اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده…

«اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده»، عنوان کتابی از مرتضی برزگر، نویسندهٔ جوان معاصر ایرانی است که در قالب رمان نوشته شده است. اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده برای اولین بار در سال ۱۳۹۷ هجری شمسی به چاپ رسید و تاکنون پنج بار تجدید چاپ گردیده است که این نکته نشان از مقبولیت و فروش نسبتا خوب کتاب حاضر دارد. نشر چشمه، انتشاراتی است که اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده را در مجموعهٔ کتاب‌های قفسهٔ آبی خود –که عموما کتاب‌هایی ژانری، قصه‌گو و جریان‌محور هستند- به عنوان ۱۳۲مین اثر این سری به چاپ رسانده است. اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده از نظر ساختاری مشتمل بر ۲۷۲ صفحه از قطع رقعی است که با جلدی شومیز به بازار نشر عرضه شده است. برزگر این رمان را در سال ۱۳۹۶ نوشته است؛ رمانی که اثر نسبتا بلندی محسوب می‌شود؛ البته نه در مقایسه با رمان‌های کلاسیک جهان، بلکه به نسبت موجزنویسی‌های روزگار ما! اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده از ۲۴ بخش تشکیل شده است که به طرزی جالب، ماجرایی معمایی را برای مخاطب خود بازگو می‌کند. با وجود آن که نویسندهٔ حاضر، آن‌چنان که باید و شاید مشهور نیست و نویسنده‌ای عامه‌پسند محسوب نمی‌شود؛ اما شاید خرید کتاب اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده بتواند از آن دسته لذات غیر قابل منتظره را برای شما رقم بزند؛ زیرا قطعا بعد از مطالعهٔ این اثر، غافل‌گیر خواهید شد.

موضوع کتاب اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده

اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده برخلاف بسیاری از رمان‌ها با انبوه فضاسازی‌ها و شخصیت‌پروری‌ها شروع نمی‌شود؛ بلکه از دل ماجرایی بهت‌آور و مرگ یک زن جوان که قرار است شخصیت محوریِ نادیدهٔ داستان باشد، آغاز می‌گردد. ارتباطات شخصیت اصلی داستان با این زن، چیزی است که اکثریت طرح رمان را تشکیل می‌دهد و باعث فرم‌های جالبی در آن می‌شود. بسیاری از مخاطبان، بعد از مطالعهٔ اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده به یاد اثر قبلی برزگر، یعنی قلب نارنجی فرشته افتادند؛ به نوعی که این رمان را می‌توانیم بازنمودی از آن مجموعهٔ داستان به حساب بیاوریم. در این اثر هم مانند اثر مذکور، ارتباطات انسانی و تفاوت تفکر با عمل، چیزی است که نقد اجتماعی داستان را می‌سازد و ازطرفی در فرم روایی، نویسنده سعی کرده تا توجه عمیقی به زندگی‌های روزمرهٔ انسان‌ها داشته باشد. مساله‌ای که باعث می‌شود تا بشود به صورت رئالیستی(واقع‌گرایانه) به رمان حاضر نگاه کنیم. اما ورای همهٔ این توضیحات، توجه به یک نکته ضروری می‌رسد و آن هم قالب محتوایی یا گونهٔ ادبی‌ای است که کتاب حاضر را دربر می‌گیرد. درواقع اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده یک داستان نوآر است. اما داستان نوآر چیست؟ باید بگوییم که پیشتر در جای‌جای مجلهٔ کتابچی به این اصطلاحات پرداخته‌ایم. اما درواقع داستان نوآر، گونه‌ای ادبی است که آن را بیشتر در سینما دیده‌ایم و به نوعی از داستان جنایی یا پلیسی گفته می‌شود که در آن، کارآگاه یا افشاکنندهٔ حقیقت، نه یک فرد خاص، بلکه شخصی از بین عامهٔ مردم باشد.

آشنایی با مرتضی برزگر، نویسندهٔ کتاب

مرتضی برزگر یکی از نویسندگان جوان، ولی موفق دههٔ اخیر ادبیات فارسی است که در سال ۱۳۶۰ به دنیا آمده است. او فعالیت ادبی‌اش را از حضور در کارگاه‌های داستان‌نویسی افرادی همچون عباس معروفی، سیامک گلشیری، کاوه فولادی‌نسب و مهدی یزدانی خرم آغاز کرد و سپس به سرعت تبدیل به نویسنده‌ای سطح بالا شد؛ تا جایی که اخیرا خودش اقدام به تدریس داستان‌نویسی در چند کارگاه ادبی کرده است! همان‌طور که گفتیم، برزگر علاوه بر رمان در فضای داستان کوتاه و مجموعه‌های داستانی هم به خلق اثر دست زده است و به این ترتیب، نویسنده‌ای پویا و خلاق محسوب می‌شود. از دیگر کتاب‌های او –غیر از دو کتابی که تا به اینجا درموردشان صحبت کردیم- به اثر چاپی شاخص دیگری نمی‌رسیم. اما اگر نگاهی به فهرست افتخارات برزگر که شامل جوایزی همچون جایزهٔ احمد محمود، جایزهٔ جلال آل احمد، جایزهٔ داستان انقلاب در بخش داستان کوتاه، عنوان دوم جایزهٔ داستانی سکوت و دهمین نویسندهٔ برتر جایزهٔ داستانی فرشته است، بندازیم، متوجه استعداد و نبوغ او خواهیم شد.

جملاتی از کتاب اعترافات هولناک لاک‌پشت مرده

«آن وقت‌ها هنوز نفهمیده بودیم سرطان دارد. دو سال اول، تک و توک سرفه می‌کرد و دکترها می‌گفتند حساسیت فصلی است. سال سوم همهٔ فصل‌ها سرفه می‌کرد و سال چهارم که مریضی‌اش را تشخیص دادند، کار از کار گذشته بود. بعد از مرگش فقط دو پارچهٔ سیاه زده بودند جلوی خانه‌مان و یک پرچم قرضی از هیئت. خودم به سینا پول دادم که ده بیست تا عرض تسلیت با طرح‌های متفاوت سفارش بدهد، از طرف شرکت‌ها و اصناف و بازاری‌ها و معلمان و تئاتری‌ها و اقشار دیگر، خطاب به خودم. خواسته بودم توی همه‌شان بنویسند عروج ملکوتی و درگذشت جان‌کاه پدر عالی‌قدرتان را تسلیت گفته و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل آرزومندیم!»

«بهترین نقش همان کسی بود که جنازه‌ها را از زیر آوار درمی‌آورد و دوباره خاک می‌کرد. الکی دست چپم را می‌لرزانم و با آن یکی چشمم مرتب چشمک می‌زنم. سعی می‌کنم حسابی توی نقشم فرو بروم و برایم مهم نباشد چه کسی دارد تماشایم می‌کند. پشت برگه چندتا از شوخی‌های بین خودم و کانی را هم می‌نویسم و آخرش قید می‌کنم که عاشقش بودم و کاش او زنده بود و من به جایش مرده بودم. بعد یاد آن روزی می‌افتم که با هم راه افتاده بودیم سمت شمال و توی جادهٔ چالوس نشسته بودیم روی سبزه‌های خیس و نم‌زده؛ کتلت‌های نیم‌پخته را می‌خوردیم که حسابی شور بود و دوطرفش را ماست مالیدیم که بشود قورت داد… این‌ها را هم تا جایی که به ویلا رسیدیم می‌نویسم. وقتی سفیدی کاغذ تمام می‌شود، می‌فهمم که از دماغم آب راه افتاده و چند قطره‌ای چکیده روی کاغذ بازپرسی…»

«همهٔ غذاهای کتاب آشپزی را حفظ کرده و دارد پشت هم فهرست می‌کند. تا می‌آیم به هر اسمی فکر کنم و طعمش را توی دهانم مزه کنم، می‌رود سروقت یک غذای دیگر. نمی‌گذارد چیزی بگویم. به جای صدایش، به شویدهای لای پلو فکر می‌کنم که سبز لجنی است و اگر تازه باشد، رگ و ریشه‌اش پیداست. به گوشت کنارش فکر می‌کنم. لابد باید ماهیچه باشد، کم‌نمک، خوش‌روغن، با ادویهٔ زیاد. گوش‌هایم را که باز می‌کنم، می‌فهمم تازه رسیده به سوپ خرچنگ و جوجهٔ چینی. صدای قار و قور شکمم را که می‌شنود می‌گوید: می‌پزم برات پسرعمه جانم. بمیرم برات. من تنها کسی‌ام که می‌تونه تو رو درک کنه. باور کن.»