«گریه‌های امپراتور» کتابی از فاضل نظری، شاعر جوان معاصر است که برای اولین بار در زمستان سال ۱۳۸۲ هجری شمسی، توسط انتشارات سورهٔ مهر به چاپ رسیده بود. نشری که وابسته به حوزهٔ هنری، مجموعهٔ کاری خود نظری (در آن سال‌ها) است. این کتاب، اولین کتاب چاپ شده در کارنامهٔ حرفه‌ای نظری است که بعدها با دو کتابِ «اقلیت» و «آن‌ها»، سه‌گانهٔ فاضل نظری را تشکیل دادند. ۶۲ بار تجدید چاپ این کتاب، موید محبوبیت آن در بازار کتاب است و تقریبا به هر کتاب‌فروشی که سر بزنید، اثری از این مجموعهٔ شعر را خواهید دید. چرا که این کتاب، برخلاف اکثریت آثار ادبی کشور با تیراژی نسبتا بالا (۲۵۰۰ تایی) منتشر و توزیع گردیده است.

موضوع کتاب «گریه‌های امپراتور»

این مجموعهٔ شعر که مشتمل بر ۳۸ غزل کلاسیک است، در فرمِ بیرونی خود، بیشتر از هر چیزی با سبک «غزل هندی» و تاثیرگیری فاضل نظری از بیدل دهلوی، به مخاطب معرفی می‌شود. مضمون تمامی اشعار نظری هم عاشقانه هستند و او تقریبا در این کتاب، هیچ غزلی را ورایِ جنبهٔ تغزلی‌اش، نسروده است. البته رگه‌هایی کوتاه از فلسفه، عرفان و مذهب هم در برخی از اشعار این مجموعه دیده می‌شوند. طبق روایتِ خود نظری، شعرهای این کتاب، مربوط به شاعرانگی‌های او در دوران دبیرستان و سال‌های اول دانشگاه است. این مجموعه از نظر فرم درونی، مجموعه‌ای یک‌دست اما تقریبا تکراری است. نظری بیش از هر چیزی، وزن‌های متناوب‌الارکان را برای غزل‌های این مجموعه استفاده کرده و درصد بسیار بالایی از اشعار هم به صورت مردّف سروده شده‌اند.

دربارهٔ زندگی حرفه‌ای فاضل نظری

فاضل نظری از مشهورترین شاعران امروز است و به واسطهٔ جایگاهش در فرهنگ دوران ما، آثارش را به عنوان پرتیراژترین آثار شعر معاصر فارسی، تثبیت کرده است. او شاعرِ پرمنصبی است و با توجه به این‌که به شعرِ انقلاب اسلامی تحت عنوان جریان شعر انقلاب، گرایش دارد، پُست‌های بسیاری را در زندگی‌اش به دست آورده است. از مهم‌ترین مناصب او می‌توانیم به «ریاست حوزهٔ هنری استان تهران و حوزهٔ هنری کودک و نوجوان، رئیس مرکز موسیقی، رئیس جشنواره‌ها و معاون هنری حوزهٔ هنری، عضو شورای عالی شعر سازمان صدا و سیما، قائم مقام ستاد جذب و پرورش استعدادهای درخشان هنری، عضویت در شورای علمی گروه ادبیات انقلاب اسلامی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» اشاره داشته باشیم. کتابِ گریه‌های امپراتور، تقریبا محبوب‌ترین اثر این شاعر و مدیر فرهنگی کشور به شمار می‌آید و توانسته جوایز بی‌شماری را برای او به ارمغان بیاورد. خودِ کتاب، به عنوان «کتابِ سال جوان» در حوزهٔ شعر برگزیده شد و نظری هم به عنوان محبوب‌ترین شاعر دههٔ هشتاد از دیدگاه مخاطبین نمایشگاه کتاب تهران، انتخاب گردید. از دیگر آثار مکتوبِ نظری -غیر از آثاری که نام بردیم- می‌توانیم به کتاب‌های «گزیدهٔ شعر فاضل نظری، ضِد، و کتاب اکنون» اشاره داشته باشیم.

گریه‌های امپراتور؛ مسافری از هند

همان‌طور که گفتیم، غزل‌های این مجموعه، طبق جریان شعری موسوم به سبک هندی یا سبک اصفهانی سروده شده‌اند. سبکی که در آن، استقلال ابیات و مضمون‌پردازی جداجدا اما متنوع، اصلِ اصیلِ سرایش شعر است. نظری هم بنا به همین دیدگاه، غزل‌پردازی کرده است و نکتهٔ بارز اشعارِ او، وجود ابیاتی جذاب به عنوان «شاه‌بیت» است. برای آشنایی بیشتر با سبک هندی و سایرِ سبک‌های شعری ادبیات فارسی، می‌توانید مطلب «خاستگاه شعر در ادبیات فارسی» را در مجلهٔ کتابچی مطالعه کنید.

غزلی از کتاب «گریه‌های امپراتور»

در راه رسیدن به تو گیرم که بمیرم

اصلا به تو افتاد مسیرم که بمیرم

یک قطرهٔ آبم که در اندیشه دریا

افتادم و باید بپذیرم که بمیرم

یا چشم بپوش از من و از خویش برانم

یا تنگ در آغوش بگیرم که بمیرم

این کوزه ترک خورد! چه جای نگرانی است؟

من ساخته از خاک کویرم که بمیرم

خاموش مکن آتش افروخته‌ام را

بگذار بمیرم که بمیرم که بمیرم…