انکار مرگ

مرگ یکی از رمزآلودترین پدیده‌هایی است که در همه اعصار بوده و هست. دیدگاه‌های زیادی از روان شناسان، عارفان، دانشمندان و یا مردمان عامی درباره این شناسه انکار ناپذیر وجود داشته است. در کتاب انکار مرگ، نویسنده جوانب مختلف مرگ را بررسی می‌کند، و به چگونه مردن می‌پردازد و شیوه برخورد با آن را نشان می‌دهد؛ این که چگونه هر فرد واقعیت مرگ را بپذیرد و با چه افکاری با آن روبه رو شود، چگونه اضطراب بنیادی خود که انکار هراس از مرگ است را کنترل کند، از دیگر مطالب ذکر شده در این کتاب است. کتاب انکار مرگ به بعد دیگری از مرگ اشاره دارد که خواندن آن خالی از لطف نیست. برای درک بیشتر مفهوم این کتاب نباید به یک بار خواندن آن اکتفا کرد، بلکه باید آن را چندین بار خواند و ذهن را به چالش کشید. این کتاب نوشته ارنست بکر است و توسط افسانه شیخ الاسلام زاده ترجمه شده و انتشارات دانژه آن را به چاپ رسانده است.

موضوع کتاب انکار مرگ

انسان‌ها به طور کلی برای رهانیده شدن از ترس مرگ از چند راهکار استفاده می‌کنند که یکی از این راهکارها قهرمان سازی و تلاش برای ماندن در یادها است. آثار فرهنگی و هنری، خاطره سازی، دستاوردهای علمی و تکنولوژی همه و همه مکانیزم دفاعی انکار مرگ هستند که در نتیجه آن می‌توان به تمدن بشری اشاره کرد. حتی می‌توان در نمونه‌های فیزیکی انکار مرگ و تلاش برای عدم پذیرش میرایی بودن انسان به مومیایی کردن نیز اشاره کرد. غالبا انسان‌ها میل به نامیرا بودن دارند که انکار مرگ زاییدهٔ همان میل است. کتاب‌های زیادی در زمینه حیات و مرگ به چاپ رسیده است اما این کتاب که پیش روی شما است به جنبه‌های دیگر مرگ و حیات، میل انسان به زندگی و چالش‌های پیش رویش پرداخته است. در کتاب انکار مرگ به نظریه چند تن از افراد صاحب سبک از جمله سورن کی‌یرکگارد، زیگموند فروید و اتو رنک پرداخته می‌شود. این کتاب درباره قهرمان سازی انسان صحبت و از دیدگاه‌های مختلف به بررسی آن می‌پردازد. در واقع کتاب بر پایهٔ روانشناسی پسا فرویدیی، بیان جایگاه اعلای کی‌یرکگارد و عقاید اتورنک بنا نهاده شده است. این کتاب که شامل ۱۱ فصل و سه بخش است، درفصل نخست سرشت انسان و قهرمان گرایی را بررسی می‌کند، بخش دوم شکست‌های قهرمان گرایی را به چالش می‌کشد و بخش سوم چکیده‌ای از نتایج به دست آمده از فصل‌های گذشته را بررسی و جمع‌بندی می‌کند. موضوع فصل اول که همان قهرمان گرایی است، موضوعی است که غریزهٔ آدمی همواره در جستجوی آن است اما این حس، حسی ساده نیست که همه افراد آن را درک کنند و بیابند تا چه اندازه انسان‌ها به این حس آگاه هستند. در بخش دیگر کتاب به وحشت از مرگ و هراس از مرگ اشاره دارد که مهم‌ترین موضوع در تکامل انسان است. انسان از سنین کودکی حقیقت مرگ برایش تبدیل به جهان بینی می‌شود و میل حیات که در وجودش نهادینه است به طور ناخودآگاه رونمایی می‌شود.

درباره نویسندهٔ کتاب انکار مرگ؛ ارنست بکر

ارنست بکر انسان‌شناس و نویسنده آمریکایی متولد ۲۷ سپتامبر ۱۹۲۴ در اسپرینگفیلد ماساچوست از پدر و مادری یهودی است. بکر در جنگ جهانی دوم در پیاده نظام خدمت می‌کرد و در آزادسازی اردوگاه کار اجباری نازی‌ها کمک می‌کرد. پس از به پایان رساندن خدمت سربازی بکر برای ادامه تحصیل راهی دانشگاه سیراکیوز برای گرفتن مدرک کارشناسی ارشد و پس از آن دکترای خود شد. او با نوشتن کتاب انکار مرگ به شهرت فراوان رسید و برای این کتاب برنده جایزه پولیتزر در سال ۱۹۷۴ شد. از دیگر آثار او می‌توان به تولد مرگ معنا اشاره کرد.

بخش‌هایی از کتاب انکار مرگ

«یکی از این حقایق ضروری که از شناخت آن زمان بسیار می‌گذرد موضوع «قهرمان‌گرایی» است. اما در دوره‌های عادی علمی، ما هرگز به آن، به مثابه موضوعی اصلی برای تفکر و مشاهده ننگریسته‌ایم. با این همه افکار همواره به اهمیت این مفهوم بها داده است. یکی از مفاهیم کلیدی برای درک تمایل آدمی به قهرمان‌گرایی همانا مفهوم «خودشیفتگی» است. مفهومی که به قول اریک فروم، از مهم‌ترین و پایدارترین دستاوردهای فروید به شمار می‌آید. فروید، کشف کرد که هر یک از ما تراژدی اسطورهٔ یونانی نارسیس را تکرار می‌کنیم؛ ما نومیدانه مجذوب خویشتن می‌گردیم و یا اگر در مورد کسی نگران باشیم، این نگرانی همواره متوجه وجود خود ماست. اولین ضرورت در پرداختن به موضوع قهرمان‌گرایی آن است که زیر ساخت‌های آن را عریان سازیم تا ببینیم سرشت ویژه قهرمان‌گرایی و عوامل محرکه آن در انسان چیست. برای این مهم، ما می‌توانیم بی‌درنگ یکی از بازکشف‌های نظری مدرن را به شما معرفی نمائیم و آن این است که از میان تمامی اموری که موجب حرکت انسان می‌شود، اصلی‌ترین آن همانا وحشت از مرگ است. از سوی دیگر ما موجودی به نام انسان را می‌بینیم که تا حدی در این جهان مرده است، موجودی که هرچه بیشتر نسبت به تقدیر خود بی‌توجه باشد و بگذارد تا زندگی او را با خود بکشاند، حرمت بیشتری می‌بیند؛ موجودی که در وابستگی ایمن به قدرت‌های محیط خود به بیشترین «آزادی» می‌رسد، در حالیکه در کمترین حس تعلق نسبت به خویشتن است. »