ریاضیات کانگورو یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های ترویج ریاضیات در دنیاست که با هدف ارتقای درک ریاضی دانش‌آموزان و رشد توانمندی آنان برای لذت بردن از فعالیت‌های هوشمندانهٔ ریاضی در بیش از ۸۰ کشور جهان برگزار می‌شود. روز ریاضیات کانگورو، در حقیقت روز جشن گرفتن برای ریاضیات است. دانش‌آموزان در این روز بازی می‌کنند، سرگرم می‌شوند، مسئله حل می‌کنند و لذت بردن از ریاضی را می‌آموزند. در حال حاضر بیش از هفت میلیون دانش‌آموز در جهان به همراه معلمان و والدین‌شان این روز را جشن می‌گیرند و در این روز فعالیت‌های ریاضی متنوعی را برگزار می‌کنند. در روز ریاضیات کانگورو علاوه بر فعالیت‌های شادی‌آفرین و تفریحات ریاضی، یک مسابقه نیز برگزار می‌شود. مسئله‌های این مسابقه فقط برای سنجش آموخته‌های ریاضی دانش‌آموزان طراحی نشده‌اند، بلکه هدف اصلی آن‌ها به‌کارگیری توانمندی دانش‌آموزان در حل خلاقانهٔ مسئله است. در حقیقت دانش‌آموزان در روز ریاضیات کانگورو مسئله‌هایی را حل می‌کنند که جایشان در کلاس‌های ریاضی مدرسه خالی است؛ مسئله‌هایی که دانش‌آموزان با حل آن‌ها به قدرت تفکر و خلاقیت خود پی می‌برند و از به‌کارگیری توانمندی‌های خود شادمان می‌شوند. روز و مسابقهٔ ریاضیات کانگورو در ماه مارس (فروردین) هر سال در تمام کشورهای عضو برگزار می‌شود. البته در ایران این مسابقه جشن خاصی ندارد و تنها به برگزاری یک آزمون برای پایه‌های اول تا دوازدهم محدود می‌شود. شش نوع مجموعه سوال مختلف برای این دوازده پایه مطرح می‌شود که سوالات پایه‌های «اول و دوم»، «سوم و چهارم»، «پنجم و ششم»، «هفتم و هشتم»، «نهم و دهم» و «یازدهم و دوازدهم» یکسان است. برای حل سوالات این مسابقه نیاز به اطلاعات ریاضی چندانی نیست و به طور کلی میزان خلاقیت و ایده‌پردازی دانش‌آموزان در این آزمون مورد سنجش قرار می‌گیرد. این آزمون از سال ۲۰۰۹ در ایران نیز برگزار می‌شود که اهداف اصلی آن به شرح زیر است:

• ایجاد فضایی شاد با هدف علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به ریاضیات
• رشد توانمندی دانش‌آموزان برای لذت بردن از فعالیت‌های هوشمندانهٔ ریاضی
• همگانی کردن فعالیت‌هایی که به ترویج ریاضیات بین دانش‌آموزان و معلمان کمک می‌کند.
• تقویت اعتماد به نفس دانش‌آموزان در یادگیری ریاضیات و افزایش مهارت حل مساله
• کمک به درک ریاضیات در زندگی روزمره

ویژگی‌های کتاب ریاضیات کانگورو سوم و چهارم انتشارات فاطمی

کتاب ریاضیات کانگورو سوم و چهارم انتشارات فاطمی، ترجمهٔ بردیا حسام و زهره پندی، برای دانش‌آموزان پایه‌های سوم و چهارم دبستان به چاپ رسیده که دانش‌آموزان با خرید این کتاب می‌توانند سوالات و پاسخنامه تشریحی مسابقات سال‌های اخیر را در دست داشته باشند و از آن در جهت آمادگی برای حضور در مسابقات کانگورو استفاده کنند. آزمون‌های موجود در این کتاب عبارت‌اند از:

• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۱۹۹۸
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۱۹۹۹
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۰
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۱
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۲
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۳
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۴
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۵
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۶
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۷
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۸
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۰۹
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۰
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۱
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۲
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۳
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۴
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۵
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۶
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۷
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۸
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۱۹
• مسابقهٔ ریاضی کانگورو ۲۰۲۰

همانطور که پیش‌تر گفتیم این کتاب شامل مسابقات و پاسخنامه تشریحی است. در ادامه توضیحات بیشتری را راجع به هر یک از این موارد ارائه می‌دهیم.

سوالات مسابقات ریاضی کانگورو سوم و چهارم

هر آزمون ۲۴ سوال پنج گرینه‌ای دارد. که به سه بخش سه امتیازی، چهار امتیازی و پنج امتیازی تقسیم می‌شوند و طبیعی است که هر سوالی امتیاز بیشتری داشته باشد، دشوارتر نیز خواهد بود. سوالات ۱ تا ۸ سه امتیازی، ۹ تا ۱۶ چهار امتیازی، ۱۷ تا ۲۴ پنج امتیازی هستند. جالب‌تر این که مسابقات کانگورو نمرهٔ منفی ندارند. یعنی با پاسخ غلط، از دانش‌آموز هیچ امتیازی کسر نخواهد شد. سوالات این مسابقه به گونه‌ای است که دانش‌آموزان سوم و چهارم ابتدایی بتوانند با اندکی تفکر و تلاش، به پاسخ برسند. برای نمونه در مسابقهٔ ریاضی کانگوروی سال ۲۰۰۹، سوال ۲۰ که در صفحهٔ ۱۷۵ این کتاب آمده است به شرح زیر است:

۲۰- در یک گلدان، چهار گل گذاشته‌ایم. یک گل قرمز، یک گل آبی، یک گل زرد و یک گل سفید. هاچ زنبور عسل روی هر گل دقیقاً یک بار می‌نشیند. می‌دانیم که او از گل قرمز شروع می‌کند و مستقیم از گل زرد به گل سفید نمی‌پرد. هاچ به چند روش می‌تواند روی همهٔ گل‌ها بنشیند؟

الف) ۱

ب) ۲

ج) ۳

د) ۴

ه‍) ۶

جالب است بدانید که این سوال، جز سوالات پنج امتیازی و دشوار مسابقه کانگورو ۲۰۰۹ بوده است.

پاسخنامه تشریحی

بعد از سوالات هر مسابقه پاسخنامه تشریحی آن آورده شده است. پاسخنامه تشریحی این کتاب ۳۷۰ صفحه‌ای به گونه‌ای نوشته شده است که دانش‌آموزان سوم و چهارم ابتدایی بتوانند با مطالعهٔ آن، پاسخ‌ها را بفهمند. اما قطعاً یک دانش‌آموز در این سن نیاز به همراهی دارد که بتواند به درستی از این کتاب استفاده کند. البته علاوه بر دانش‌آموزان، معلمانی که قصد فعالیت در این حوزه را دارند می‌توانند با استفاده از این کتاب، روش‌های ساده‌تر حل سوالات را فرا گرفته و به دانش‌آموزان ارائه دهند. بنابراین هم دانش‌آموزان و هم معلمان می‌توانند مخاطبین این کتاب باشند. سوالی که در بالا ارائه شد، در پاسخنامه تشریحی به صورت زیر حل شده است. (صفحهٔ ۱۸۱)

گزینهٔ د) اگر گل دوم آبی باشد، گل سوم زرد نیست و فقط می‌تواند سفید باشد. اگر گل دوم زرد باشد، گل سوم نمی‌تواند سفید باشد و فقط می‌تواند آبی باشد. اگر گل دوم سفید باشد، گل سوم می‌تواند هر کدام از رنگ‌های زرد یا آبی را داشته باشد. پس هاچ می‌تواند به ۴ = ۲ + ۱ + ۱ روش روی گل‌ها بنشیند.