دنیا مسطح است

انتشارات ماهی منتشر کرد:

خلاصه کتاب همان عنوان آن یعنی دنیا مسطح است به این معنی است که دنیا برخلاف کشف کریستف کلمب پیش می‌رود و خود را از کروی شکل بودن به سمت و شکل مسطح تغییر می‌دهد. دنیای امروز با پدید آمدن سه نسل از فناوری ارتباطاتی و به تعبیر فریدمن، انقلاب جهانی به شکل مسطح و هموار شدن پیش می‌رود و میلیون‌ها انسان به طور همزمان با یکدیگر ارتباط صوتی و متنی و تصویری دارند. دوران اول از ۱۴۹۲ میلادی، که کریسفت کلمب سفر اکتشافی دریایی خود را آغاز کرد و دنیای قدیم و جدید را رودرروی هم قرار داد و تا ۱۸۰۰ میلادی طول کشید. دوم، تقریبا از ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ میلادی طول کشید و با رکود بزرگ و جنگ جهانی اول و دوم، دچار وقفه شد.
این دوران دنیا را از مقیاس متوسط به مقیاس کوچک رساند. عامل اصلی تغییر و نیرو محرکه یکپارچگی جهانی از کاهش هزینه حمل و نقل در اثر کاربرد موتور بخار و راه آهن و در نیمه دوم این دوران از کاهش هزینه ارتباطات راه دور، در اثر گسترش تلگراف، تلفن، کامپیوتر شخصی، ماهواره، کابل‌های فیبر نوری و نگارش اولیه وب جهانی نیرو می‌گرفت. دوره سوم اما جهان را از مقیاس کوچک به ریز تقلیل داد و هم زمان زمین بازی را هموار کرده است. نیرو محرکه دنیای سوم را فریدمن «پلتفرم» دنیای مسطح می‌نامد.
در این عصر، عصر سیاست بالا به پایین که در آن فعالیت‌های انتخاباتی، نهادها و مطبوعات، محیط‌های بسته‌ای بودند و با سرمایه‌ای که به سختی فراهم می‌شد، قدرت می‌گرفتند پایان یافته است. چیزی وحشی‌تر، درگیر کننده‌تر و جذاب‌تر و درامتداد نظم قدیم برای مشارکت کنندگان منفرد در حال شکوفایی است. هرجا که می‌روید سلسله مراتب‌ها از پایین به چالش کشیده شده و درحال تبدیل شدن به سلسله مراتب‌هایی افقی و جمعی‌تر هستند، از این جهت دنیا دیگر کروی نیست و مسطح شده است.
در این دنیای هم سطح اما قدرت و جایگاه چه کسانی به چالش کشیده می‌شود؟ چه قدرت‌هایی در بالا دست قرار دارند؟ چه گروه‌هایی از این وضع هم سطح در حال سوءاستفاده در جهت اهداف ضدبشری و انسانی خود هستند؟ این سوالات دغدغه‌های فرعی و حاشیه‌ای فریدمن در کتاب «دنیا مسطح است» است
او در بخش دوم کتاب، از ده نیرویی یاد می‌کند و به صورت بسیط پیرامون آنها شرح تاریخی و تطوری ارائه می‌دهد که باعث مسطح و وصل شدن نقاط مختلف دنیا و انسان‌های آن شدند. آغاز این روند از فروپاشی دیوار برلین بود که ابتدای جهانی اندیشیدن بشر آغاز شد. فریدمن می‌گوید تنها آمریکا و اروپا نبودند که از فروپاشی دیوار برلین خوشحال بودند، بلکه کس دیگری نیز به نام بن لادن وجود داشت که از این بابت ابراز شادی می‌کرد و از نظر او عامل سقوط شوروی رزمندگان جهادی افغانستان از جمله خود او بودند.
تاماس بر شرح چگونگی و تاریخ شکل‌گیری گسترش ارتباطات و راه اندازی اینترنت و وب سایت می‌پردازد و این مسیر برتری سیستم سرمایه‌داری که موجب ایجاد این انقلاب ارتباطی شده است را تا تفوق نظام تجاری و اقتصادی سرمایه‌داری در جهان پیشرفته روایت می‌کند. این بخش از کتاب که حدود نیمی از حجم آن را به خود اختصاص می‌دهد مناسب برای دانشجویان اقتصاد، مدیریت بازرگانی، نرم افزار و سخت افزار کامپیوتر است. دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته‌های آی‌تی می‌توانند با مطالعه این کتاب دهها طرح و پروژه کاریابی و کارآفرینی کشف کرده و درحال و آینده کشور در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات سهیم شده و یا حتی برای آن برنامه‌ریزی کنند.
فریدمن با گزارش خود از سفر او و تیم مستندسازی‌اش به هندوستان و مشاهدات‌شان از بازار و پیشرفت متحیر کننده هند در عرصه فناوری اطلاعات که پیش بینی می‌شود طی یکی دو دهه آینده از ایالات متحده آمریکا نیز پیشی گیرد، مدل و ایده‌های بسیار و جدیدی از انواع فعالیت‌های مجازی ارائه می‌کند
«دنیا مسطح است» در فصل‌های آخر خود از مناطق و کشورهای توسعه نیافته و غیرمسطح می‌گوید که گرفتار بیماری و فقر هستند که حاصل این وضع شکل‌گیری گروه‌هایی چون القاعده و بن لادن است که هم شوروی و هم آمریکا را شیطان می‌دانند و آنها را بی‌بندوبار می‌بینند. گروه‌هایی چنین از قضا از فضای مجازی و فناوری ارتباطات استفاده می‌کنند و پیام خود را به دنیا عرضه و منتظر مصاحبه بی‌بی سی نمی‌مانند. آنها در پی آن هستند که نظم و ثبات دنیای کنونی را برهم بزنند، همچون تلاش حادثه ۱۱سپتامبر.