کار شیمی دهم ریاضی و تجربی گاج

کتاب کار شیمی پایهٔ دهم، توسط آقایان مهندس افشین احمدی و امیرحسین کریمی تالیف شده و با همکاری انتشارات بین‌المللی گاج در قالب ۱۳۶ صفحه به چاپ رسیده است. کاغذ مورد استفاده در این کتاب، به رنگ سفید است و از جنس و کیفیت مرغوبی برخوردار است. در صفحه‌آرایی آن نیز، از دو طیف رنگی آبی و مشکی استفاده شده است و در کل، انسجام و ارتباط خوبی در بین بخش‌های مختلف آن، هم از نظر بصری و هم از نظر محتوایی دیده می‌شود. کتاب درسی شیمی دهم، مشتمل بر ۳ فصل و ۱۶ قسمت است. دانش‌آموزان در این پایه، با کیهان، به عنوان زادگاه الفبای هستی آشنا می‌شوند و سپس با رد پای گازها در زندگی مواجه شده و در نهایت با مبحث آب، که آهنگ زندگی است، این کتاب را به پایان می‌رسانند. در کتاب درسی، در برخی از قسمت‌ها، در توضیحات مطالب خساست به خرج داده شده و به اندازه‌ای که نیاز بوده، مطالب شرح و بسط داده نشده تا دانش‌آموز بتواند مباحث را به طور کامل متوجه شود و به عمق مطالب پی ببرد. جهت رفع این مشکل، در این کتاب سعی شده تا با طرح پرسش‌های مفهومی، مطالب به طور کامل پوشش داده شوند. ۴ اصل مهم در این کتاب وجود دارد که از همان ابتدای کتاب رعایت این اصول صورت گرفته و تا انتهای کتاب به همین صورت ادامه یافته است. این اصول عبارتند از:

• اصل اول: طراحی پرسش‏های کاملاً منطبق با مباحث کتاب درسی.
• اصل دوم: طراحی سوال با انواع تیپ‌ها.
• اصل سوم: طبقه‌بندی سوالات در هر تیپ از آسان به سخت.
• اصل چهارم: عدم طرح پرسش‌های تکراری برای حجیم کردن کتاب.

در کنار برخی از سوالات، علامت چکش دیده می‌شود که از این نماد برای بخارپز کردن مغز دانش‌آموز استفاده می‌شود! برای حل این سوالات، نیاز است که حتماً از معلم درس اجازه گرفته شود. برخی از سوالات نیز وجود دارند که هیچ علامتی در کنارشان درج نشده، اما جملاتی با تیتر «کارفرما» در ابتدای آن‌ها وجود دارد که هشدارها و نکات لازم را به دانش‌آموز اطلاع می‌دهد که بتواند با کم‌ترین صدمات، هم درس شیمی را یاد بگیرد و هم لذت حل سوال دشوار با تمام وجود حس کند. به طور مثال در توضیحات کارفرمای سوال ۹۲ مربوط به فصل دوم (ردّ پای گازها در زندگی)، این گونه نوشته شده است: «با عرض پوزش، مطالب این قسمت (چهارم) خیلی خیلی جنبهٔ حفظی دارن، پس اگه کتاب درسی رو شخم نزدی! لطفا تمرین‌های این قسمت رو حل نکن که هدر میرن! با تشکر» یکی از مواردی که در این کتاب وجود دارد که هم می‌تواند به عنوان نقطه ضعف و هم به عنوان نقطه قوت تلقی شود، نداشتن پاسخنامهٔ تشریحی است.
البته که سنگینی وزنهٔ ضعف، بیشتر از وزنهٔ قوت است، اما به هر حال با اتخاذ تدابیری قابل رفع است. به طور مثال نیاز است که دانش‌آموزان حتماً پس از پاسخگویی به سوالات، جهت بررسی صحت پاسخ‌هایشان، جواب‌های نهایی و راه‌حل‌های خود را با هم‌گروهی‌های خود و یا دبیر مربوطه مطابقت دهند تا از درستی آن و یا اشتباهاتی که در پروسهٔ حل تمرین ممکن است با آن مواجه شده باشند، آگاه شوند و اشکالاتشان رفع شود. نقطهٔ قوت آن را نیز می‌توان بدین صورت عنوان کرد که کتاب، پاسخنامهٔ تشریحی ندارد و امکان کم‌کاری در حل تمارین در میان دانش‌آموزان از بین می‌رود و دانش‌آموزان می‌توانند راه‌حل‌های ابتکاری و خلاقانه‌ای را به کار گیرند ولی اگر پاسخنامهٔ تشریحی وجود داشت، این امکان از میان برداشته می‌شد و دانش‌آموزان پس از اندکی کلنجار رفتن با سوال و نرسیدن به پاسخ نهایی، به ناچار به پاسخنامه مراجعه می‌کردند و امکان تفکر خلاقانه در ذهنشان کاهش می‌یافت.
البته این طور نیست که صد در صد سوالات بدون پاسخ مانده باشند، ولی تعداد سوالاتی که در پاسخنامه به آن‌ها پرداخته شده، واقعا کم است، به گونه‌ای که فقط پاسخ نهایی ۲۳ سوال از ۵۱۱ پرسش این کتاب، در صفحهٔ انتهای کتاب قرار گرفته و این سوالات، سوالات چالشی و محاسباتی دشواری هستند که اگر جواب نهایی‌شان مشخص نباشد و دانش‌آموزان سوال را به اشتباه حل کرده باشند و پاسخنامه در اختیارشان نباشد، ممکن است روش اشتباهی که در فرآیند حل طی کرده بودند، به اشتباه در ذهنشان تثبیت شود و در سوالات بعدی نیز از همان راه اشتباه استفاده کنند و به مشکل بخورند. از دیگر مزیت‌های این کتاب، می‌توان به بانک پرسش‌های طبقه‌بندی شدهٔ آن اشاره کرد که مشتمل بر ۵۱۱ پرسش تشریحی و تستی است. این پرسش‌ها که بر اساس صفحات کتاب درسی تفکیک شده‌اند و شمارهٔ صفحات مربوطه‌شان در کتاب درسی، در ابتدای آن‌ها ذکر شده، از تنوع بالایی برخوردارند و تمامی مباحث کتاب را در قالب سوالات «جای خالی، درست یا نادرست، انتخاب کنید، برقراری ارتباط، مهارتی، محاسباتی، آزمونک چهار گزینه‌ای» پوشش می‌دهد. تعداد کل پرسش‌های ارائه شده در این کتاب، به تفکیک فصول در تصویر زیر قابل مشاهده است.

جدول اکسل تصویر بالا جهت اعمال تغییرات به شرح زیر است:

خرید کتاب کار شیمی دهم از انتشارات گاج به چه افرادی پیشنهاد می‌شود؟

کلیهٔ دانش‌آموزان پایهٔ دهم که در رشتهٔ ریاضی و یا علوم تجربی تحصیل می‌کنند و قصد خرید کتاب کمک‌درسی برای درس شیمی را دارند، می‌توانند از کتاب کار شیمی دهم گاج که مملو از پرسش‌های استاندارد و متنوع است، استفاده کنند و خود را برای شرکت در امتحانات تشریحی و تستی مدرسه آماده کنند.