خورخه آمادو

ژورژه آمادو (Jorge Amado) رمان‌نویس برزیلی بود که بیشتر به خاطر نوشتن آثاری در شرح زندگی مردم زادگاهش، باهیای برزیل، مشهور شد. باهیا شهری با فرهنگ، موسیقی و اعتقادات مذهبی خاص خود است و آمادو در کتاب‌هایش این میراث آفریقایی برزیلی را ثبت کرده است. آثار او به ۴۹ زبان در ۵۵ کشور جهان ترجمه شده و به این ترتیب وی توانسته فرهنگ برزیل را به نقاط مختلفی از جهان معرفی کند. ژورژه آمادو، نخستین رمانش را در دههٔ ۳۰، وقتی تنها ۱۹ سال داشت (۱۹۳۱)، نوشت. اما تا پایان این دهه، داستان‌های کوتاهش در فرانسه منتشر می‌شد. این موفقیت او در کشورهای دیگر بخشی به دلیل توانایی سیاسی او بود. او عضو حزب کمونیست برزیل بود و این مسئله کمک می‌کرد تا آثارش در اتحاد جماهیر شوروی منتشر شود و به دیگر کشورهای پشت پرده آهنین راه یابد. اما همین عقاید سیاسی موجب شد تا در سال ۱۹۴۷ از کشورش تبعید شود. او مجبور شد پنج سال در پاریس و چکسلواکی زندگی کند. ولی او از این فرصت استفاده کرد و همراه همسرش با چهره‌های برجسته منتقدی چون پابلو پیکاسو، ژان پل سارتر و سیمون دوبوار ارتباط برقرار کرد. به همین دلیل کتاب‌های اولیه او بیشتر بر بی‌عدالتی اجتماعی تکیه دارد و از دیدگاه‌های سیاسی او تأثیر گرفته است. ولی بعدها درونمایه کمدی و طنز به آن اضافه شد. ژورژه آمادو، در آثارش با نگاهی دقیق به زندگی ثروتمندان و فقیران کشورش، برزیلی‌های سیاهپوست و دورگه‌ها، بچه‌های خیابانی، ماهیگیران، مهاجران، زنان و مردان کارگر و آن‌هایی که این افراد را به کار می‌گرفتند، توانست فرهنگ کشورش را ثبت کند. در دهه ۵۰، از کمونیسم دست برداشت و مسیر جدیدی را در نویسندگی در پیش گرفت و به جای توجه به ایدئولوژی بیشتر نگاهی طنزآمیز داشت. آمادو خودش را قصه‌گو می‌دانست و سعی داشت با خلق سبک ادبی خاص خودش، توجه مردم را هر چه بیشتر به آثارش جلب کند. کتاب‌های او با شخصیت‌پردازی‌های غنی، اکشن و ملودرام، بر گفت‌وگوهای افراد پایین جامعه و زبان محاوره ساخته شده است. به همین دلیل محققان دانشگاهی تا مدت‌ها آثار او را مورد نکوهش قرار می‌دادند و او را نویسنده‌ای سطح پایین می‌نامیدند. درست به همین دلیل بسیاری از آثار او به فیلم برگردانده شده و در قالب نمایشنامه‌های عامه‌پسند و مجموعه‌های تلویزیونی درآمده‌اند. این نویسنده برزیلی بیش از ۳۰ عنوان کتاب دارد. برخی از آثار برجسته او عبارتند از: دونا فلور و دو شوهرش (۱۹۶۶)، کشف آمریکا توسط ترک‌ها (۱۹۹۴)، چوپان شب (۱۹۶۴)، آزادی زیرزمینی (۱۹۵۴)، دریای مرده (۱۹۳۶) و… یکی از کتاب‌های معروف این نویسنده رمان «کاکائو» است که توسط بهروز آل نداف در سال ۱۳۹۲ و با مسؤولیت بنیاد آرمان‌شهر (افغانستان) به زبان فارسی ترجمه شده است. از دیگر آثار ترجمه شده به فارسی این نویسنده می‌توان به کتاب «ناخدا خانه است» (۱۳۸۴)، کتاب «گابریلا گل میخک و دارچین» (۱۳۹۰) اشاره کرد.