تاریخ
معرفی درس تاریخ رشتهی انسانی
تأمل و پژوهش در تاریخ و آشنا شدن با اندیشهها و روش زندگی گذشتگان به ما در ایجاد جامعهای نو کمک میکند، همچنین استفاده از تجربیات گذشته، خطاهای احتمالی در ایجاد تمدن نوین را کاهش میدهد. درس تاریخ در دوران متوسطه اول و به طور اختصاصی در دورهٔ دوم متوسطه برای رشته علوم انسانی در پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم ارائه شده است. از درس تاریخ به عنوان یک درس صد در صد حفظی یاد میشود که البته برای خواندن آن باید شیوهای درست و اصولی را پیش گرفت؛ زیرا هم به لحاظ اسامی و هم از نظر شخصیتهای تاثیرگذار، دارای فراوانی قابل توجهی است.
روش مطالعهٔ درس تاریخ
یکی از سادهترین روشها در مطالعه درس تاریخ، استفاده از روش نموداری است؛ بدین صورت که شما یک واقعه یا شخصیت را یادداشت میکنید و مطالب مهم را ذیل آن عنوان مینویسید. این روش علاوه بر این که به تقویت مهارت خلاصهنویسی و داشتن خلاصههای کامل و کاربردی منجر میشود، سبب میشود تا دانشآموزان در مدت زمان کوتاهتری بتوانند این درس را متوجه شوند و یاد بگیرند. به طور کلی اگر دانشآموزان بتوانند مسیر کلی یک واقعهٔ تاریخی را به خوبی درک کنند، فهم آن واقعه برایشان آسانتر میگردد. پس پیشنهاد میشود که ابتدا سیر و روند کلی حوادث تاریخی را به خاطر بسپارید و سپس به دنبال یادگیری جزئیات آنها باشید. حفظ کردن و به خاطر سپردن جزئیات، مانند اعداد، سالها، اسامی، القاب و… در این درس از اهمیت بالایی برخوردار است، پس توجه ویژهای به این مقوله داشته باشید. در انتها پیشنهاد میشود که جهت اطمینان از فراگیری کامل هر مبحث، کتاب و جزوهتان را ببندید و درس را به یکی از دوستان خود و یا در مقابل آینه، به صورت کامل برای خود توضیح دهید تا خیالتان از بابت درک کامل آن موضوع آسوده شود. لازم به ذکر است که اگر دانشآموز دورهٔ دوم متوسطهٔ رشتهٔ علوم انسانی هستید و قصد دارید این درس را برای کنکور مطالعه کنید، حتماً در ابتدا به سراغ کتاب درسی بروید و آن را به صورت دقیق مطالعه کنید؛ سپس به سراغ کتابهای کمک درسی بروید و پس از حل تست و آشنایی با نقاط مهم و تستخیز و پراهمیت هر درس، اقدام به خلاصهنویسی کنید.
اهمیت درس تاریخ در کنکور رشتهٔ علوم انسانی
درس تاریخ در رشته علوم انسانی، به صورت زنجیرهای است؛ یعنی مطالب پایه یازدهم و دوازدهم ادامه و تکمیلکننده مطالب پایه دهم هستند. پس اگر علاقهمند به این درس هستید، توصیه میشود این کتاب را از پایه دهم شروع کنید تا در فرآیند یادگیری و درک وقایع تاریخی، دچار سردرگمی و جابهجایی مطالب نشوید. چرا که در آزمونهای آزمایشی، شما حتی اگر پاسخ سوالی را به یاد نداشته باشید ولی از تقدم و تأخر آن واقعه و تاریخ آگاه باشید، به راحتی از طریق حذف گزینهها به پاسخ درست نزدیک خواهید شد. از درس تاریخ در کنکور تقریبا ۱۵ سوال مطرح میشود که این تعداد سوالات به میزان مساوی از کتابهای تاریخ پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم رشته انسانی مطرح میشود. این درس در تمامی زیرگروههای این رشته، به جز زیرگروه شماره چهار که ضریب ۳ دارد و مرتبط با رشتههایی همچون تاریخ، باستانشناسی، تاریخ اسلام و… است، دارای ضریب ۱ است. لذا داوطلبین کنکور قبل از هر چیز، باید بر اساس میزان علاقه خود به این درس و با توجه به هدفشان و رشتههای دانشگاهی در زیرگروههای مختلف، ضرایب دروس را مد نظر قرار دهند. اصلیترین بخش کنکور مربوط به دفترچه سوالات اختصاصی هر رشته است. همچنین میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور سه برابر دروس عمومی است، به همین دلیل، داوطلبین باید از میزان ضریب هر درس در تمامی زیرگروهها اطلاعات دقیقی داشته باشند. رشته علوم انسانی دارای ۵ زیرگروه است که پر طرفدارترین رشتههای دانشگاهی این ۵ زیرگروه شامل: حقوق، روانشناسی، حسابداری و مدیریت است.
ساختار کلی کتاب تاریخ در رشته علوم انسانی
پایهٔ دهم
کتاب تاریخ پایه دهم رشته انسانی دارای سه فصل و ۱۶ درس است. در فصل اول این کتاب، در رابطه با عناوینی مانند تاریخشناسی؛ کاوش گذشته در خصوص تاریخ، تاریخنگاری و باستانشناسی بحث شده است که شامل سه درس است. فصل دوم این کتاب نیز شامل ۳ درس است و مباحثی همچون جهان در عصر باستان؛ میراث بشری راجع به پیدایش تمدنهای بینالنهرین و هند و روم و… را در برمیگیرد. در فصل سوم نیز که مشتمل بر ۱۰ درس است، به بررسی ایران در عصر باستان؛ سرآغاز هویت ایرانی پرداخته شده که در ارتباط با ورود آریاییها تا هخامنشیان و اشکانیان و ساسانیان توضیحاتی را ارائه میدهد و سپس به آیین کشورداری، اقتصاد، دین و… میپردازد.
پایه یازدهم
کتاب تاریخ پایه یازدهم رشته انسانی دارای چهار فصل و ۱۶ درس است. فصل اول این کتاب تحت عنوان تاریخشناسی شامل دو درس است که در خصوص منابع پژوهش در تاریخ اسلامی و ایران دوره اسلامی و روش پژوهش تاریخ است. فصل دوم کتاب تحت عنوان ظهور اسلام؛ حرکتی تازه در تاریخ بشر که شامل شش درس است که درباره اسلام در مکه، دوران نبوی، دوران خلفای نخستین، امویان و حکومت عباسیان است. فصل سوم با عنوان ایران؛ از ورود اسلام تا پایان صفویه، شامل هفت درس است که در خصوص اسلام در ایران، ظهور تمدن ایرانی-اسلامی، غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، جامعه و اقتصاد در دوره مغولها، تحولات سیاسی و اقتصادی در دوره صفویه و در نهایت فرهنگ و تمدن در دوره صفویه توضیحاتی را ارائه میدهد. فصل چهارم این کتاب نیز، مربوط به بررسی اروپا در قرون وسطا و عصر جدید است که شامل دو درس قرون وسطا، رنسانس و عصر جدید است.
پایه دوازدهم
کتاب تاریخ پایه دوازدهم رشته انسانی دارای ۱۲ درس است که در خصوص تاریخ نگاری معاصر، ایران و جهان در دوران معاصر، حکومت قاجار تا پایان دوره ناصرالدین شاه، اوضاع اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی قاجار، نهضت مشروطه ایران، جنگ جهانی اول، ایران در دوره حکومت رضا شاه، جنگ جهانی دوم و جهان بعد از آن، نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران، انقلاب اسلامی، استقرار و تثبیت نظام جمهوری اسلامی و در نهایت جنگ تحمیلی و دفاع مقدس است.
معرفی کتابهای پرفروش درس تاریخ
تاریخ جامع کنکور رشتهٔ انسانی از انتشارات خیلی سبز
تاریخ کنکور لقمه از انتشارات مهر و ماه
تاریخ جامع کنکور میکرو طبقهبندی از انتشارات گاج
بانک تست تاریخ یازدهم از انتشارات خیلی سبز
تاریخ جامع کنکور رشتهٔ انسانی از انتشارات مشاوران آموزش
تاریخ و جغرافی کنکور آبی از انتشارات کانون فرهنگی آموزش (قلمچی)