بررسی گزیده‌ای ازمیان فزودهای شاهنامه فردوسی

انتشارات سخن منتشر کرد:

میان‌فزود اصطلاحی نوپدیداست که ظاهرا نخستین بار جلال خالقی‌مطلق آن را با تسامح و تساهل معادلی برای جملهٔ معترضه منظور داشته‌اند. (یادداشت‌های شاهنامه، انتشارات دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۱، ص ۴۲) و نیز شرط تسامح و تساهل بدین صحبت است که بین این دو عنوان نسبت عموم و خصوص مطلق حاکم است؛ زیرا جملهٔ معترضه تنها یک جمله است بی‌هیچ معنا و پیام خاص و شاید تنها مزیت آن تنزیه کلام باشد. اما میان‌فزود از جامعیتی همه‌سویه برخوردار است زیرا از لحاظ ساخت می‌تواند در قالب یک کلمه، یک جمله، یک مصراع، یک بیت و حتی چند بیت در بین اجزاء کلام حضور داشته باشد و از جهت معنا هم نویسنده یا شاعر – به ویژه فردوسی-به عمد از این شیوه دستوری و تا حدی هم بلاغی برای القا و ابلاغ مفاهیم و معانی بلند و برجسته بهره می‌گیرد.