتاب ادبیات و زبان فارسی پایه دهم، یازدهم و دوازدهم به طور دقیق و کامل، از نظر محتوایی تجزیه و تحلیل شده و در پایان هر درس، پرسش‌های چهارگزینه‌ای متناسب با آن درس طرح شده است که دانش‌آموز می‌تواند پس از مطالعه درسنامه، به حل این تست‌ها بپردازد و میزان یادگیری خود را بسنجد و سپس با بررسی پاسخنامه تشریحی، فرآیند یادگیری خود را تکمیل کرده و بهبود ببخشد. تعداد تست‌های بخش تفصیلی، مجموعا ۱۶۰۲ تست است که علاوه بر تست‌های تالیفی، تست‌های کنکورهای اخیر را نیز شامل می‌شود. تقسیم بندی تعداد تست‌ها بر اساس کتاب درسی، به صورت زیر است:

• ادبیات دهم: ۴۹۱ تست
• ادبیات یازدهم: ۵۲۷ تست
• ادبیات دوازدهم: ۵۸۴ تست

جدول زیر، تعداد تست‌هایی که از هر درس در بخش تفصیلی کتاب آمده را نشان می‌دهد.

بخش تجمیعی

این بخش را می‌توان جمع‌بندی و خلاصه شدهٔ بخش تفصیلی دانست. ابیات و عبارات مهم و پرتکرار هر سه پایه در این بخش آورده شده است و دانش‌آموزان می‌توانند در روزهای منتهی به آزمون‌های آزمایشی و همچنین دوران جمعبندی کنکور، از مطالب گلچین‌شدهٔ این بخش جهت افزایش تسلطشان در مبحث قرابت معنایی استفاده کنند.

بخش تکراری

بخش پایانی کتاب، که با عنوان «تکراری» نامگذاری شده است، شامل ۲ بخش اصلی است:

1. مفاهیم پرتکرار کنکور سراسری
2. آزمونک‌ها

در بخش «مفاهیم پرتکرار کنکور سراسری»، تست‌های قرابت معنایی کنکورهای اخیر در ۵۳ موضوع طبقه بندی شده و در قالب ۱۰۱ تست آورده شده که دانش‌آموزان بعد از به اتمام رساندن مطالعهٔ بخش تفصیلی و تجمیعی، می‌توانند جهت بررسی میزان تسلطشان در قرابت معنایی، به حل این تست‌ها بپردازند و وضعیت آموخته‌های خود را بسنجند.

در بخش «آزمونک‌ها»، ۱۹ آزمون طراحی شده که هر آزمون شامل ۵ تست است و تمامی تست‌های استفاده شده در این آزمون‌ها، تست‌های قرابت معنایی کنکورهای ۷ سال اخیر است.

جمع‌بندی

کتاب قرابت معنایی انتشارات مبتکران، ابیات و عبارات مهم هر سه پایهٔ دهم، یازدهم و دوازدهم را به طور کامل تشریح کرده و با گنجاندن پرسش‌های چهارگزینه‌ای در پایان هر درس، بستر مناسبی را برای افزایش تسلط داوطلبان در این مبحث فراهم کرده است. مولف این کتاب، آقای حمید طالب‌تبار است که با نثری روان، مطالب هر سه پایه را در ۷۰۴ صفحه به رشته تحریر در آورده و ۱۷۹۸ تست نیز در آن گنجانده شده است. کتاب به سه بخش تفصیلی، تجمیعی و تکراری تقسیم بندی شده که هر کدام از این بخش‌ها هدف خاصی را دنبال می‌کنند و دانش‌آموز را پله پله برای رسیدن به تسلط در این مبحث آماده می‌کنند.