قیصر امین پور یکی از شاعران معاصر است که در اردیبهشت ۱۳۳۸ به دنیا آمد. او هم‌زمان در دانشگاه نیز تدریس می کرد و نویسنده هم بود. در این مقاله به بررسی اطلاعاتی درباره‌ی قیصر امین پور و ویژگی سخن و شعرهایش خواهیم پرداخت تا آگاهی بیشتری از این شاعر معاصر پیدا کنید.
زندگی‌نامه‌ی قیصر امین پور
قیصر امین پور که در ۸ آبان ۱۳۸۶ درگذشته است، در هفتمین همایش چهره های ماندگار که در سال ۱۳۸۷ برپا شد، به عنوان برگزیده انتخاب گردید. محل تولد او روستای گتوند از توابع شهرستانی به نام شوشتر است که در استان خوزستان قرار دارد. تحصیلات امین پور در مدرسه‌ی دکتر معین و آیت‌الله طالقانی گذرانده شد و سرانجام در رشتهی دام‌پزشکی دانشگاه تهران قبول شد.
اما مدتی بعد انصراف داد. او بار دیگر در رشتهی زبان و ادبیات فارسی به دانشگاه رفت و دکترای این رشته را گرفت. پایان‌نامه‌ی او «سنت و نوآوری در شعر معاصر» بود که محمدرضا شفیعی کدکنی راهنمای او بود. پایان‌نامه‌ی قیصر امین پور در سال ۱۳۸۳ از جانب انتشارات علمی و فرهنگی به انتشار درآمد.
فعالیت‌های قیصر امین پور
قیصر امین پور با سید حسن حسینی در تشکیل و استمرار فعالیت‌ها در واحد شعر حوزه‌ی هنری تا سال ۱۳۶۶ کوشش زیادی کرد. در این برهه از زمان، او عهده‌دار مسئولیت صفحه‌ی شعر هفته‌نامه‌ی سروش بود. امین پور در سال ۱۳۶۳ اولین مجموعه از شعر خود را به انتشار درآورد. «در کوچه‌ی آفتاب» اولین مجموعه‌ی او بود که شامل رباعی و دوبیتی است.
مجموعه بعدی او تنفس صبح است که شامل غزل و بیست شعر نیمایی بود و برخی آن را به اشتباه سپید می گویند. انتشارات حوزه‌ی هنری وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی این کتاب را به چاپ رساند. قیصر امین پور هیچ‌گاه اشعاری که وزن نداشته باشد نسرود اما این نوع از شعرها را رد هم نکرد.
کسب جایزه‌ی نیما یوشیج از جانب قیصر امین پور
قیصر امین پور دانشگاه را در سال ۱۳۶۷ آغاز کرد و سال ۱۳۶۹ بود که مشغول تدریس در دانشگاه تهران شد. او جایزه‌ی نیما یوشیج را در سال ۱۳۶۸ دریافت کرد که مرغ آمین بلورین نام داشت. در سال ۱۳۸۲ در فرهنگستان زبان و ادب فارسی به عنوان عضو پیوسته انتخاب شد . سرانجام در سال ۱۳۸۶ بود که جان سپرد و علت آن بیماری کلیه و قلب بود. او در بیمارستان دی تهران وداع گفت. رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز به مناسبت درگذشت قیصر امین پور پیام تسلیتی صادر کردند. همسر او به نام زیبا اشراقی به عضویت ناشران کشور درآمد و کتاب «این ترانه بوی نان نمی‌دهد» را به نشر درآورد.
نوآوری و بلاغت در شعر امین پور
از جهت بلاغی، شعرهای قیصر امین پور دارای ارزش هستند و توانسته‌اند موجب بالا رفتن توانایی زبان فارسی شوند. در شعرهای او ویژگی‌های بلاغی و سبکی کلاسیک و هم‌چنین شعر نیمایی را خواهید دید. آن‌چه باعث برجسته شدن سبک امین پور شده نوآوری در بلاغت است و این‌که انتظار مخاطبان امروز از شعر را درک کرده است. برخی از شعرهای او در کتاب های درسی آمده است که از شعرهای موفق نسل انقلاب هستند.
ویژگی سخن قیصر امین پور
در جامعه‌ی ادبی امروز قبل از این که امین پور را شاعر کودک و نوجوان بدانند او را به خاطر ویژگی‌های شعری‌اش می‌شناسند. اغلب شعرهای او که بر سر زبان‌ها است شعرهای عمومی است تا کودکانه. او توانست در نیمه دوم دهه‌ی شصت در شعرهایش به ثبات اندیشه زبان دست پیدا کند. جامعه‌ی ادبی، قیصر را ادیب آکادمیک و استاد دانشگاه می‌دانند. در حالی که حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، قیصر را هنوز از آن خود می‌داند. آوازه‌ی خوبی در «به قول پرستو» و «مثل چشمه-مثل رود» وجود دارد.
آثار قیصر امین پور
امین پور در زمینه‌ی شعر و کودک و نثر ادبی آثاری دارد که به شرح ذیل هستند:
- درکوچه‌ی آفتاب
- تنفس صبح
- منظومه‌ی ظهر روز دهم-شعر نوجوان، ۱۳۶۵
- طوفان در پرانتز -نثر ادبی، ۱۳۶۵
- مثل چشمه، مثل رود -شعر نوجوان، ۱۳۶۸
- بی‌بال پریدن -نثر ادبی، ۱۳۷۰
- مجموعه شعر آینه‌های ناگهان ۱۳۷۲
- به قول پرستو -شعر نوجوان، ۱۳۷۵
- گزینه‌ی اشعار -۱۳۷۸، مروارید
- مجموعه شعر گل‌ها همه آفتابگردانند -۱۳۸۰
- دستور زبان عشق -۱۳۸۶
آخرین دفتر شعر قیصر امین پور «دستور زبان عشق» است که در تابستان ۱۳۸۶ به نشر درآمد. چاپ دوم این کتاب هم در کم‌تر از یک ماه انجام شد.
ویژگی‌های شعری امین پور
- مضمون بکر: در شعرهای امین پور هوش‌یاری و دقت را خواهید دید که سبب نکته‌پرداز دانستن او شده است. نکته‌پردازی این شاعر این گونه نیست که او را از واقعیت دور کند. زبان او ضمن سادگی و روان زیبا نیز هست.
- اندیشه های نو: در تفکر سنتی باور بر این بود که هر چه بوده از گذشتگان و دیگران است و هر آن چه سروده و یا نوشته می شود تازگی ندارد، اما پاسخی دیگر این طور می گوید که همه چیز را همگان دانند و قیصر نیز تلاش خوبی در این زمینه انجام داده است و در قطعه ای به نام “راه بالا رفتن” این نگرانی را خواهید دید.
- زبان امروزی: قیصر از زبان امروزی به شکل روان در شعرهایش استفاده کرده است و در شعری به نام “بال های کودکی” فرهنگ زبانی توده مردم را بیشتر از هر شعری وارد کرده است.
- گوناگونی موضوعات: موضوعات برگزیده امین پور به نوجوانان و مردم تعلق دارد که از طراوت برخوردار است که نشان دهنده حجم ذهنیت او است.
- وزن: وزن ریتمیک و واژه هایی موزون از جمله راه های ارتباط برقرار کردن با کودکان و نوجوانان است و در شعرهای قیصر امین پور این اوزان و هم چنین اوزان دیگر را استفاده کرده است.