صلحی که همهٔ صلح‌ها را بر باد داد

تاریخ هر منطقه‌ای بخشی از سرنوشت آن است و وقتی که از گذشته‌های خودمان خبر نداشته باشیم، نمی‌توانیم آینده‌ای را برای خودمان تصور کنیم. خاورمیانه اقلیمی‌ست که از هر حیث با اکثر مناطق دنیا فرق می‌کند و از نظر پیشینهٔ فرهنگی، رنگارنگ‌ترین سرزمین است. اما زیبایی‌های هنر و فرهنگ و تاریخ کشورهای آن فقط برای کسانی زیباست که از بیرون تماشا می‌کنند و سهم مردمش، قرن‌هاست که فقط فقر و ستم و جنگ و خون بوده است. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که بخشی از خاورمیانه است و بر کسی پوشیده نیست که این‌جا، همیشه هدف سیاست‌مدارهاست. خاورمیانه ۶۲۵ سال به دست حاکمانی اداره می‌شد که زیر پرچم امپراتوری عثمانی پادشاهی می‌کردند و از نقطه‌ای که اولین ضعف‌های آنان پدیدار شد، خاورمیانه به بخش‌های کوچک و کوچک‌تری تقسیم شد. در آخرین نقطه، یعنی سومین روز از سومین ماه سال ۱۹۲۴، امپراتوری عثمانی از شکست در جنگ جهانی اول به فروپاشی رسید و به این ترتیب، عطف جدیدی در این سرزمین رخ داد. «صلحی که همهٔ صلح‌ها را بر باد داد» کتابی‌ست که یکی از تاریخ‌نگاران مشهور آمریکایی «دیوید فرامکین»، از اولین جرقه‌ها تا خاکسترهای عثمانی را برای خوانندگان روایت می‌کند و نکتهٔ درخشان کتاب را، در پرده‌برداری از حقایق پنهان قرار داده؛ حقایقی که با خلق قهرمان‌های مردمی، به صورت داستان‌هایی تبلیغاتی در ذهن مردم تحریف شدند. یکی از این شخصیت‌های دراماتیزه «توماس ادوارد لارنس» بود که در فیلم بسیار مشهور «لارنس عربستان»، به یک طبل تبلیغاتی توخالی برای سیاست‌های برتانیا تبدیل شد. لارنس تنها یکی از معدود شخصیت‌های این کتاب است که با فاش شدن حقایق کارهایش به لیست شخصیت‌هایی مثل وینستون چرچیل، ژوزف استالین، ویلادیمیر لنین، بنیتو موسولینی، دیوید لوید جورج، وودرو ویلسون و هربرت کیچنر و… می‌پیوندد و دربارهٔ پایه‌گذاری مدرنیته در خاورمیانه، ما را دوباره به فکر می‌اندازد. برای مطالعهٔ بیشتر دربارهٔ کتاب «صلحی که همهٔ صلح‌ها را بر باد داد» و خرید اینترنتی این کتاب، با این مطلب همراه باشید.

موضوعات کتاب صلحی که همهٔ صلح‌ها را بر باد داد

این کتاب دربارهٔ فرآیند فروپاشی امپراتوری عثمانی‌ست، اما این تمام صفحه‌های کتاب را در بر نمی‌گیرد. دیوید فرامکین برای ایجاد یک زمینهٔ مفهومی گسترده‌تر که تاریخ را در ذهن خواننده به شاخه‌های دیگر علوم انسانی پیوند می‌دهد، شرح اتفاقات را به اثراتی که در خود اروپا پدید آمد نیز، می‌کشاند. دوازده فصل این کتاب شامل موضوعاتی می‌شود که هر یک در بازهٔ زمانی ۱۹۱۴ تا ۱۹۲۴ از عناصر اصلی یک تحول اساسی در تاریخ بودند و پس‌آمدهای آن همچنان برقرار است:

• در چهار راه تاریخ
• کیچنر، نگاه به آینده
• بریتانیا در باتلاق خاورمیانه
• براندازی
• متفقین در حضیض اقبال
• دنیاهای تازه و ارض‌های موعود
• حمله به خاورمیانه
• غنایم جنگی
• چون آب‌ها از آسیاب افتاد
• طوفان بر فراز آسیا
• بازگشت روسیه به خاورمیانه
• توافق ۱۹۲۲ خاورمیانه

در ابتدا و انتهای کتاب دو نوشتار وجود دارد که هر دو به تفصیل، یکی انگیزه‌ها و اهداف نویسنده از نگارش این کتاب را در مقدمه، و دیگری فهرست منابع موجود برای پژوهش دقیق‌تر تاریخ در انتهای کتاب را، شرح داده‌اند. شاید احساس کنیم که ترجیح می‌دهیم وقت محدومان را به خواندن یک رمان ایرانی یا خارجی با داستانی جذاب اختصاص بدهیم تا یک کتاب تاریخی خسته‌کننده! اما جذابیت کتاب صلحی که همهٔ صلح‌ها را بر باد داد در این است که دیوید فرامکین یک قصه‌گوی واقعی‌ست و اگر به اندازهٔ کافی عاشق تاریخ و درس‌هایش باشی، بهترین قصه را برای تعریف کردن داری. درس‌های تاریخ همیشه تکرار می‌شود، اما تکراری نه؛ همین است که زبان فارسی میزبان بسیار خوبی برای این کتاب بوده و نشر ماهی با چاپ یک کتاب باکیفیت که توسط حسن افشار، روان و خواندنی به فارسی برگردانده شده، فرصت را برای خوانندگان ایرانی و فارسی‌زبانان دیگر فراهم کرده است. «صلحی که همهٔ صلح‌ها را بر باد داد» کتابی‌ست که به تنهایی شهرت و اعتبار زیادی را در سطح جهانی برای نویسنده‌اش فراهم کرد، جزو پرمخاطب‌ترین کتاب‌های تاریخی در دنیا شد و در راه کسب جوایز معتبری مثل جایزهٔ ملی حلقهٔ منتقدان کتاب و پولیتزر، تا مرحلهٔ نهایی به رقابت با دیگر آثار سال ۱۹۸۹ پرداخت.