انقلاب فرانسه

انقلاب‌ها در تاریخ جهان نقش با اهمیت و پررنگی دارند و ما می‌توانیم ردپای آن‌ها را در کشورهای پرشماری ببینیم. کشورهایی که از قدرت‌های روزگار خود بودند و بر بخش‌های پهناوری از جهان حکمرانی می‌کردند اما طوفان انقلاب ریشهٔ این حکومت‌ها را ازجای می‌کند و با خود می‌برد. در سال ۱۷۸۹ انقلاب بزرگی فرانسه را در می‌نوردد و به سلطنت استبدادی در این کشور پایان می‌دهد. در این انقلاب گیوتین‌ها بالا و پایین می‌روند و دریایی از خون راه می‌افتد و درگیری‌های خشونت‌بار برای چند سال ادامه می‌یابد. اما با این وجود این انقلاب مقدمه‌ای می‌شود بر برپایی تدریجی دموکراسی در کشوری که برای قرن‌ها استبدادی بوده است. کتاب «انقلاب فرانسه» که نوشتهٔ فیلیس کورزین است به این رویداد بزرگ می‌پردازد. این کتاب ترجمه‌ای از مهدی حقیقت‌خواه به‌شمار می‌رود و با همت انتشارات ققنوس چاپ و منتشر شده است.

نگاهی به کتاب «انقلاب فرانسه»

جامعهٔ فرانسه هنگامی که لویی شانزدهم در دههٔ ۱۸۷۰ میلادی بر تخت سلطنت تکیه زد دارای سه طبقه بود که به ترتیب عبارت بودند از: روحانیون، اشراف، و مردم عادی. بیکاری و گرانی و مالیات‌های سنگین زندگی دشواری را برای طبقهٔ سوم که بخش بزرگی از جامعهٔ فرانسه را در بر می‌گرفت ایجاد کرده بود. فشاری که بر این طبقه سنگینی می‌کرد در میان دو طبقهٔ دیگر به چشم نمی‌خورد زیرا اعضای آن طبقات بیشتر تن‌پروران و زورگویانی بودند که زندگی خود را با لذت‌جویی و ثروت‌اندوزی می‌گذراندند و از زندگی‌های فلاکت‌آمیز و مصیبت‌بار آخرین طبقهٔ جامعه چیزی درک نمی‌کردند. هنگامی که لویی شانزدهم قدرت را در دست گرفت کشور و دولت فرانسه از بحران مالی و خزانهٔ خالی رنج می‌بردند پس از این رو پادشاه جدید افرادی را یکی پس از دیگری به وزارت دارایی منصوب می‌کرد تا شاید بتوانند درمانی برای بحران پیدا کنند اما مخالفت‌هایی که از جانب اشراف می‌شد سبب می‌گردید تا کار از کار پیش نرود و از شدت بحران مالی کاسته نشود چون که وزیران دارایی برای رسیدگی به بحران جاری در کشور از همان آغاز کار به سراغ اشراف ثروتمند می‌رفتند. لویی سرانجام برای دستیابی به یک راهکار برای بحرانی که می‌رفت تا کمر کشور و مردم را بشکند با فشار طبقهٔ سوم و اشراف تصمیم می‌گیرد تا مجلس طبقاتی را در چهارم می‌۱۷۸۹ تشکیل دهد. این مجلس که پس از ۱۷۵ سال تشکیل می‌شد و هر یک از طبقات سه‌گانه هم در آن نمایندگانی داشتند در موعد مقرر تشکیل می‌شود اما پس از چند هفته دچار ناکارامدی و سردرگمی می‌گردد تا اینکه سرانجام طبقهٔ سوم خود را نمایندگان راستین ملت می‌خواند و مجلسی به‌نام مجلس ملی برپا می‌کند و از دو طبقهٔ دیگر هم می‌خواهد تا به این مجلس بپیوندند. لویی با پشتیبانی طبقهٔ اشراف در برابر مجلس ملی مقاومت می‌کند اما در نهایت تن به شکست می‌دهد و ازاین‌رو مجلس ملی رسمیت پیدا می‌کند. در ژوئیهٔ ۱۷۸۹ لویی شانزدهم با پافشاری اشراف، وزیر دارایی که نکر نام داشت و مورد قبول مردم بود را برکنار می‌کند و همچنین این شایعه هم در شهر پاریس می‌پیچد که مجلس ملی نیز به‌زودی برچیده می‌شود. این اقدام و شایعه باعث خشم مردم می‌گردد و به شورش در پاریس می‌انجامد. ۱۴ ژوئیه که از راه می‌رسد مردم پاریس اسلحه به‌دست می‌آورند و برای تهیهٔ گلوله و مهمات بیشتر به سوی زندان باستیل سرازیر می‌شوند و این نماد استبداد را تصرف می‌کنند. پس از شورش‌هایی که در شهر و روستا اتفاق می‌افتد مجلس ملی دست به تدوین قانون اساسی زد و در پی آن اعلامیهٔ حقوق بشر را تدوین و منتشر نمود که در آن از آزادی و برابری سخن گفته می‌شد. اما این پایان ماجرا نبود زیرا ابرهای تیره‌ای که فرانسه را پوشانده بودند قصد داشتند تا خون ببارند و سیلی از آشوب و کشتار به راه اندازند.

بخش‌هایی از کتاب «انقلاب فرانسه»

«با افزایش دشمنی نسبت به انقلاب، برخی از پادشاهان اروپایی دست به اقدام زدند. دولت اسپانیا سربازان خود را در طول مرز مستقر کرد تا از آنچه «طاعون فرانسوی» می‌خواند جلوگیری کند. در پروس سپاهی برای «جنگ صلیبی» داشت سازماندهی می‌شد. هرچند برخی از پادشاهان در مورد مداخله محتاط بودند، بسیاری مانند کاترین دوم، ملکهٔ روسیه، مشتاق به این کار بودند. »

«در دوران وحشت، گیوتین به واقعیت اصلی زندگی تبدیل شد. شهروندان فرانسوی با طنزی سیاه شکل گیوتین را به‌عنوان یک زیور عمومی پذیرفتند. خانم‌ها از سنجاق سینه و گوشوارهٔ جواهرنشان به‌شکل گیوتین استفاده می‌کردند، حتی کودکان یک بازی گیوتینی داشتند که در آن سر عروسک‌هایشان را قطع می‌کردند. در این میان گیوتین‌های واقعی حسابی مشغول کار بودند. »