سال هفتم
نظام آموزشی ۶٫۳٫۳ نظام حاکم بر آموزش و پرورش کشور ایران است. به این معنا که دانش‌آموزان پایه‌های اول تا ششم را در مقطع دبستان (ابتدایی)، پایه‌های هفتم تا نهم را در مقطع متوسطه اول و پایه‌های دهم تا دوازدهم را نیز در مقطع متوسطه دوم می‌گذرانند. بنابراین پایهٔ هفتم اولین پایه در مقطع متوسطه اول است که دانش‌آموزان وارد فضای جدیدی می‌شوند که قبلاً آن را تجربه نکرده‌اند.
چالش‌های پیش روی هفتمی‌ها
همانطور که پیش‌تر گفتیم اولین پایه از مقطع متوسطه اول، هفتم است که دانش‌آموزان با یک فضای کاملاً جدید مواجه می‌شوند. اولین تغییر، تغییر در مدرسه و فضای کلاس است. با این تغییر دانش‌آموز ممکن است تعدادی از دوستان خود را از دست بدهد و با دوستان جدیدی آشنا شود. انطباق با محیط جدید در هفته‌های ابتدایی سال تحصیلی ممکن است باعث آزار دانش‌آموز شود. زیرا یک دانش‌آموز ۱۳ یا ۱۴ ساله، نمی‌تواند به سادگی با محیط جدید وفق پیدا کند. این تغییر محیط، با بالا رفتن انتظارات دبیرها نیز همراه است. تا قبل از این پایه، در دبستان فضای شادتری را تجربه کرده‌اند اما در مقطع متوسطه اول با فضای رسمی‌تری روبه‌رو هستند. چالش دیگر این است که در ۶ سال اول تحصیل، تنها با یک معلم در طول سال تحصیلی در ارتباط بوده‌اند. اما در پایه هفتم برای اولین بار برای هر درس یک معلم دارند و شناخت اخلاق و روحیات هر یک از معلم‌ها زمان‌بر است.
اهمیت پایه هفتم
دروس پایهٔ هفتم به‌ویژه ریاضی، زبان انگلیسی و عربی، پیش‌نیاز دروس پایه‌های هشتم و نهم است. بنابراین اگر دانش‌آموزی در این پایه تسلط کافی به دروس آن پیدا نکند، در پایه‌های هشتم و نهم به مشکل می‌خورد. مسالهٔ دیگر بحث هدایت تحصیلی و انتخاب رشته در پایهٔ نهم است که نمرات امتحانات خرداد در آن تاثیرگذار خواهد بود. برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهٔ هدایت تحصیلی و میزان تاثیر نمرات پایه هفتم می‌توانید به مطلب «هر آنچه که باید دربارهٔ هدایت تحصیلی و انتخاب رشتهٔ دانش‌آموزان پایه نهم بدانید» در مجلهٔ کتابچی مراجعه کنید.
دروس پایهٔ هفتم
در پایهٔ هفتم دانش‌آموزان درس‌های متفاوتی دارند که هر کدام با پاره‌ای از توضیحات و معرفی منابع به شرح زیر است:
- ریاضی: شاید بتوان گفت مهم‌ترین درس پایهٔ هفتم، ریاضی است که اگر دانش‌آموز در این درس به تسلط کافی نرسد، قطعاً در پایه‌های بالاتر به مشکل می‌خورد. دانش‌آموزان برای تسلط بر آن می‌توانند از کتاب ریاضی کامل هفتم انتشارات جویا مجد استفاده کنند. این کتاب دارای بخش‌های «آموزش»، «سوالات امتحانی با پاسخ تشریحی»، «تمرین‌های ویژه»، «تست‌های آزمون ورودی مدارس نمونه دولتی با پاسخ تشریحی» است.
- علوم تجربی: بعد از ریاضی، می‌توان درس علوم تجربی را مهم‌ترین درس دانست. این درس بسیار گسترده است زیرا به چهار بخش «شیمی»، «زمین شناسی»، «فیزیک» و «زیست شناسی» تقسیم می‌شود. اگر بخواهیم منبع مناسبی برای این درس انتخاب کنیم، می‌توانیم سیر تا پیاز علوم هفتم انتشارات گاج را معرفی کنیم. این کتاب دارای بخش «آموزش»، «سوالات امتحانی با پاسخ تشریحی» و «سوالات چهارگزینه‌ای همراه با پاسخ تشریحی» است که می‌تواند دانش‌آموزان را هم برای آزمون‌های آزمایشی و هم امتحانات مدرسه آماده کند.
- زبان انگلیسی: زبان انگلیسی برای اولین بار در پایه هفتم به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود. در دنیای امروز، زبان انگلیسی برای هر کسی از الزامات محسوب می‌شود پس چه بهتر که دانش‌آموزان از پایه هفتم این درس را جدی بگیرند و حتی مطالعات غیردرسی نیز در حوزهٔ زبان انگلیسی داشته باشند. در ضمن این درس در قالب دو کتاب «اصلی» و «کار» برای هفتمی‌ها ارائه شده است. دانش‌آموزان می‌توانند از کتاب زبان انگلیسی هفتم انتشارات مبتکران اثر شهاب اناری برای مطالعات درسی و از سری کتاب‌های connect برای شروع مطالعات غیر درسی زبان استفاده کنند.
- عربی: همانطور که بالاتر هم گفته شد، درس عربی نیز درس پایه‌ای محسوب می‌شود و باید از همین پایه هفتم که شروع آموزش این درس است، مورد توجه قرار گیرد. از ابتدا باید این درس را جدی گرفت تا در سال‌های بعد هم بتوان در آن نمرهٔ خوبی کسب کرد. برای این درس می‌توانید از کتاب شاهکار عربی هفتم انتشارات گاج استفاده کنید.
- ادبیات فارسی: این درس نیز مانند زبان انگلیسی در قالب دو کتاب «فارسی» و «نگارش» ارائه شده است. در این دروس با نگارش زبان فارسی و شخصیت‌ها و آثار ادبی آشنا می‌شوید. برای این درس می‌توانید از کتاب سیر تا پیاز فارسی هقتم انتشارات گاج استفاده کنید.
- پیام‌های آسمانی: این درس نیز یکی از دروسی محسوب می‌شود که در آزمون‌های ورودی مدارس برتر ضریب قابل توجهی دارد. برای این درس از کتاب مسابقات عربی، قرآن و پیام‌های آسمان هفتم مرشد انتشارات مبتکران استفاده کنید که برای علاوه بر درس پیام‌های آسمان، دارای سوالات دروس عربی و قرآن نیز هست.
- مطالعات اجتماعی: این درس از سه قسمت مدنی، جغرافیا و تاریخ تشکیل شده که می‌توانید برای آن از کتاب آموزش و آزمون رشادت مطالعات هفتم انتشارات مبتکران استفاده کنید.
برای سایر دروس، کتاب خاصی در طول سال تحصیلی نیاز نیست اما بهتر است کتاب‌هایی که نمونه سوالات امتحانی دارند را تهیه کنید. این دروس به همراه برخی از کتاب‌های پیشنهادی عبارت‌اند از:
- تفکر و سبک زندگی: کتاب تفکر و سبک زندگی هفتم اسفندیار
- کار و فناوری: کار و فناوری هفتم اسفندیار
- آموزش قرآن: شب امتحان آموزش قران خیلی سبز
- فرهنگ و هنر
در ضمن نسخه الکترونیکی کتاب‌های درسی پایه هفتم را می‌توانید از پایگاه کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش دریافت نمایید.