دارون عجم اوغلو (Daron Acemoglu)
معمولا افراد بازاری‌ای که با حساب و کتاب سر و کار دارند، و ورای آن، هر فرد مربوط به حوزهٔ پول، اعم از اقتصاددان‌ها را افرادی خشک و بدون انعطاف تلقی می‌کنیم. اما همیشه مثال‌های نقضی وجود دارند؛ افرادی که از حوزهٔ اقتصاد بیرون آمده‌اند اما به جای تحلیل‌های محضِ کمی و صفر و صدی، به بررسی و نقدِ کاربردی با زمینهٔ دانش خود تعلق دارند. و مهم‌تر از آن، افرادی که می‌توانند حوزهٔ اقتصاد –به عنوان مهم‌ترین و اولین حوزهٔ مورد نیاز هر انسانی در زندگی شخصی- را با حوزه‌های دیگر پیوند بزنند و از تاثیرات آن و چه‌گونگی فرآیندهای ارتباطی برای مخاطبین، خاصه مخاطبینِ عامه‌تر، حرف‌هایی قابل درک اما علمی بزنند. دارون عجم اوغلو یا دارون عاصم اوغلو (به انگلیسی= Daron Acemoğlu) یکی از همین افرادِ جذاب در جهان امروز است. اقتصاددانی که در زمینه‌های رشد اقتصادی، اقتصاد توسعه و اقتصاد سیاسی کار می‌کند و به مکتب فکری «اقتصاد نهادی جدید» تعلق خاطر دارد. او در زمینه‌های اقتصادی، آثار زیادی را به رشتهٔ تحریر درآورده است و بیشتر به خاطر نگارش کتاب مشهورش «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند» شناخته شده است. اثری که از پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز محسوب می‌شود. در آثار او جامعه‌شناسی و جهان‌شناسی با علوم اقتصادی سنجیده می‌شوند و راه‌کارهایی سهل و ممتنع در جهتِ پیوند اقتصاد و زندگی که هم برای افراد دانشگاهی و هم برای افراد عامه به درد بخور هستند، ارائه می‌شوند. برای مثال در کتاب مذکور، دلایل فقر و ثروت‌مندی ملل مختلف به شکلی جامع مورد بررسی قرار می‌گیرد و نویسنده در این راه، از ادله‌هایی محکم در حوزه‌های تاریخی، جامعه‌شناختی و… استفاده می‌کند که تسلط جذاب او بر حاشیه‌های اقتصاد و تاثیرپذیرانش را هم نشان می‌دهد. عجم‌اوغلو از نظر مکتبی یک فردِ لیبرال محسوب می‌شود و با همین وام‌داری، آن‌چنان در ادعاهای خود، باز و صریح عمل می‌کند که بعضا حاشیه‌های زیادی را می‌آفریند. برای مثال او از جملهٔ دانشگاهیانی بود که در نامه‌ای بلندبالا از قانونی‌سازی خرید و فروش و مصرف گراس (ماری جوانا) در ایالت «کلرادو» در آمریکا حمایت کرده بودند!
زندگی شخصی عجم اوغلو
عجیب و غریب است که بگوییم می‌خواهیم اقتصاددانی آمریکایی که زادهٔ کشور ترکیه است و تبار ارمنی دارد را معرفی کنیم! اما باید گفت که دارون عجم اوغلو، سال ۱۹۶۷ میلادی در استانبول، ترکیه و در خانواده‌ای ارمنی متولد شد. پدرش «کِوُرک»، وکیل و مدرس دانشگاه استانبول و مادرش «ایرما»، مدیر و معلم مدرسه‌ای ارمنی در استانبول بودند. بنابراین گرایش او به فرهنگ و نوشتن –حتی با وجود مطالعات و تحصیلات بعدی‌اش- غیرقابل هضم به نظر نمی‌رسد. او پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان گالاتاسرای در سال ۱۹۸۶، لیسانس خود را از دانشگاه یورک در بریتانیا و فوق لیسانس و پی‌اچ‌دی (PHD) خود را به ترتیب در رشته‌های اقتصادسنجی و اقتصاد ریاضیاتی تا سال ۱۹۹۲ از مدرسهٔ اقتصاد لندن دریافت کرد. عجم اوغلو، پس از فارغ‌التحصیلی از مدرسهٔ اقتصاد، تا مدت یک سال به عنوان مدرس در همان‌جا فعالیت کرد و سپس با عضویت در هیات علمی مؤسسهٔ فناوری ماساچوست (ام‌آی‌تی)، باب ترفیعاتِ روزافزون خود را باز کرد. این شروعی بر اخذ درجهٔ استادتمامی توسط او بود که باعث شد در سال ۲۰۰۴ کرسی استادی در چارلز کیندلربرگر اقتصاد کاربردی را کسب کند. از دیگر سمت‌های او می‌توانیم به عضویت پیوسته در دفتر ملی پژوهش اقتصادی، مرکز عملکرد اقتصادی، مرکز رشد بین‌المللی، مرکز پژوهش سیاست اقتصادی و همچنین فرهنگستان هنر و علوم آمریکا اشاره داشته باشیم. او هم‌اکنون استاد کرسی الیزابت و جیمز کیلین در رشتهٔ اقتصاد موسسهٔ ام‌آی‌تی است و در فهرست ۱۰ اقتصاددان برتر دنیا بر اساس درجه‌بندی IDEAS/RePEc قرار دارد. عجم اوغلو جوایز بسیاری را در طول زندگی حرفهای خود به دست آورده که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توانیم «مدال جان بیتز کلارک، جایزهٔ فرهنگ و هنرهای ریاست جمهوری ترکیه، جایزهٔ فرهنگستان علوم ترکیه، جایزهٔ جان فن نویمان و جایزهٔ پلاین نمرز» را نام ببریم.
آثار عجم اوغلو
همان‌طور که گفتیم، مهم‌ترین اثر دارون عجم اوغلو، کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند» است که با همکاری جیمزای رابینسون نوشته شده است. اما این اقتصاددان، آثار مکتوب دیگری هم دارد و مجموعا تا به حال، چهار کتاب را به چاپ رسانده است که همگی تا حدود زیادی موفق بوده‌اند و در دنیای علوم انسانی، حرفهای زیادی برای گفتن دارند. سه اثر دیگر او عبارت‌اند از: «کلیات علم اقتصاد»، «ریشه‌های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی» و سرانجام کتاب «راه باریک آزادی» که ادامه و شرح بیشتری بر کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند» به شمار می‌آید.