برترین کتاب های آموزش انگلیسی شامل ویژگی هایی هستند که آنها را در میان انبوهی از مجموعه کتب آموزشی انگلیسی، منحصر به فرد و معروف می کند. در این نوشتار به بررسی مجموعه های Summit و Top Notch به عنوان یکی از معروف ترین مراجع آموزشی بزرگسالان می پردازیم و در ادامه، ویژگی های آنها را همزمان بررسی می کنیم تا هر چه بهتر با شیوه آموزشی این دو کتاب محبوب آشنا شویم.
آشنایی با این دو مجموعه و نویسندگان آن
مجموعه کتاب «Top Notch» برای اولین بار در سال ۲۰۰۶ توسط انتشارات «پیرسون لانگمن» در چهار جلد به چاپ رسیدند. وظیفه آموزشی این کتاب های آموزشی این بود که زبان آموزان را از سطح A1 به سطح B2 ارتقا بدهند (سطوح کلی این سیستم آموزشی به ترتیب شامل: A1، B1، B2 و C1 می باشد). از آنجا که این سیستم فقط بخشی از ارتقا زبان را به عهده داشتند، مجموعه کتب آموزشی «Summit» به عنوان مکمل مجموعه قبل خود منتشر شد تا تمامی سطوح آموزشی زبان انگلیسی را پوشش دهد.
نویسندگان این کتاب «جن سسلو» و «آلن آشر» هستند. جن سسلو یکی از نویسندگان با سابقه نوجوانان و جوانان است و در بسیاری از نقاط از جمله ایالات متحده و آمریکای جنوبی، برگزار کننده کارگاه های آموزشی زبان انگلیسی بوده است. در کنار او، آلن آشر نیز سابقه تدریس زبان انگلیسی و روش تدریس این درس را به معلمان آینده این رشته داشته است. او همچنین به عنوان نویسنده، مشاور و برنامه ریز نیز در آمریکا شناخته می شود. او هم اکنون نویسنده کتب آموزشی مختلفی برای بزرگسالان می باشد و دوره های آنلاین زیادی را برای معلمان این رشته برگزار می کند.
آشنایی کلی با شیوه آموزش مجموعه های Summit و Top Notch
در کتاب آموزش زبان Top Notch تمامی ۴ رکن اساسی مهارت در زبان انگلیسی، یعنی نوشتن، خواندن، گوش کردن و صحبت کردن به طور همزمان در هر درس آموزش داده می شود؛ همچنین این ویژگی برای کتاب آموزش زبان Summit نیز صدق می کند. اما آنچه در بررسی کتاب Summit متوجه می شویم اهمیت آموزش و تمرینات به یادگیری مهارت های گوش کردن و صحبت کردن است. البته به طور کلی مجموعه های Summit و Top Notch تفاوت زیادی ندارند، با این حال در مقاطعی از بررسی کتاب Top Notch یا Summit متوجه خواهیم شد که کدام بخش از مهارت های یادگیری این زبان، اهمیت بیشتری دارند. به طور قطع در کتاب اول، به خاطر داشتن سطح مبتدی و متوسط زبان آموزان، تقریبا به طور مساوی بر روی تمامی ۴ رکن یادگیری تمرکز شده است،
در حالی که در کتاب بعدی، سعی در بهبود مکالمات افراد خواهد داشت. البته به طور کلی در تمام مجموعه های Summit و Top Notch یک الگوی یکسان تدریس پیگیری می شود؛ به طور مثال بعد از هر درس، گرامر درس بعدی در مکالمات آن وجود دارد و سعی می کند با بزرگ نشان دادن اهمیت حفظ کردن این مکالمات کوتاه، گرامرهای جدید را هم به زبان آموز یاد دهد یا در بخش تقویت مهارت شنیداری نیز ما در مجموعه های Summit و Top Notch شاهد فایل های صوتی در مورد درک مطلب و مکالمات هر درس به همراه هر جلد خواهیم بود یا بخش کلمات در ابتدای مجموعه های Summit و Top Notch قرار دارد. این موارد، از جمله ویژگی های مجموعه Top Notch و Summit هستند که سعی دارند با با حفظ یک الگوی تدریس، مخاطب خود را گیج نکنند.
مجموعه های Summit و Top Notch دارای تحولاتی نیز در سال ۲۰۱۱ شده اند. این دو مجموعه در ویرایش دوم خود، دو بخش جدید برای تقویت گرامر و نوشتار افراد در انتهای کتاب های خود اضافه کردند. در این ویرایش سعی شد تا از مرحله آزمون و خطای سبک آموزشی نویسندگان در ویرایش اول فاصله گرفته شود و ایرادات ویرایش قبلی در تدریس محتوای انگلیسی را برطرف نماید. از دیگر تغییرات این ویرایش، مواردی همچون افزایش تمرین های مربوط به مهارت شنیداری، تغییر شیوه تدریس گرامر زبان و تغییر محتوا در بخش «Reading» و درک مطلب بود.
این کتاب بعد از ۵ سال نیز سعی کرد نواقص پیش آمده در تدریس خود را با مواردی نظیر بهبود گرافیکی تصاویر و صفحه آرایی هر جلد، افزایش تمرین های بخش گرامر بهبود بخشد و به همراه یک فایل صوتی که پیش از این عرضه می شد، وسایل کمک آموزشی دیگری را نیز به زبان آموزان ارائه دهد. این وسایل شامل فلش کارت های آنلاین برای حفظ گرامر و لغات، اپلیکیشن موبایل و تمرینات آنلاینی که توسط این اپلیکیشن عرضه می شود، می باشد. امروزه این دو کتاب با ایجاد تغییراتی در تصاویر و متون آن، برای متناسب کردن با فرهنگ ایرانی در اکثر موسسات و آموزشگاه های زبان استفاده می شود. در ادامه به بررسی درس اول از اولین ویرایش هر کتاب در این دو مجموعه می پردازیم تا ساختار کلی متد آموزشی این دو مجموعه را درک کنیم.
اهداف اصلی درس اول کتابTop Notch Fundamentals
کتاب آموزش زبان Top Notch در تمام ویرایشات خود اهداف مشابهی را دنبال می کند. مکالمات درس ها دارای یک فایل صوتی هستند که به زبان آموز، شیوه تلفظ و لحن صحیح هر واژه را گوشزد می کند و با تکرار هر مکالمه با کمک فایل صوتی مربوط به آن متن، زبان آموز به درک کافی از متن داخل کتاب و بهبود مهارت گفتاری خود می رسد. ساختار این مجموعه کتاب در ویرایش اول شامل سه بخش کلی است. ابتدا واژگانی که در آن درس استفاده شده است، آموزش داده می شود، سپس با استفاده از فایل صوتی و تمریناتی که در بخش های بعدی آن را دقیق تر بررسی خواهیم کرد، به تقویت مهارت شنیداری زبان آموز می پردازد. در نهایت بخش گرامر آن درس با تمرینات ویژه خود برای زبان آموز، آماده شده است. در ویرایش دوم و سوم این ساختار دچار تحول شد و بخش تمرینات گرامر جدید تحت عنوان تمرینات دو نفره در قالب مکالمه به این ساختار اضافه شده تا زبان آموزان بتوانند گرامر را در قالب مکالمات کوتاه دو نفره نیز تمرین کنند تا در صحبت نیاز به آن مسلط شوند.
یک ویژگی دیگر کتاب آموزش زبان Top Notch این است که در پایان هر ۳ درس، کتاب از زبان آموز می خواهد تا خودش سناریوی یک مکالمه واقعی را بر اساس اهداف آموزشی سه درس قبل بنویسد. در انتهای هر فصل نیز، مروری بر تمامی درس های مربوط به آن فصل صورت می گیرد و در یک تمرین مصور، با استفاده از چند کلمه و محدودیت های گرامری تعیین شده، از زبان آموز خواسته می شود تا به صحبت کردن در مورد موضوع معین شده بپردازند. این کتاب در هر ویرایش جدید خود نیز به نکات فرهنگی و تکنولوژی روز اهمیت داده است و محتوای مصور و متنی خود را به زیباترین شکل ممکن برای زبان آموزان خود به روز رسانی کرده است.
اهداف اصلی درس اول کتاب Summit
ساختار مجموعه های Summit و Top Notch تفاوت چندانی نسبت به هم ندارند. در کتاب آموزش زبان Summit نیز، ساختار آموزش و شیوه یادگیری بر همان سه مرحله کلی که به ترتیب شامل لغات، بخش شنیداری و گرامر است می باشد. تنها تفاوت در مجموعه های Summit و Top Notch، اهداف تغییر هر جلد در هر ویرایش است. به طور مثال در ویرایش دوم کتاب آموزش زبان Summit، کلمات بیشتری به بخش شنیداری اضافه شده است تا زبان آموز مهارت بیشتری در بخش شنیداری کسب نماید. همینطور در بخش گرامر نیز مشابه مجموعه قبلی، شرح گرامرها در قالب جملات، آموزش داده می شود و تمرینات این بخش باید دو نفره صورت گیرد تا مهارت شنیداری و صحبت کردن به صورت همزمان تقویت شود. تمامی تغییرات دیگر در هر ویرایش مشابه کتاب های Top Notch بوده است و حتی در به روز رسانی های گرافیکی و صفحه آرایی نیز همگام با هم پیشرفت می کنند تا زبان آموزان در هر مقطعی دچار خلاء آموزشی میان سطوح متوسط به پیشرفته نشوند و انتظارات متفاوتی در حل تمرینات هر کتاب از آنان نرود.
نحوه آموزش لغات جدید در مجموعه های Summit و Top Notch
شیوه تدریس مجموعه های Summit و Top Notch یکسان است. در هر درس بخشی به نام «Vocabulary» خواهیم داشت که در آن کلمات جدید هر درس آموزش داده شده است. اما این دو مجموعه به این ویژگی بسنده نکرده اند و در ویرایش دوم خود بخشی به نام «Vocabulary Booster» را قرار داده اند تا با استفاده از فایل های صوتی همراه هر جلد، زبان آموزان بتوانند با کلمات مترادف یا متضاد هر کلمه ای که در هر جلد فراگیری کرده اند، آشنا شوند. فایل های صوتی به زبان آموزان کمک می کند تا با مهارت شنیداری و شیوه تلفظ در خصوص این کلمات نیز آشنا شوند.
آشنایی با جدول تلفظ لغات در مجموعه های Summit و Top Notch
در ویرایش اول مجموعه های Summit و Top Notch در تمامی سطوح پایه تا فوق پیشرفته، اهمیت خاصی به شیوه صحیح تلفظ هر کلمه داده می شد. شیوه تدریس تلفظ به این گونه بود که در انتهای هر درس، به آموزش نشانه های «فونیکس» یا همان علامت«صامت و مصوت» هر کلمه می پرداخت. این شیوه آنقدر دقیق بود که سعی داشت با بررسی انواع لحن ها و تاثیر صداهای مجاور یا به عبارتی تاثیر هر کلمه به واژگان قبل و بعد خود، تمامی مسائلی که یک زبان آموز می تواند با آن در تلفظ واژگان روبرو شود را پوشش دهد. اما این روش در هم ریختگی هایی داشت که خوشبختانه در ویرایش دوم آن با آمدن جدولی برای راهنمای تلفظ در انتهای کتاب، این مشکل نیز رفع شد.
شیوه توضیح گرامر دروس در مجموعه های Summit و Top Notch
نکات گرامری در تمامی این دو مجموعه، خارج از هر درس عنوان می شود. یعنی اشاره ای در متن درس در آن نشده است بلکه در واقع اشارات مربوط به گرامر درس بعد خواهد بود. در بخش گرامر هر درس، تمریناتی نیز وجود دارد؛ سبک تمرینات به صورت مکالمه کوتاه بین دو نفر است که زبان آموزان می توانند با کمک یکدیگر این تمرینات را با کیفیت بالاتری با هم تمرین کنند. به غیر از این سبک، بخشی به نام «Grammar Booster» نیز در کتاب کاری که با هر جلد به زبان آموز ارائه می شود نیز وجود دارد که با حل تمرینات آن، از زبان آموز انتظار می رود تا کلیه نکات گرامی آن را فراگیرد. در ویرایش دوم به بعد نیز به این تمرینات در کتاب کار بیشتر اهمیت داده شده است و محتوای آن افزایش پیدا کرده است. در ویرایش سوم نیز، تمرینات آنلاین به این بخش اضافه شده است.
بررسی ویژگی های مجموعه Summit و Top Notch برای تقویت مهارت شنیداری
تقویت مهارت شنیداری در مجموعه های Summit و Top Notch، بیشتر به عهده فایل های صوتی و کتاب کار هر جلد می باشد. فایل های صوتی به صورت خودآموز و مخصوص موسسات برای نسخه معلم نیز آماده شده است تا نه تنها در خانه، بلکه درون کلاس نیز، مهارت شنیداری زبان آموزان توسط معلمان تقویت شود و مورد آزمایش قرار گیرد. در پایان هر فصل از کتاب، بخش های مختلفی نیز برای تقویت این مهارت آماده شده است. در این تمرینات، زبان آموز باید کارهای مختلفی را انجام دهد و با کمک کار خود، خود را در انجام این کارها محک بزند.
شیوه تقویت مهارت صحبت کردن در مجموعه های Summit و Top Notch
همانطور که پیشتر نیز گفته شد، مجموعه های Summit و Top Notch به ویژه در کتاب آموزشی Summit برای مهارت صحبت کردن و شنیداری اهمیت زیادی قائلند و تمرینات زیادی را برای تقویت این دو مهارت برای زبان آموز در نظر گرفته اند. مجموعه های Summit و Top Notch سعی کرده است با ویرایش های به موقع، با تغییرات اجتماعی – فرهنگی هر دوره زمانی همگام شود تا موضوعاتی که برای مکالمه و تقویت مهارت «Speaking» آماده شده است برای زبان آموز قدیمی نباشد و لغاتی که امروزه بیشتر در زندگی روزمره آنان استفاده می شود، آموزش داده شود. از ویژگی های تمریناتی که برای تقویت این بخش آماده شده است، می توان به مواردی همچون تمرین های دو نفره با مکالمات کوتاه و مکالمات تمرینی دارای نکات گرامری و اصطلاحات جدید می باشد.
بررسی ویژگی مجموعه های Summit و Top Notch در شیوه ارائه درک مطلب
شاید تنها ضعف مجموعه های Summit و Top Notch در تقویت مهارت خواندن یا «Reading» باشد. چرا که ویژگی خاصی در تمرینات نیست. در انتهای هر درس، یک متن برای تقویت خواندن به علاوه یادگیری چند اصطلاح جدید و دو یا چند تمرین در مورد موضوع متن، بخشی را به نام درک مطلب بوجود آورده است که نسبت به دیگر کتب آموزش زبان تا حدودی ضعیف تر است. اگر می خواهید کم و کاستی این دو مجموعه را برطرف کنید، پیشنهاد می شود مجموعه آموزش زبان «Active Reading» را نیز در کنار این دو مجموعه آموزشی، تهیه کنید.
بررسی ویژگی های مجموعه Summit و Top Notch در تقویت مهارت نوشتاری
مجموعه های Summit و Top Notch در انتهای هر درس خود شامل نکاتی برای نگارش متون هستند. سپس زبان آموز را با استفاده از تمرین انشاء، به نوشتن موضوعات مختلفی با استفاده از کلماتی که یاد گرفته و گرامری که فراگیری کرده است، موظف می کنند. به غیر از این تمرین، در انتهای هر جلد نیز، بخشی به نام «Writing Booster» آماده شده است تا نکات نگارشی بیشتری را در اختیار زبان آموزان قرار دهد. در کتاب کار نیز تمرینات زیادی در این خصوص آماده شده است تا زبان آموز مهارت خود را پس از یادگیری هر درس، محک بزند.
اشاره به نکات فرهنگی در این دو کتاب
همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، کتاب هایی که در موسسات آموزشی زبان در ایران استفاده می شود دچار تغییراتی برای بهبود و سازگاری فرهنگی این کتاب با فرهنگ ایرانی شده اند؛ چرا که به طور کلی هیچ پیشینه ای برای تفاوت فرهنگی در مجموعه های Summit و Top Notch صورت نگرفته است. اما در کتاب های مخصوص معلمان به نکاتی در مورد تفاوت فرهنگی زبان آموزان در قالب یک تمرین اشاره شده است و آنها را برای تمرین به مدرسان گوشزد می کنند.
نتیجه گیری
شاید اگر مشکلی در مهارت خواندن نداشته باشیم یا حداقل کتابی در کنار مجموعه های Summit و Top Notch به عنوان مرجع آموزشی زبان خود استفاده کنیم، این دو مجموعه یکی از بهترین کتاب های آموزش زبان انگلیسی در سراسر دنیا به حساب آیند. این کتاب هم اکنون نیز در حال به روز رسانی است و خود را با بهترین متدهای تدریس زبان انگلیسی همگام می کند. تمامی ابزارهای کمکی یادگیری این دو مجموعه کمک کرده است تا زبان آموز در تمامی ساعات روز قادر به تمرین و تقویت مهارت های زبانی خود باشد و از همه مهمتر به واسطه موضوعات هر درس و توقعاتی که تمرینات کتاب از زبان آموز دارند، مجموعه های Summit و Top Notch را می توان مناسب ترین مرجع آموزش زبان نوجوانان و جوانان در میان کتب آموزشی دیگر دانست. البته اگر درک مطلب و تمرینات مربوط به بخش Reading را فاکتور گرفته باشیم.