صادق زیباکلام
صادق زیباکلام متولد سال ۱۳۲۷ در محلهٔ ری تهران است. وی در حال حاضر استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، نویسنده و از کارشناسان مجرب مسائل اجتماعی و سیاسی با گرایش نوآزادی‌خواهانه و اصلاح‌طلبی است. می‌توان گفت که بخشی از این تفکرات روشن‌فکرانه و آزادی‌خواهانه صادق زیباکلام به عقاید پدرش باز می‌گردد. پدر تاجری که در زمان مصدق وارد فعالیت‌های سیاسی شده بود و از طرفداران وی محسوب می‌شد. با وجود این‌که صادق زیباکلام در سال ۱۳۴۵ در کنکور ورودی دانشگاه تهران پذیرفته شد؛ اما پدرش با ادامه تحصیل وی در تهران مخالفت و او را روانه اتریش کرد تا درگیر گروهک‌های سیاسی دانشگاه تهران نشود. از آن‌جایی که در اتریش نیز ذهن هوشمند زیباکلام از هجمه‌های سیاسی به دور نماند و تحت تأثیر تفکرات مارکسیستی قرار گرفت، به توصیه پدر این کشور را نیز ترک کرد و در سال ۱۳۴۶ به انگلستان رفت. در ابتدا پس از گذراندن دوره دوساله کالج، وارد رشته مهندسی شیمی دانشگاه پلی‌تکنیک شهر هادرزفیلد شد. پس از پایان دوره کارشناسی، برای گذراندن دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه دولتی برادفورد انگلستان نیز اقدام کرد. اما متاسفانه در سال ۱۳۵۳ هنگام بازگشت به ایران توسط ساواک به اتهام همکاری با مجاهدین خلق و تلاش برای اقدام خراب‌کارانه علیه حکومت دستگیر و به سه سال زندان محکوم شد. همین مسئله باعث شد که دستگاه امنیتی مانع از بازگشت وی به انگستان و ادامه تحصیل در دوره دکترا شود. در نهایت صادق زیباکلام در ایران ماند و به‌عنوان مربی در دانشکده فنی دانشگاه تهران استخدام شد. این مرد نواندیش پس از انقلاب تصمیم گرفت که به‌جای ادامه تحصیل در رشته خود به علوم انسانی روی آورد و به‌همین‌دلیل در سال ۱۳۶۳ برای تحصیل در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترای دانشکده صلح‌شناسی دانشگاه برادفورد اقدام کرد. موضوع تز دکترای وی در مورد انقلاب اسلامی ایران و فلسفه سیاست غرب بود و در سال ۱۳۶۹ فارغ‌التحصیل شد. پس از دو سال توانست وارد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شود و کرسی استادی را از آن خود کند. صادق زیباکلام در حال حاضر نیز استاد تمام این دانشگاه است.
فعالیت‌ها و حواشی زندگی صادق زیباکلام
از آن‌جایی که صادق زیباکلام همیشه تفکرات روشن‌فکرانه، اصلاح‌طلبی و آزادی‌خواهانه داشت، زندگی خصوصی، علمی و اجتماعی او با فراز و فرودهای بسیاری همراه شد. به گفته وی در یکی از برنامه‌های تلویزیونی:
ما روزی مجبور می‌شویم به ماجرای کودتای ۲۸ مرداد به گونه‌ای بپردازیم که بود و نه به گونه‌ای که در حال حاضر وانمود می‌کنیم چراکه به واقع محمد مصدق از ملی‌ترین و شریف‌ترین مردان سیاسی ۲۰۰ سال اخیر است. ما مدیون چکمه‌های رضاشاه هستیم و او خدمات زیادی به ایران کرده است.
این صحبت‌های صادق زیباکلام تا مدت زیادی با انتقادات و واکنش‌های تندی در رسانه‌های مختلف ایران مواجه شود. پس از این حواشی بود که در یکی از مناظره‌ها در دانشگاه صنعتی اصفهان وی به بررسی ریشه‌های آمریکاستیزی در ایران پرداخت و نگاه‌های زیادی را به این تفکر نواندیشانه خود جلب کرد. در سال ۱۳۹۳ بود که به صراحت در یکی از کنفرانس‌های دانشگاه تهران اعلام کرد:
از نظر من برنامه هسته‌ای ایران بعد از انقلاب و تا به الان بیشتر از جنگ هشت ساله ایران و عراق به کشور ضربه زده و باعث عقب‌گرد شده است.
این گفته وی باعث شد که در دادگاه انقلاب به یک سال حبس تعزیری محکوم شود و بعدها این حکم به جریمه نقدی تبدیل شد. پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ و ریاست مجلس سال ۱۳۹۴ بود که وی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درمورد مخالفت اصول‌گرایان و تندروها با منافع ملی گفت که تندروها راهی جز پذیرش اراده ملت ایران ندارند. یکی از حواشی جالب زندگی سیاسی صادق زیباکلام نحوهٔ ورود او به دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در سال ۱۳۹۵ بود که حاضر نشد تصویر پرچم اسرائیل و آمریکا که بر کف ورودی راهرو دانشگاه حک شده بود را لگد کند. وی در این مورد گفت:
از نظر من پرچم هر کشوری نشانه هویت آن است و بی‌احترامی و زیر پا گذاشتن آن غلط است.
در زمینهٔ سیاست خارجی نیز صادق زیباکلام تفکرات نو و جدیدی را ارائه کرد و نشان داد که مدیریت کشور در این زمینه با نواقصی همراه است. از جمله این‌که وی معتقد است واقعاً چه کسی مسئولیت نابودی اسرائیل را به ما داده درحالی‌که سازمان ملل کشور اسرائیل را به رسمیت شناخته است. در مناظره‌ای با عبدالله گنجی در دانشگاه امام صادق وی صراحتاً اعلام کرد که من کشور اسرائیل را به رسمیت می‌شناسم. از نظر بعضی، همین تفکرات اصلاح طلبی صادق زیباکلام بود که باعث شد در سال ۱۳۹۶ با روی کار آمدن فرهاد رهبر به عنوان رییس دانشگاه آزاد تهران (بعد از هاشمی رفسنجانی) بهانه‌تراشی‌هایی صورت گیرد و وی بدون اطلاع و هماهنگی قبلی از دانشگاه آزاد اخراج شود.
آثار برجسته صادق زیباکلام
ذهن خلاق و نواندیش صادق زیباکلام منجر به تالیف بیش از بیست آثار کم‌نظیر شد. از آثار برجسته وی که با استقبال قابل توجه نسل جوان روبه‌رو شد می‌توان به «ما چگونه ما شدیم؟»، «غرب چگونه غرب شد؟»، «جامعه‌شناسی به زبان ساده»، «هاشمی بدون رتوش»، مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی، اشغال، دانشگاه و انقلاب، گفتن یا نگفتن، سنت و مدرنیته، از هانتینگتون و خاتمی تا بن لادن، وداع با دوم خرداد، هاشمی رفسنجانی و دوم خرداد، عکس‌های یادگاری با جامعه مدنی، آذری غربی، یادداشت‌های انقلاب، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران ۱۳۲۰–۱۳۲۲، رضاشاه، تولد اسرائیل و غیره اشاره کرد. در کتاب ما چگونه ما شدیم؟ صادق زیباکلام به طور خاص به مسئله عقب‌ماندگی ایران و به طور عام به مسئله عقب‌ماندگی شرق در برابر غرب (اروپا) اشاره می‌کند. این کتاب را انتشارات روزنه در دو نوع جلد گالینگور و شومیز منتشر کرده است. در ادامه این کتاب وی کتاب غرب چگونه غرب شد؟ را نوشت و به طور کامل به دلایل برتری آنها اشاره کرد. اگر با توجه به مطالب ذکر شده نسبت به اندیشه‌های روشن‌فکرانه و نوگرایانه صادق زیباکلام کنجکاو شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا به سراغ کتاب‌های وی بروید و در کنار آن سخنرانی‌ها و مناظره‌های این مرد نوآزادی‌خواه را از دست ندهید. در حال حاضر اپلیکیشن و وب‌سایت فروشگاه اینترنتی کتابچی با تخفیفات عالی تمامی کتاب‌های صادق زیباکلام را به فروش می‌رساند که بهترین فرصت برای آغاز آشنایی بیشتر با تفکرات وی و تغییر دیدگاه نسبت به خیلی از مسائل گذشته و روز است.