شرح رساله قشیریه گیسو دراز

انتشارات سخن منتشر کرد:
ابوالقاسم قشیری یکی از پرکارترین نویسندگان حوزهٔ تصوف در سدهٔ پنجم محسوب می‌شود. مشهورترین کتاب او «الرساله القشیریه» به زبان عربی است. این کتاب در ۵۵ باب سامان یافته و موضوعاتی مانند اعتقادات صوفیه، ذکر مشایخ طریقت، مراحل سیروسلوک و احوال و مقامات اهل تصوف را در بر دارد. الرساله از همان زمان حیات مؤلف در زمرهٔ مهم‌ترین منابع صوفیه قرار گرفت و نویسندگان دوره‌های بعد، از آن بهره‌ها بردند. اهمیت این رسالهٔ ارزشمند، یکی از صوفیان سدهٔ نهم به‌نام «سید محمد حسینی چشتی» مشهور به «گیسودراز» را بر آن داشت تا شرحی به زبان فارسی بر آن بنویسد. خواننده در شرح الرساله با دو چهره از گیسودراز مواجه است؛ هنگامی که گیسودراز در مقام یک شارح سخن گفته، از تکرار مطالب و اطاله کلام دوری کرده است، زیرا معمولاً ترجمه سخن قشیری که به‌خوبی از عهده آن برآمده، در انتقال مقصود کفایت کرده است. نقش دیگر گیسودراز در این متن، منتقدبودن است. نگاه انتقادی او به الرساله موجب شده تا هرجا لازم بوده بعد از ترجمه به نقد اقوال قشیری و دیگر مشایخ بپردازد؛ به عبارت دیگر، گیسودراز، الرساله را مانند مریدی که به خود اجازه اظهارنظر در برابر پیر را نمی‌دهد، شرح نکرده، بلکه شیوه‌ای محققانه و منتقدانه در پیش گرفته است.