اساطیر نورس

«اساطیر نورس» کتابی‌ست که با محوریت شخصیت‌های خداگونهٔ دوران اسکاندیناوی و در فضای زندگی وایکینگ‌هایی که به این افسانه‌ها باور داشتند، به بازگویی قصه‌های عامیانه می‌پردازد. سرزمین یخ‌بندان و قطبی اسکاندیناوی و جزیره‌های فراوانی که با فاصله‌ای کم سر از دریا برآورده‌اند، میزبان «نیل گیمن» و سبک داستان‌گویی منحصربه‌فردش هستند تا داستان‌هایی را که از هزاران سال پیش بر سر زبان مردم این اقلیم بوده، با نگاهی تازه و کلامی تازه، به روایتی تازه تبدیل کند. این قصه‌ها با وجود بازخوانی و بازنویسی‌شدن توسط نویسنده، به هیچ وجه از مسیر اصلی خود منحرف نشده‌اند و صرفاً بستری تازه برای طرح اساطیر را مهیا می‌کنند. شخصیت‌های آن شبیه انسان‌اند اما نیروی خدایی را در خود حمل می‌کنند و همیشه مسئلهٔ نبرد خیر و شر در بین آن‌ها جاری‌ست و پیروزی مطلق برای هیچ‌یک معنایی ندارد؛ هرچند این روایت‌ها قرن‌ها در دل فرهنگ ساکنان این منطقهٔ سردسیر پویش کرده و شکوفا شده و همیشه پیروزی بزرگ چاشنی اصل یک حماسه است. انگیزهٔ اصلی نیل گیمن از نوشتن این کتاب، از زمانی در وجودش شکل گرفته که در کودکی، از کتابخانهٔ مدرسه کتاب‌های اساطیری قرض می‌گرفت؛ تا زمانی که در سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفت تا داستان‌های نورس را با تصویرسازی‌ها و تحت مؤلفه‌های ادبی خودش، در قالب یک کتاب دربیاورد. اساطیر نورس شامل ۱۵ داستان است و در ابتدای کتاب، با ویژگی‌ها و هویت هر شخصیت داستان آشنا می‌شویم. اگر طرفدار کمیک‌بوک‌ها هم نباشید، حداقل می‌توانید این شخصیت‌ها را در فیلم‌های پرفروش کمپانی مارول پیدا کنید. شخصیت‌های «اودین، ثور و لوکی» سه شخصیت اصلی این کتاب‌اند که بخشی از مجموعه قهرمانان فیلم‌های مارول را تشکیل می‌دهند. اما این فیلم‌ها فقط از ظواهر این اساطیر در داستانی سینمایی استفاده می‌کنند؛ درحالی که هویت این شخصیت‌ها با فلسفه‌ای بسیار پیچیده‌تر پیوند خورده و شناخت واقعی از آن‌ها را، باید از طریق خواندن قصه‌های اساطیری پیدا کنیم. عناوین داستان‌هایی که نیل گیمن با قلم خود و از زبان مردم باستان برایمان روایت می‌کند، عبارت‌اند از:

• پیش از آغاز و پس از آغاز
• ایگدرازیل و نُه جهان
• سر میمیر و چشم اودین
• گنجینه‌های ایزدان
• استاد معمار
• فرزندان لوکی

کتاب اساطیر نورس در سال ۱۳۹۶ در مؤسسه نشر پریان توسط رحیم قاسمیان به فارسی درآمد و به چاپ و انتشار رسید. برای آشنایی بیشتر با داستان‌های کتاب اساطیر نورس و خرید اینترنتی کتاب، همراه ما باشید.

موضوع داستان‌های کتاب اساطیر نورس

تقریباً در تمام نظام‌های معنایی کهن، جهان به دست افرادی اداره می‌شد که تعداد مشخص و وظایف به خصوصی را به عهده داشتند. مردم آن زمان به نسبت بهره‌ای که از توانایی‌های خود داشتند، انگاره‌ای از ارادهٔ مطلق را در ذهن خود ترسیم می‌کردند. این داستان‌ها برای زمانی بسیار پیش از ظهور فلسفه در یونان است، بنابراین باید به آن‌ها با نگاه تحلیل‌گر و معناشناسی توجه کنیم؛ نه این که با چه بخش‌هایی از علم و فلسفهٔ دنیای مدرن در تناقض است. سلاح اصلی انسان‌های این دوره، تصویرسازی به واسطهٔ قدرت تصویرپردازی بود و اساطیری که ما آن‌ها را امروز به عنوان قصه می‌خوانیم، زمانی مبنای باورهای یک قوم و ملت را تشکیل می‌دادند. از طرفی نیل گیمن را با آثار مشهورش در ادبیات وحشت-فانتزی می‌شناسیم. کتاب‌هایی از او مثل «کورالین» و «خدایان آمریکایی» شهرتشان را سینما و تلویزیون مدیون‌اند و «گرد ستاره» و«کتاب گورستان» و «فال نیک» با در بر داشتن سبک جدیدی از ژانر فانتزی، جای خود را به عنوان رمان در بین مخاطبان ادبیات داستانی آمریکا باز کرده‌اند. اساطیر نورس با واکنش مثبت اکثر منتقدین مواجه شد؛ به ویژه این‌که گیمن از خط اصلی داستان‌های اساطیری خارج نمی‌شود و اگر در داستان به مورد تازه‌ای بر می‌خوریم، به تناسب دیدگاهی‌ست که به عنوان یک نویسندهٔ مدرن، به باورها و قصه‌های اساطیری دارد. حماسه و تراژدی دو گونهٔ ابتدایی در جهان شعر و ادبیات بوده‌اند و از ترکیب و تناقضات این دو، سبک‌های داستانی متفاوتی پدید آمدند. در گذر زمان، اساطیر نیز بیشتر و بیشتر از دوقطبی بودن فاصله گرفتند و داستان‌هایی با ترکیب دو وجه خیر و شر به وجود آمد؛ داستان‌هایی که از نیل گیمن می‌خوانیم نیز دربارهٔ خدایانی‌ست که به مشکلات انسانی مثل عشق و طمع دچار شده‌اند و با حرکت آن‌ها در مسیر وقایع قصه، یک پیام سنتی و خردمندانهٔ دیگر به خواننده اضافه می‌شود.

دربارهٔ نیل گیمن

«نیل ریچارد مک‌کنون گیمن» در سال ۱۹۶۰ میلادی در کشور بریتانیا متولد شد. او از کودکی عاشق خواندن کتاب بود و هر کتاب و رمانی را با هر موضوعی که پیدا می‌کرد، با لذت تمام می‌خواند. گیمن در زندگی‌اش از نویسندگان زیادی درس گرفته است و از مؤلفه‌هایشان در کتاب‌هایش استفاده کرده، اما به جرأت می‌توان گفت که قدرت اثربخشی و الهام جی. آر. آر. تالکین روی او، مثل نویسندگان و علاقه‌مندان بی‌شمار دیگری در تمام دنیا، از هر نویسندهٔ دیگری بیشتر بود است. سبک فانتزی که تالکین در مجموعه‌های حماسی ارباب حلقه‌ها و هابیت خلق می‌کند، با قصه‌های اساطیری و مفهوم خیر و شر پیوند خورده؛ بنابراین می‌توان به طور ویژه رد پای تالکین را در سبک نگارش و نثر کتاب اساطیر نورس ببینیم. گیمن حالا وارد چهارمین دههٔ فعالیت حرفه‌ایش شده و با تجربه‌های بزرگی که در رمان‌نویسی در سبک‌ها و ژانرهای مختلف داشته، فضای اساطیری دنیای باستان را در قالب فانتزی به تصویر کشیده است.

جملاتی از کتاب اساطیر نورس

لوکی شرور نبود، اما قطعاً نیروی خیر هم به شمار نمی‌رفت. لوکی پیچیده بود… خدایان او را تحمل می‌کردند، شاید به این خاطر که نقشه‌ها و استراتژی‌هایش به همان اندازه که دردسرساز بود، نجات‌بخش هم واقع می‌شد. لوکی جذابیت جهان را بالا می‌برد و از امنیت آن می‌کاهد. او پدر هیولاهاست، نویسندهٔ غصه‌ها، خدای فریب‌کار!

سعی می‌کنم خودم را در زمانی بسیار دور تصور کنم، در سرزمینی که این قصه‌ها برای اولین بار بازگو شد، شاید در طول شب‌های زمستانی طولانی، زیر درخشش نورهای شمالی.

کارهایی بود که ثور در زمان مشکلات انجام می‌داد. اولین کاری که انجام داد این بود که از خودش بپرسد آیا واقعاً لوکی این کار را کرده؟ ثور تأمل کرد. باورش نمی‌شد که لوکی حتی جرأت کرده باشد که پتکش را بدزدد. بنابراین دومین کاری را انجام داد که در وقوع مشکلات انجام می‌داد؛ رفت و با لوکی مشورت کرد.