اصل گرایی

طلب همه خیرها و تبدیل‌شدن به بهترین فرد در حوزه‌های مختلف زندگی جزو طبیعت آدمی است. عموماً اکثریت افراد دوست دارند در زندگی به همه منافع مادی و معنوی مطلوب خود برسند و مبتنی بر این هدف‌گذاری کلان است که راه‌های دستیابی به موفقیت و کامیابی شخصی‌شان را پی‌ریزی می‌کنند. در نگاه اول نیز همه ما بی‌درنگ درستی چنین نگرشی را تصدیق می‌کنیم و حتی ممکن است خود جزو چنین آدم‌هایی باشیم و به آن نیز افتخار هم کنیم. اما در عرصه عمل چطور؟ آیا این دیدگاه می‌تواند به انسان کمک کند تا به همه اهداف خود برسد؟ مک کیون در کتاب اصل‌گرایی به سراغ چنین پرسشی می‌رود و شک و تردیدهایی را بیان می‌کند که می‌توانند به واقع‌گراترشدن بینش ما کمک کنند.

یک دست و چند هندوانه؟!

توان و منابع در دسترس ما محدود است. ما ناگزیر هستیم که از بین گزینه‌های متعدد پیش رویمان تعداد محدودی را متناسب با علایق و البته شناختی که از توانایی‌ها، مهارت‌ها و استعداد خود داریم انتخاب کنیم. کلیشه موجود در بین اعضای جامعه اما چندان با این ایده موافق نیست. همه ما دوست داریم اشخاصی همه‌فن حریف و اصطلاحاً آچار فرانسه به نظر بیاییم که دیگران از شدت موفقیت و تلاش او انگشت به دهان مانده‌اند. مک کیون در «اصل‌گرایی» به شدت با این کلیشه مخالفت می‌کند. بهتر است تعداد محدودی فعالیت و کار را که به آنها علاقه بیشتری داریم را برگزینیم تا بتوانیم به خوبی بر روی آنها متمرکز شده و بهینه‌ترین نتایج را کسب کنیم.

آچار فرانسه شکسته می‌شود!

ممکن است در نخستین مواجهه با دیدگاه نویسنده به شدت عصبانی شده و آن را ناشی از تفکری به حساب آوریم که درک درستی از کمیت و کیفیت استعدادها و توانایی‌های انسان خلاق، این اشرف مخلوقات، ندارد و دوست ندارد که ما پیشرفت کنیم. اما کتاب حاضر پیامی مهم‌تر از چنین واکنش‌های احساساتی‌ای دارد و آن انجام کارهایی کمتر به بهترین شکل است تا پذیرفتن مسئولیت‌های گوناگونی که زیر بار آنها درمانده شویم و در نهایت با نادیده گرفتن شماری از آنها، در بقیه نتایجی معمولی، در بهترین حالت، و یا در حد فاجعه، در بدترین حالت، کسب کنیم.

ذره‌بین‌ها آماده!

تیپ انسان‌های اصل‌گرایی که در کتاب حاضر توصیف شده‌اند افرادی موفق و در عین حال هوشمند و محتاط هستند. آنان بیشترین توجه خود را قبل از پذیرش وظایف و فعالیت‌هایشان انجام می‌دهند. در «اصل‌گرایی» با فرآیند جالب بررسی نظام‌مند گزینه‌ها آَشنا می‌شویم. فرآیندی که در خلال آن بهترین و متناسب‌ترین موارد از بین ده‌ها مورد هم‌ردیف و مشابه برگزیده می‌شوند تا توسط اصل‌گرایان مشتاق و پرکار به بهترین شکل ممکن به سرانجام برسند.

همه گزینه‌ها ارزش انتخاب ندارند

انسان‌های معمولی در مقام گزینش‌گری با تشویش و اضطرابی مداوم روبه‌رو خواهند شد. آنان با گزینه‌هایی طرف هستند که هر کدام از لحاظی مطلوب هستند و می‌توانند به فرد کمک کنند تا خودشکوفایی را تجربه کند. اما اصل‌گرایان همواره این واقعیت را پیش چشم خود دارند که هر گزینه‌ای ارزش انتخاب ندارد. اصل‌گرایی به افراد کمک می‌کند تا متناسب‌ترین گزینه‌ها را انتخاب کنند. گاهی مدت‌ها باید از انجام کاری بگذرد تا به این درک برسیم که آیا آن کار برای ما مفید بود یا خیر. خبر خوب اینست که اصل‌گرایی این شکاف را می‌تواند کم و یا حتی حذف کند!

سرمایه‌گذاری خوب برای زندگی‌تان باشید!

یکی از آموزه‌های نوین و برجسته اصل‌گرایی که مورد توجه خوانندگان و منتقدان بسیاری قرار گرفته تاکید این رویکرد بر تمثیل سرمایه‌گذار است. غالباً با شنیدن این عنوان به یاد بازارهای مالی و بورس میفتیم که در آنها افراد پول خود را تبدیل به سرمایه کرده و از قبال آن فرآیند به سود می‌رسند یا ممکن است زیان ببینند. مک کیون توجه ما را به قالب بسیار بزرگ‌تر و البته مهم‌تری جلب می‌کند که در آن نیز نوعی سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد و آن زندگی افراد است. انرژی محدود هر فرد باید به بهترین شکل ممکن تخصیص پیدا کند تا شاهد سودآورترین نتایج باشیم. اصل‌گرایی ابزاری کاربردی برای خلق این شرایط مطلوب است.

هشدار! جاده یک‌طرفه می‌باشد…

اما از منظر دیگر زندگی انسانی ویژگی اساسی‌ای دارد و آن عدم امکان برگشت از راه اشتباه است. وقتی فردی بخش اعظم یا تمام عمر خود را در پیمودن مسیری اشتباه صرف می‌کند و به جای تمرکز بر چند حوزه فعالیت مشخص، در ده‌ها بخش مدت زمانی کوتاه کار کرده و مدام از این شاخه به آن شاخه پریده است، دیگر نمی‌توان به بازگرداندن سالهای گذشته و بازسازی زندگی او امید چندانی داشت.

فرع‌گرایی؛ تقلاهای بیهوده

این اشتباه است که گمان کنیم فرع‌گرایان، تیپ افراد ناموفق که در برابر اصل‌گرایان قرار دارند، افرادی تنبل و راکد هستند که بویی از تلاش و کوشش نبرده‌اند و به همین دلیل است که نمی‌توانند به موفقیت برسند. مک کیون در این کتاب معتقد است که باید کاملاً برعکس با مسئله مواجه شد. فرع‌گرایان نه‌تنها سعی بسیاری می‌کنند بلکه گاهی ممکن است از اصل‌گرایان نیز بیشتر عرق بریزند و کار کنند. اما تفاوت در اینست که آنان گرایش به پذیرش هر چه بیشتر کارها دارند و در این راه از ابزار اعمال زور بر خود استفاده می‌کنند. این گونه از افراد با پاسخ «بله» نسبت به هر موقعیت شغلی خود را در مخمصه انجام و تحویل کار می‌گذارند و در این راه به شدت خسته می‌شوند و در نهایت هم ممکن است به نتیجه مطلوبی نرسند.

هنر شامخ «نه» گفتن

اصل‌گرایان در مسیری کاملاً متفاوت در حال حرکت هستند. آنان به جای استفاده بی‌رویه از پاسخ بله، بیشتر بلدند «نه» بگویند. این افراد نیک می‌دانند اگر خواهان پیشرفت و خوشبختی هستند باید به درست بودن مسیر تمرکز کنند و نه زیبایی مناظر اطراف که آنقدر در آنها غرق شوند تا مسیر را گم کنند و در جستجوی یافتن بهترین راه، فرصت زندگی را بر باد دهند.

اصل‌گرایی از نخستین چاپ خود در سال ۲۰۱۴ تاکنون موردتوجه خوانندگان، منتقدان و ناشران مختلفی در کشورهای گوناگون جهان قرار گرفته است. این کتاب در شاخه کتب مربوط به انتخاب و تصمیم‌گیری در حوزه روان‌شناسی همواره جزو کتب پرفروش و توصیه‌شده بوده است و هزاران نفر توانسته‌اند با عمل به ۲۰ نکته نویسنده در کتاب به آرامش و کامیابی بیشتری در زندگی فردی و جمعی خود دست پیدا کنند.