گیتی خوشدل
گیتی خوشدل، مترجم پرکار ایرانی است که در سال ۱۳۲۶ در تهران به دنیا آمد. او در دانشگاه تهران و در رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی فارغ‌التحصیل شد و سپس برای تحصیل در رشتهٔ «جامعه شناسی» به ایالات متحدهٔ آمریکا مهاجرت کرد. گرچه این رشته را ناتمام رها کرده و به ایران بازگشت. پس از آن، به ترجمهٔ آثار مختلفی مشغول شد و کتاب‌های خوش‌نام و مطرحی را به زبان فارسی برگرداند. در این میان، به هند نیز سفر کرد و در آن‌جا به مفاهیم و مضامین روانشناسی و معرفت‌شناسی و عرفان علاقه پیدا کرد. از همین رو، آثاری که از بعد از سفرش به هند ترجمه می‌کرد، اکثرا محتوای عرفان و روانشناسی داشت.
آثار گیتی خوشدل
خوشدل با ترجمهٔ کتاب «چهار اثر فلورانس اسکاول شین»، نوشتهٔ «فلورانس اسکاول شین» معروف شد. این کتاب آن‌قدر محبوب و خوش‌قلم بود که از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۶ حدود شصت بار به چاپ رسید و البته یکی از کتاب‌هایی است که مدت زمانی در زندان «کتاب‌های غیر مجاز» به سر برده است. البته فعالیت او صرفا به ترجمهٔ همین اثر محدود نمی‌شود. از جمله آثار ترجمه شده توسط گیتی خوشدل می‌توان به حکایت دولت و فرزانگی، هفت عادت مردمان موثر، آزادی، قانون توانگری، از دولت عشق، تجسم خلاق، قانون شفا، شفای زندگی، من در هر آنچه می‌بینم هستم، راه هنرمند بازیابی خلاقیت، سرگذشت یک یوگی و… اشاره کرد. جالب است بدانید که او، به غیر از ترجمه، شعر نیز می‌سراید و در حال حاضر، هفت مجموعهٔ شعری از او به چاپ رسیده است. قالب شعری محبوب او نیز، شعر نیمایی یا شعر سپید است. از جمله اشعار او می‌توان به مرا از نیلوفر یاد است، معبد بنفش، چشم اقیانوس، میان باخته‌های کوهستان، خانهٔ هزار نیلوفر، از جاده تو نیز زمان عبور خواهد کرد، با تو بازی می‌کردم‌ای آسمان اشاره کرد.
ترجمه آثار فلسفی و روانشناسی
گیتی خوشدل از جمله مترجم‌های برجسته‌ای است که دست به ترجمهٔ آثار بسیار سخت و ناملموس می‌زند. کسانی می‌توانند به ترجمهٔ آثار افرادی چون اریک فروم یا فلورانس اسکاول شین یا سایر آثار فلسفی دست بزند که واقعا با ادبیات انگلیسی و مباحث فلسفی و روانشناسی آشنا باشند. کسی که قبلا در دانشگاه از طریق فروید با id، ego و superego آشنا نشده باشد، چگونه می‌تواند آثار پیشروی فروید، که اریک فروم است را ترجمه کند؟ البته مترجم‌های زیادی دست به ترجمهٔ آثار منتقدان ادبی زده‌اند، یا به عبارت دیگر، دست به «خراب کردن» ترجمهٔ آن‌ها زده‌اند، ولی گیتی خوشدل، جزء مترجم‌های نابلد و ناکارآمد نیست. او این آثار فلسفی و روانشناسی را به بهترین شکل ترجمه می‌کند. در ادامه، نمونه‌ای از ترجمهٔ او در کتاب چهار اثر فلورانس را خواهید دید.
زنی را می‌شناسم که به راستی تنگدست بود، اما احدی نمی‌توانست او را وادارد تا خود را فقیر احساس کند. دوستان ثروتمندی که مدام فقرش را به رخش می‌کشیدند او را نصیحت می‌کردند که این قدر ولخرج نباشد و کمی پس‌انداز کند. آنگاه مختصر پولی نیز به او می‌دادند. او نیز به رغم همهٔ آن نصایح، همهٔ دارایی خود را صرف خرید کلاهی برای خود یا خرید هدیه‌ای برای یک دوست می‌کرد. همیشه شاد و سرمست بود و افکارش پیرامون لباس‌های فاخر و جواهرات و تجملات دور می‌زد. البته بدون هیچ رشک یا غبطه به دیگران.
انتخاب معادل فارسی، هنر گیتی خوشدل
این روزها به زحمت می‌توان مترجمی پیدا کرد که علاوه بر وفاداری به متن، محتوا را به صورت ملموس برگرداند و در عین حال، به نکات نگارشی و فنی جملات نیز به حد کافی توجه کند. در واقع اکثر مترجم‌های آثار فلسفی و روان‌شناسانه، ترجیح می‌دهد بخش اعظمی از متن را حذف کنند (یعنی هر جایی را که متوجه نمی‌شوند) و در عوض، هر کلمه‌ای را که نمی‌فهمند را به همان اصطلاح انگلیسی در جمله به کار ببرند. اما گیتی خوشدل در بخش‌های مختلف کتاب‌هایی که ترجمه کرده، تسلط بالایش به زبان انگلیسی و در عین حال مبحثی که ترجمه می‌کند را نشان می‌دهد. بخشی که خواندید، قسمتی بود که ترجمهٔ آن کار سختی نیست. ولی در بخش‌های فلسفی‌تر نیز می‌توان این قلم روان و سلیس را مشاهده کرد.
ذهن هشیار را ذهن نفسانی یا فانی خوانده‌اند. ذهن هشیار، ذهن بشری است و زندگی را به همان شکلی که به نظر می‌رسد می‌بیند. ذهن هشیار، مرگ و بلا و بیماری و فقر تنگنا را مشاهده می‌کند و بر ذهن نیمه هشیار اثر می‌گذارد. هوشیاری برتر یعنی آن ذهن الهی که درون هر انسان است، و قلمرو آرمان‌های عالی و عرصهٔ طرح الهی. زیرا هر انسانی صاحب طرحی الهی است که افلاطون آن را «الگوی کامل» خوانده است.
معمولا مترجم‌های آثار فلسفی در ترجمهٔ بخش‌های سنگین‌تر و فلسفی‌تر کتاب، ترجیح می‌دهند از اصطلاحات اصلی استفاده کنند و به این ترتیب خودشان را از گیر و دار دردسرهای ترجمه نجات دهند. ولی همان‌طور که می‌بینید، گیتی خوشدل، با انتخاب واژگانی دقیق و صحیح از جمله «ذهن هوشیار»، «ذهن نیمه هوشیار» و… مطلب را به بهترین شکل به مخاطب، ارائه می‌کند. به همین دلیل هم او با کتاب «چهار اثر فلورانس» به شهرت رسیده است. به عبارتی می‌توان گفت که به لطف گیتی خوشدل، کتاب «چهار اثر فلورانس» در ایران، معروف و پرفروش شد. وگرنه مثل سایر کتاب‌های فلسفی، اصلا شناخته نمی‌شد.