ماکاموشی هوپا
این روزها برای گروه خردسال و کودکان، مجموعههای داستانی متفاوتی نوشته میشود. مجموعههایی که با سیاستهایی خاص نوشته شده تا به معنای واقعی کلمه، بچهها را سرگرم کنند. این مجموعهها، یا با تصویرگریهای جذاب ترکیب شدهاند، یا محتوای طنز و خندهدار دارند؛ یا ماجرای آنها به زبانی کودکانه و مخصوص بچهها نقل میشود. گرچه برخی از کتابها هر سه را باهم دارند. برای مثال میتوان به مجموعه کتابهای «ماکاموشی»، جزیرهٔ جوندگان جسور اشاره کرد. این مجموعه، همانطور که از نامش معلوم است، راجع به موشهاست. این داستان فابل، از زبان حیوانات نقل میشود و در آن هیچ انسانی به چشم نمیخورد. جالب اینجاست که تمام چیزهایی که به یک موش مربوط میشود، در این کتاب آورده شده است. در واقع موشهای این کتاب هم از انسانها تقلید میکنند، هم سبک زندگی زیرزمینی خودشان را حفظ کردهاند. ماجراها انقدر جذاب هستند که کودکان را عاشق شخصیت اول آن، یعنی جرونیمو استیلتن میکنند. موش نویسندهای که سردبیر یک دفتر روزنامه است و در حل معماهای مختلف، هوش و توانایی زیادی دارد. گرچه با اینکه بزدل است، همیشه به دردسر میفتد و بدون اینکه بداند، در مخمصه گیر میکند. در ادامه، چند کلامی راجع به نویسندهٔ این کتاب میخوانیم و سپس محتوای آن را کاملتر خدمت شما، معرفی خواهیم کرد.
الیزابت دامی؛ نویسنده مجموعه ماکاموشی
جرونیمو استیلتن مجموعهٔ ماکاموشی، انگار شخصیت نویسندهٔ اصلی یعنی دامی را به ارث برده است. الیزابت دامی، نویسندهٔ فعال و پرکار کودکان و نوجوانان است که در سال ۱۹۵۸ به دنیا آمد. او دختر رئیس انتشارات پیرو دامی بود و از ۱۳ سالگی فعالیت ادبی خود را آغاز کرد. او به خاطر انتشار مجموعهٔ «ماکاموشی» مشهور شده است و در کنار نویسندگی، مجوز خلبانی و چتربازی نیز دارد. جالب اینجاست که روی جلد تمام کتابهای مجموعهٔ ماکاموشی، اسم خود جرونیمو استیلتن که شخصیت اصلی کتابها است، به عنوان نویسنده نوشته شده است. حتی اطلاعات مربوط به نویسنده نیز راجع به زندگینامهٔ استیلتن است. تا جایی که مخاطب گاهی تصور میکند، استیلتن نویسندهای است که خود را موش معرفی کرده است. اما در واقع، هدف الیزابت دامی این بوده که بچهها تا جایی که ممکن است با کتاب و نویسندهٔ آن، احساس راحتی کنند و موش قهرمان را جدی بگیرند.
جرونیمو استیلتن دانشآموختهٔ ادبیات موشمحورانه و فلسفهٔ نوموشی تطبیقی است. در بیست سال گذشته سردبیر جریدهٔ جوندگان، پرتیراژترین روزنامهٔ نیوموش سیتی بوده. استیلتن به خاطر دو تا از کتابهایش، «نفرین هرم پنیری» و «در جستجوی گنج غرقشده»، برندهٔ جایزهٔ موشیتزر شد. همچنین جایزهٔ بهترین شخصیت اندرسون سال ۲۰۰۰ را به خود اختصاص داد. آقای استیلتن در اوقات فراغتش پوستهٔ پنیر عتیقه جمع میکند و گلف بازی میکند.
ویژگیهای مجموعه کتابهای ماکاموشی
سری کتابهای ماکاموشی که ۷۲ جلد را شامل میشود، از سال ۲۰۰۰ و به زبان ایتالیایی در حال انتشار است. انتشارات هوپا نیز تا کنون، ۱۶ جلد از این مجموعه را به زبان فارسی ترجمه و در دسترس مخاطبین قرار داده است. عنوانهای ترجمهشده عبارتند از: «چشم زمردین، جواهر گمشده»، «موش و گربه در خانهٔ اشباح»، «پنجهت رو بکش، کله پنیری»، «اسم من استیلتن است، جرونیمو استیلتن! »، «معمای موشالیزا»، «چهار موش در اعماق جنگل تلهموش»، «شبح مترو»، «پیتزای داغ برای کنت اشرافزاده»، «نبرد با گربههای راهزن»، «بزن بریم با کوسهها شنا کنیم! »، «نفرین هرم پنیری»، «ملاقات با هیولای برفی»، «در جستوجوی گنج غرقشده»، «تعطیلات در هتل ژندهپنده»، «کریسمس مبارک، جرونیمو! »، «معبد یاقوت آتشزا». همانطور که قبلا به آن اشاره شد، این کتابها راجع به موشها است و روایات از زبان جرونیمو استیلتن بیان میشود. او در هر جلد، ماجرایی عجیبغریب را تجربه میکند که بسیار طاقتفرسا، هیجانانگیز و خندهدار است. بیشتر اوقات هم به خاطر اعضای خانواده و دوستانش به دردسر میفتد. نکتهٔ جالبی که در این مجموعه وجود دارد، ترکیب زبان موشی و زبان آدمها است. این خلاقیتی است که معمولا در تئاتر، فیلم یا انیمیشن قابل اجرا است. اما در این مجموعه میبینیم که همه چیز با کلمهٔ موش، جیر، پنیر و… ترکیب شده و اصطلاحات و عبارات جدید ولی قابل درک ایجاد شده است. این نکته حتی در تغذیهٔ موشها نیز رعایت شده است.
ماکاموشی و نقد دنیای بزرگسالان
گرچه این کتاب برای کودکان و نوجوانان نوشته شده است و همهٔ جریانها نیز به نوعی به دنیای موشها مربوط میشود. اما این کتاب یک پارودی کامل از زندگی انسانها است. زندگیای که گاهی به خاطر خطاهای پیشوپا افتاده، بهم میریزد و دچار هرج و مرج میشود. سردبیر که جرونیمو استیلتن باشد، به خاطر سهلانگاری پسر عمویش به خطر میفتد، به خاطر بیدقتی کارمندهایش مورد نفرت مردم محله قرار میگیرد و همیشه درگیر حماقتهایی است که توسط دیگران رخ میدهد. پس طبیعتا نویسنده از نوشتن آن، پیام جالبی برای بچهها به همراه دارد. اینکه یک نویسنده، کسی که کتاب میخواند، اهل قلم است و روزنامهای را اداره میکند، طبیعتا یک سر و گردن نسبت به بقیه بالاتر است، بیشتر میفهمد و دردسرهای زیادی نیز او را احاطه میکند. نویسنده قصد دارد بگوید که قهرمان قصههای کودکان، صرفا نباید شخصیتهای پرسروصدا و برونگرا باشند که نیروهای ماورایی دارند. آنها میتوانند نویسندههایی درونگرا باشند که عاشق پنیر خوردن و کز کردن پشت میز کارشان هستند و از دردسر هم فراریاند.