پریدخت

رمان‌های بسیاری وجود دارد که ماجراهای آن‌ها در گیر و دار مشروطه اتفاق میفتد؛ اما زبانی که در بیان روایات آن دوره استفاده شده، زبان امروزی‌ست. اما اگر می‌خواهید علاوه‌بر ماجراهای عاشقانه‌ای که در دوران مشروطه رخ می‌داد، مطلبی رومانتیک با زبان مردم در دورهٔ قاجار نیز بخوانید، پس باید کتاب پری‌دخت را مطالعه کنید. این کتاب، با زیرعنوان «مراسلات پاریس طهران»، توسط حامد عسکری نوشته شده و با نشر مهرستان به چاپ رسیده است. در «پری‌دخت»، به جای این‌که یک روایت عاشقانه مطرح شود، نویسنده حرف دل دو عاشق را طی نامه‌هایی که به یک‌دیگر می‌دهند، روایت می‌کند. نامه‌هایی که در این کتاب آمده، عشقی فراموش‌نشدنی و سوزان را به تصویر می‌کشند که به خاطر فاصله‌ای که بین دو عاشق رخ داده، روزبه‌روز نفس‌گیرتر می‌شود. تا جایی که دل‌تنگی آن دو گلوی شما را نیز می‌گیرد و فشار می‌دهد! از آن‌جا که روایت در قالب نامه بیان می‌شود، پس جای تعجبی هم ندارد که از زبان مردم در دورهٔ قاجار استفاده شود و در برخی مواقع، معنی کلمات را متوجه نشوید. گرچه نویسنده برای این مشکل هم راه‌حلی تعیین کرده است؛ در انتهای کتاب، فهرستی از لغات ناملموس آن دوره نوشته شده که در صورت ابهام، به آن مراجعه شود. حالا که حرف از نویسنده شد، بیایید چند کلامی راجع به او نیز صحبت کنیم.

حامد عسکری

حامد عسکری که در سال ۱۳۶۱ در بم متولد شد، بیشتر در حوزهٔ شعر و ترانه سرایی فعالیت دارد. اما علاوه بر آن، کتاب‌هایی نیز منتشر کرده که از آن‌ها می‌توان به «حال‌وهوایی از ترنج و بلوچ»، «خانومی که شما باشی» و «پری‌دخت» اشاره کرد. از او مجموعه غزلیاتی با عنوان «سرمه‌ای» نیز به چاپ رسیده است.

از عشق تا سیاست

وقتی برای خرید اینترنتی یک کتاب عاشقانه در سایت‌های مختلف می‌گردیم، مخصوصاً اگر مثل «پری‌دخت» در حال و هوای مشروطه باشد، تقریباً غیرممکن است که نویسنده به مسائلی سیاسی حداقل اشاره‌ای نکرده باشد. پس طبیعتا، در نامه‌های عاشقانهٔ این کتاب نیز به اوضاع سیاسی آن دوره از ایران اشاره شده است. پس اگر می‌خواهید به صورت غیرمستقیم، خلاصه و رمانتیک از وضعیت کشور در دوران مشروطه مطلع شوید، نامه‌ها را با دقت بخوانید.

اوضاع وطن هم همین اوضاع دل ماست. ما که زیاد از اندرونی بیرون نمی‌رویم. همین جرایدی که آقا جان از حجره می‌آورد عجالتاً مروری می‌کنیم. خبرهای خوبی به گوش نمی‌رسد. آقاجانمان می‌گوید شاه دم به تله مشروطه نمی‌دهد و کوتاه نمی‌آید. خلق‌الله هم که حالا هیزم حق‌خواهی‌شان گر گرفته، خاموش‌بشو نیستند. قزوین و تبریز و طهران، هرکدام، میدان تیر و تفنگ است. آقایان عملاً، متحداً و متفقاً به شاه کاغذ داده‌اند که مشروطه توضیح نشود، در عتبات، مجاور خواهند شد و موش‌دوانی‌های روس و بریطانی هم لاینقطع ادامه دارد. راحتتان کنم سید جان، حال وطن، حال دل ماست؛ هر روز زخمی بر زخمی و رنجی بر رنجی. اصلا ضعیفه جماعت را چه به پولوتیک؟

نامه‌ها در واقع بین دو کاراکتر اصلی یعنی پری‌دخت و محمود است. محمود، که به قصد ادامهٔ تحصیل در رشتهٔ پزشکی به پاریس مهاجرت کرده، از تنها ماندن پری‌دخت در تهران پشیمان است و طاقت دوری او را ندارد. اما داستان صرفاً یک نامه‌نگاری ساده نیست و ماجرای سیاسی کشور تا جایی ادامه دارد که در روال ارسال نامه‌ها نیز تاثیر می‌گذارد.

تاخیر نامه‌ها و چشم‌انتظاری پری‌دخت

نکتهٔ جالبی که در این کتاب وجود دارد، انتظار واگیرداری است که نه‌تنها پری‌دخت و سید محمود بلکه مخاطب را نیز درگیر خود می‌کند. گاهی نامه‌ها دیر می‌رسند، گاهی یک نفر دو بار پشت سر هم نامه می‌دهد و گاهی نامه‌ها بیش از حد طولانی و کوتاه می‌شوند که شدت دلتنگی هر طرف را به نوعی نمایان می‌کنند. در آخر، انتظار دردناک پری‌دخت در دریافت نامه و بی‌جواب ماندن او، نفس مخاطب را در سینه حبس می‌کند. آیا محمود خیانت کرده؟ آیا پری‌دخت را از یاد برده؟ بهتر است برای این‌که از ماجرا به خوبی سردربیاورید؛ نقش زن در دوران قاجار را بررسی کنید؛ با سبک حرف زدن مردم در آن دوره آشنا شوید و در نهایت، اوضاع ایران در دوران مشروطه و تاثیر آن روی مردم بی‌گناه و عادی را ببینید؛ حتما این کتاب را بخوانید و از آن لذت ببرید.