پایان الهی یا بشری تاریخ

انتشارات پگاه روزگار نو منتشر کرد:

لوویت و اشمیت، نظریه‌های جالب توجه و پرنفوذی را درباره سکولاریزاسیون عمومیت بخشیدند که در آنها ماهیت‌های دینی، صورتی سکولار پیدا می‌کنند. روایت لوویت این برداشت را رایج کرد که آخرت شناسی مسیحی به فلسفه‌های تاریخ روشنگری تبدیل شده و سرانجام به هیئت ایدئولوژی کمونیسم درآمده است. وانگهی، اصل مشهور اشمیت، که

بود به این اصل که «همه مفاهیم نظریهٔ مدرن دولت، صورت‌های سکولارشدهٔ مفاهیم الهیاتی‌اند». مدت‌های مدیدی دستخوش تأویل و استفاده‌های مختلف قرار گرفت. لوویت و اشمیت، گرچه از هرگونه ارتباط شخصی پرهیز می‌کردند، آثار یکدیگر را به نحوی انتقادی می‌نگریستند و هر دو بعدها هدف نقد بلومنبرگ بر مفهوم سکولاریزاسیون قرار گرفتند: بلومنبرگ این مفهوم را در مقام نوعی شعار نخ‌نمای فرهنگی انتقادی و حامل اتهام نامشروعیت به عصر مدرن نقد کرد. در نگاه نخست گمان می‌کنیم که این مجادله بین لوویت و بلومنبرگ در جریان است، اما کم کم درمی یابیم که مواضع لوویت و بلومنبرگ، بیش از آنچه آنان حاضر به تأیید و تصدیقش باشند، به یکدیگر نزدیک بود، در حالی که موانع بلومنبرگ و اشمیت را به هیچ رو نمی‌توان با هم آشتی داد، کرول سه پرتره از این سه فیلسوف می‌کشد: بلومنبرگ فیلسوفی است سوگوار از غربت انسان در عالم کَرو کوری که اعتنایی به انسان و تمنیات او ندارد؛ اشمیت مؤمن و متأله ترس خورده‌ای است که اوتوپیای سکولار را چونان کابوسی می‌تاراند و چون بید بر سر این ایمان می‌لرزد که مسیح بازخواهد گشت و تاریخ را خداوند به پایان خواهد برد؛ و سرانجام لوویت، فیلسوفی است دلبسته سکینه نفس، معتقد به مشی میانه و بیزار از شقوق گوناگون رادیکالیسم.