املای سبز اول دبستان

تعریفی که از املا به صورت عامیانه در ذهن همه قرار دارد، این است که معلم و والدین کلمه و یا جمله‌ای را بگویند و دانش آموزان بدونه هیچ کم و کاستی آن را بنویسد و بعد برگه را معلم و والدین تصحیح کنند و نمره بدهند. این تعریف مناسب دیکته است و املا معنای دیگری دارد. «املا» یعنی اینکه دانش آموزان کلمه‌ای را که از والدین و معلمان خود شنیدند، بتوانند کاملا آن را درک کنند و با دقت و سرعت مناسب آن کلمه را، به صورت صحیح روی برگه انتقال دهند. هدف «املا» و «دیکته» با هم متفاوت است. در «املا» معلم ابتدا نحوه تدریس و آموزش خود را به عنوان یک هدایت‌کننده ارزیابی می‌کند و سپس یادگیری دانش آموزان را مورد ارزشیابی قرار می‌دهد. دانش‌آموزان از نظر میزان رشد آموزشی با یکدیگر متفاوت هستند. معلم پس از بررسی یادگیری هر دانش‌آموز امتیازهای لازم را برای آنها در نظر می‌گیرد و برای رفع مشکلات آنها تلاش می‌کند. برای مثال دانش آموزانی که از «۵۰» کلمه، «۴» کلمه آن را غلط نوشته است، به او نمره ۱۶ می‌دهیم، اما این درحالتی است که او «۴۶» کلمه را درست نوشته است، این یعنی معلم کلمات درست را در نظر نگرفته است. اگر قرار است، به این دانش آموز امتیاز داده شود امتیاز «۴۶» از «۵۰» است. اما اگر براساس نمره ۲۰ تصحیح شود، باید دو تا ۲۰ و یک ۶ بدهیم که جمع آن «۴۶» شود. تصحیح برگه دانش آموزان براساس غلط بودن باعث می‌شود که به کلمات صحیح توجهی نشود و این اعتماد به نفس دانش آموزان را از بین می‌برد. نظام آموزشی جدید براساس ارزشیابی توصیفی انجام می‌شود که این بهترین حالت است، یعنی وقتی مثبت‌ها را بشماریم، منفی‌ها خود به خود حذف می‌شوند. یک معلم خوب و والدین آگاه می‌توانند در زمان گفتن املا غلط‌های دانش‌آموزان را به آنها یادآوری کنند و یا نحوه درست نوشتن کلمه را به آنها آموزش دهند. این کار باعث می‌شود که دیگر نیازی به تصحیح برگه نباشد. معلمان و والدین با دادن نمره پایین به دانش آموزان در اصل آنها را تنبیه می‌کنند، اما می‌توانند به جای این کار، به دانش آموزان تذکر به موقع بدهند، تا موجب از بین رفتن اشتباهات آنها شود. بعضی از منابع آموزشی هستند که والدین و معلمان می‌توانند از آنها برای روش ارزشیابی، استفاده نمایند.  یکی از این نمونه کتاب‌ها، کتاب املای سبز اول دبستان راه اندیشه است. هدف اصلی کتاب املای سبز امتیاز دادن به دانش آموزان است. این کتاب براساس کتاب بخوانیم و بنویسیم نوشته شده است.

معرفی کتاب املا سبز دبستان راه اندیشه

کتاب املای سبز اول دبستان راه اندیشه در ۸۵ صفحه، توسط فردوس حاجیان تالیف شده که در سال ۱۴۰۰ به چاپ رسیده است. کتاب املا سبز برگزیدهٔ چهارمین جشنواره کتاب‌های آموزشی رشد است. این کتاب املا دارای درسنامه و تمرین با تصاویر رنگی است. این کتاب را به سه قسمت تقیسم می‌کنیم، که شامل:

از «آ» تا «ت»

ابتدا معلم متن درس را می‌خواند و بعد دانش آموزان خلاصه آنچه را که یاد گرفته‌اند، بیان می‌کنند و در ادامه معلم املا می‌گوید و دانش آموزان با دقت کامل گوش می‌دهند و می‌نویسند. در املا تصویری هدف نوشتن صحیح کلمه نیست، بلکه تشخیص نشانه‌های درست در کلمات است، تا دانش آموزان اجزای کامل کلمه‌ها را بشناسند.

از «ت» تا «ش»

این قسمت هم شامل تمام مبحث‌های آموزشی قسمت قبلی است. در ادامه پس از املا با توجه به همان نشانهٔ مورد نظر، کلمه‌هایی که برای دانش‌آموزان قابل فهم است، بیان شده است. این کلمه‌ها در بالای صفحه نوشته شده است و نشانه‌های مربوط به همان مبحث درسی با رنگ سبز مشخص شده است. دانش‌آموزان این کلمات را می‌خوانند و یاد می‌گیرند. خانواده‌ها در خانه می‌توانند، برای تمرین بیشتر از این کلمات به دانش آموزان املا بگویند. خانواده‌ها نباید برای دانش آموزان نمره در نظر بگیرند، بلکه باید به آنها امتیاز دهند.

از «ش» تا آخر

در این قسمت ابتدا تمامی مراحل آموزش مانند قسمت‌های دیگر است. در ادامه این قسمت دانش آموزان به گروه‌های کوچکی تقسیم می‌شوند و با توجه به کلمات بالای صفحه جمله سازی می‌کنند و به خودشان املا می‌گویند. با این روش دانش آموزان می‌توانند، املای گروهی خلق کنند و به خود، معلم و گروه‌های مقابل و خانواده خود املا بگویند که به این املا «املای سبز» می‌گویند. آموزش به روش گروهی تاثیر زیادی در یادگیری دانش آموزان دارد.

کلام آخر

کتاب املای سبز راه اندیشه ویرایش جدید است. یکی از دغدغه معلمان و خانواده‌ها یادگیری کلمات عربی و استثنایی زبان فارسی است که در این کتاب برای حل این مشکل تمرینات خلاقانهٔ بسیار مهمی از صفحه ۶۳ تا آخر کتاب آمده است. در صفحه‌هایی از کتاب که املا در بالای صفحه نوشته شده است و در پایین خط‌های خالی برای نوشتن قرار دارد، ابتدا کلمات توسط معلم خوانده می‌شود و بعد با کاغذ روی آن پوشانده شده و معلم به دانش آموزان املا می‌گوید و بعد کاغذ برداشته می‌شود و کلمات املا با املای نوشته شده مقایسه می‌گردد. با کمک این روش دانش آموزان متوجه اشتباهات خود می‌شوند. معلم براساس توانایی دانش آموزان می‌تواند، برای لحظه‌ای کاغذ را از روی املا بر دارد، تا دانش آموزان قبل از نوشتن، با کلمات املا آشنا شود. این کتاب املا برای موفقیت دانش آموزان در زمینه املا بسیار مناسب است. مولف این کتاب دارندهٔ نشان یونسکو و مدال خوارزمی و بنیان گذار شهرک الفبا است. به معلمان توصیه می‌شود که بعد از ماه فروردین در املای سبز گروهی کلمات عربی و استثنایی درس‌های علوم و ریاضی و… آموزش بدهند.