ژانر دینی
یکی از غنی‌ترین سبک‌های نویسندگی و در عین حال تخصصی‌ترین ژانرها، ژانر دینی است. نویسندگان در دوران مختلف بر اساس نیاز بشر و علایق آن‌ها شروع به نگارش کرده‌اند ولی یکی از ژانرهایی که شاید قدمت بسیار زیادی دارد و همیشه هم توانسته است مخاطبان زیادی داشته باشد.
ژانر دینی با توجه به فرهنگی که نویسنده در آن بزرگ شده است و ارزش‌های دینی و حتی ضد دینی او می‌تواند بر روی سبک نویسندگی و نوع آن تأثیر بگذارد.
تاریخچه ژانر دینی
اگر بخواهیم تاریخچه این ژانر را بررسی کنیم، شاید واقعا تعیین یک تاریخ دقیق برای آن کاری مشکل باشد. این ژانر رابطه تنگاتنگی با بشر دارد و همین امر سبب شده است تا از زمانی که توجه انسان به بعد معنوی خود افزون شده است این ژانر نیز شکل بگیرد.
ژانر دینی جزو قدیمی‌ترین و شاید اولین ژانری است که در سبک نویسندگی شکل گرفته است. از زمانی که تاریخچه بشر بر روز زمین وجود دارد، یکی از اولین دغدغه‌های او مربوط به ابعاد معنوی بود که سبب شکل‌گیری دین‌های مختلف از قدیم‌الایام شده است. شاید مهم‌ترین کتاب‌هایی با ژانر دینی را بتوان کتاب‌های آسمانی برشمرد که تعداد محدودی هم دارند. طبیعتا از همان ابتدا نیز کتبی برای نقد و بررسی کتاب‌های آسمانی نگاشته شده است که ممکن است در حال حاضر در دسترس نباشند.
از این رو تاریخچه این ژانر را بر اساس سال نمی‌توان تعیین کرد و از سالیان درازی همراه انسان بوده‌اند.
خصوصیات ژانر دینی
ژانر دینی کاملا با معنویت در هم آمیخته است. ژانری که جوابگوی سؤالات معنوی انسان و اجتماعی است که در آن زندگی می‌کند. از این رو ممکن است در فرهنگ‌های مختلف کاملا ضد همدیگر باشند.
به همان اندازه که دین در فرهنگ‌های مختلف پیچیدگی دارد، این ژانر نیز پیچیده است.
ژانر دینی به دو دسته کتاب‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. در دسته اول کتاب‌های آسمانی و مواردی از این قبیل هستند. کتاب‌های آسمانی که جایگاه ویژه خود را دارند و نویسندگان آن‌ها افرادی معمولی نیستند و از اطلاعاتی که به آن‌ها الهام یا وحی شده است این کتاب‌ها را نگارش کرده‌اند.
دسته دیگر از کتاب‌هایی با ژانر دینی نقدها و بررسی‌هایی است که بر روی کتاب‌های آسمانی و آموزه‌های آن‌ها انجام می‌گیرد. این نقدها ممکن است مثبت یا منفی باشند و بسته به شرایط ارزش‌گذاری نویسنده، تفاوت‌های اساسی ممکن است با هم داشته باشند.
کتاب‌های گروه دوم از این ژانر دارای دسته‌بندی مختلفی هستند و ممکن است زیر گروه‌های متعددی داشته باشند. ولی به طور کلی تمام آن‌ها بسته به آموزه‌های دینی که از جانب خداوند به بنده‌ها ارائه شده است اظهارنظر صورت گرفته است.
نویسندگان کتاب‌هایی با ژانر دینی
اگر کتاب‌های اصلی این ژانر یعنی همان کتاب‌های آسمانی را در نظر نگیریم، نویسندگان زیادی از گذشته تا کنون در این ژانر فعالیت داشته‌اند.
این کتاب‌ها به نام کتاب‌های مذهبی نیز شناخته می‌شوند و معمولا نسبت به بقیه کتاب‌هاترجمه آن‌ها کمتر به زبان‌های دیگر انجام می‌گیرد. مگر این که دو زبان با یک دین مشترک باشند. از این رو در هر فرهنگ یک سری کتاب‌های خاص را می‌توان پیدا کرد که با دین و فرهنگ آن‌ها سازگار باشد. پس کتاب‌هایی با این ژانر در محدوده خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در کشور ما نیز نویسندگان زیادی روی این موضوع کار می‌کنند. برخی از آن‌ها جزو شخصیت‌های برجسته‌ای هستند که می‌توان کتاب‌های ارزشمندی از آن‌ها در بازار پیدا کرد. برخی از نویسندگان معروف در ژانر دینی در کشور ما افراد زیر هستند:
- امام خمینی(ره): امام خمینی کتاب‌های ارزشمندی در این ژانر به قلم تحریر درآورده است که برخی از آن‌ها مانند ولایت فقیه، تحریر الوسیله، چهل حدیث، کشف الاسرار و… جزو کتاب‌های معروف او هستند که در برخی رشته‌های دانشگاهی و حوزوی نیز تدریس می‌شوند.
- شهید مرتضی مطهری: کتاب‌هایی مانند داستان راستان، انسان کامل، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ده گفتار و… از کتاب‌های این استاد برجسته دانشگاه هستند.
- ابوالقاسم حسین جانی: این نویسنده نیز در مورد مسائل دینی و سبک زندگی اولیا الهی کتاب‌های زیادی دارد که اندیشه راهبردی پیامبر یکی از بهترین کتاب‌های اوست.
البته تعداد نویسندگان در این ژانر بسیار زیاد هستند که در یک مقاله نمی‌گنجند.
افرادی نیز کتاب‌های دینی نوشته‌اند که به فارسی‌ترجمه شده است. برخی از این نویسندگان شامل افراد زیر هستند:
- مارکوس اورلیوس: کتاب تامات این فرمانروای بزرگ که بر روی مسائل اخلاقی و فلسفی در دنیای غرب تأثیر زیادی داشته است به زبان‌های مختلفی‌ترجمه شده است.
- نیسارگاداتا مارهاراج: این نویسنده مجموعه‌ای از پرسش‌های معنوی جویندگان حقیقت را در کتاب من آن هستم گردآورده است و توانسته است منبع بسیاری از مطالعات عرفانی و معنوی در بین افراد بزرگ شود. این نویسنده هندی توانسته است کتاب‌های پرباری را در این زمینه نگارش کند.
- دیپاک چوپرا نویسنده کتاب چگونه خدا را بشناسیم از دیگر نویسندگان فعال در ژانر دینی است که یک نویسنده آمریکایی- هندی است و تحصیلات پزشکی دارد.
البته این افراد تعدادی از کسانی هستند که کتاب‌های آن‌ها به زبان فارسی نیزترجمه شده است ولی بدون شک هر کشور و دینی دارای کتاب‌های غنی در این زمینه است که مخاطبان زیادی هم دارند.