اگر بتوانیم متون مهم گذشته را از نو سخن بیاوریم، یعنی تارو پودشان را بشکافیم، ساختمان‌شان را بشناسیم، زبان‌شان را حلاجی کنیم، مبانی و مبادی فلسفی‌شان را بفهمیم، اگر بکوشیم چون باستان شناسی محتاط و مجرب، ذهنیت و جهان بینی مستتر در هر یک از این متون را بازسازی کنیم رابطه این ذهنیت را با ساخت قدرت زمانش دریابیم، شاید از این راه بتوانیم بالمآل، ذهن و زبانی نقاد و خود بنیاد بیابیم که هم از قید سنت فارغ است، هم از تقلید و تعبد از غرب، هم رنگ و هم بافتی بومی دارد، هم پشتوانه‌ای جهانی.