نظام اخلاقی حارث محاسبی

انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی منتشر کرد:
زمان ورود محاسبی به بغداد جریان‌های فکری یونانی، ایرانی، عربی و اسلامی وجود داشت؛ با این حال ادعای این تحقیق بر آن است که محاسبی تحت تأثیر فلسفه یونانی قرار نگرفته است و به تبع آن اخلاق وی نیز وامدار اخلاق ارسطویی نیست. به جهت نزدیکی دوران حیات محاسبی به صدر اسلام تبیین خاستگاه‌های اخلاق اسلامی بسیار راهگشاست. از آنجا که این پژوهش متکفل تحقیق در خاستگاه‌های اخلاق اسلامی نیست؛ لذا به مقاله کویین راینهارت، که در این خصوص پژوهش کرده، استناد می‌شود. راینهارت در این مقاله به منشأ و چارچوب‌های اخلاق اسلامی می‌پردازد و مسئله اساسی او نسبت (های) بین اسلام و اخلاق است. هر دینی در یک تاریخ و جغرافیای خاص به وجود آمده است لذا حیات مردم نیز از این شرایط بی‌تأثیر نمی‌ماند. از سوی دیگر دین نیز در زندگی مردم تأثیرگذار است. در حوزه اخلاق مهم‌ترین آورده دین از نظر راینهارت مسئله اراده انسان و تقدیر بود. در واقع از همین جا است که مباحث اخلاقی نیز در بین اندیشمندان مسلمان مطرح شد و بسط پیدا کرد.