قصههای خوب برای بچههای خوب امیرکبیر
مطمئنا اولین کتاب قصهای که برای کودکان خردسال به نظرتان میرسد، مجموعه کتابهای «حسن کچل» است. اگرچه همهٔ ما از بچگی با «حسن کچل» خاطرههای زیادی داریم، ولی قرار نیست برای کتابخوان کردن بچهها، صرفا و الزاما همان را انتخاب کنیم و آنقدر بخوانیم که کودک از کتاب خواندن زده شود. برخی دیگر برای کتاب خوان کردن بچههای خود، سراغ کتابهای تصویری میروند که بر اساس انیمیشنهای والت دیزنی نوشته شده است. از آنها میتوان به «زیبای خفته» و «سفید برفی و هفت کوتوله» و حتی «بتمن» و «مرد عنکبوتی» اشاره کرد. اگرچه این کتابها در نسخهٔ کمیک نیز وجود دارند، ولی خواندن آنها به زبان فارسی و با تصاویر رنگی هیچ لطفی ندارد. مگر اینکه نسخهٔ اورجینال و به حالت کمیک به دست بچهها برسد و با فرهنگ کمیکخواندن آشنا شوند. در ادبیات فارسی و ادبیات جهان، داستانهای مختلفی نوشته شده است که ماجراهای جذابتری دارند و با پیام اخلاقی محسوس یا نامحسوس خود، به بچهها شعور اجتماعی، فکری و فرهنگی را یاد میدهند. یکی از بهترین کتابها برای بچههای خردسال، کودک و نوجوان، مجموعه «قصههای خوب برای بچههای خوب» است. کتابهایی که بر اساس داستانهای ایران باستان، هند، عربستان و… نوشته شدهاند و زبانی کودکانه و ملموس دارند. نویسندهٔ این کتابها در ابتدای هر جلد، صادقانه توضیح داده که قصهها را بر اساس کدام کتاب نوشته است و ما نیز پس از معرفی نویسنده، به طور خلاصه شما را با مجموعهٔ هشت جلدی «قصههای خوب برای بچههای خوب» آشنا خواهیم کرد که به کمک آنها، کودکان خود را با نسخههای بازنویسی شده از مرزبان نامه، کلیله و دمنه و قابوسنامه عاشق کتاب خواندن کنید.
مهدی آذر یزدی
مهدی آذریزدی را میتوان پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران یا به عبارتی، منجی بچههای کتابخوان ایرانی دانست. او که زادهٔ ۲۷ اسفند ۱۳۰۰ است، برای کودکان و نوجوانان کتابهای زیادی نوشت و از جمله آثار ارزشمند او میتوان به قصههای خوب برای بچههای خوب، قصههای تازه از کتابهای کهن، گربهٔ ناقلا، شعر قند و عسل، مثنوی بچه خوب، قصههای ساده برای نوآموزان، تصحیح مثنوی مولوی، گربهٔ تنبل، خودآموز عکاسی برای همه، لبخند، خاله گوهر و… اشاره کرد.
محتوای کتاب قصههای خوب برای بچههای خوب
قصههای خوب برای بچههای خوب، یک مجموعه کتاب هشت جلدی است که در سال ۱۳۳۵ به چاپ رسید. این کتاب در حقیقت، یک بازنویسی جذاب از «داستانهای کهن» است، برندهٔ جایزهٔ یونسکو شد و به زبانهای اسپانیایی، ارمنی، چینی و روسی نیز ترجمه شد. چراکه اصل کتابها آنقدر اصطلاحات سنگین و ناملموس دارد که به سادگی قابل ترجمه نیست. به همین خاطر از این مجموعهٔ هشت جلدی تا حد زیادی تقدیر شد. این مجموعه شامل «قصههای کلیله و دمنه»، «قصههای مرزبان نامه»، «قصههای سندبادنامه و قابوسنامه»، «قصههای مثنوی»، «قصههای قرآن»، «قصههای شیخ عطار»، «قصههای گلستان و ملستان» و «قصههای چهارده معصوم» است و هر کدام نیز شامل داستانهای کوتاه مختلفی میشود.
قصههای کلیله و دمنه
قصههای کلیله و دمنه، بر اساس کتاب کلیله و دمنه نوشته شده است و شامل ۲۵ قصهٔ مختلف است. البته کتاب کلیله و دمنهٔ اصلی، بیش از صد حکایت دارد و نسخهٔ ترجمه شدهٔ آن، به بیش از هفتصد سال قبل باز میگردد. این کتاب، با زبان ساده و ملموسی که دارد، حکایتهای جذابی از کلیله و دمنه را نقل میکند. از جمله قصههای موجود در این جلد میتوان به «همکاری سوش و زاغ»، «دوستی کبک و شاهین»، «گربهٔ روزهدار»، «موش آهنخور»، «آدم خیالباف»، «شکارچی دانشآموز»، «گناه مرغ خانگی» و… اشاره کرد.
قصههای مرزبان نامه
قصههای مرزبان نامه، دارای بیست و یک داستان مختلف است که بر اساس کتاب کهن «مرزبان نامه» نوشته شده است. این کتاب نیز بیش از هفتاد حکایت مختلف دارد و با واژههای عربی و سنگین مختلفی مزین شده است که به راحتی نمیتوان آنها را درک کرد. مهدی آذر یزدی در جلد دوم این مجموعه، بهترین داستانهای مرزبان نامه را گلچین و آنها را به زبانی شیوا و ساده نگاشته است. از جمله قصههای موجود در این جلد میتوان به «پیاده و سوار»، «مرغ آتشخوار»، «درخت مراد»، «سه دزد حریص»، «رسم راسویی»، «دوستان نااهل»، «انوشیروان و باغبان» و… اشاره کرد.
قصههای سندباد و قابوس نامه
در قصههای سندبادنامه و قابوسنامه، نویسنده ۱۳ حکایت را از «سندبادنامه» و ۱۲ حکایت را از «قابوس نامه» گلچین و به زبان ساده بازنویسی کرده است. کتاب «سندبادنامه» در حقیقت یک کتاب داستان کهن هندی است که به زبان فارسی ترجمه شده است. کتاب «قابوس نامه»، یک کتاب کهن فارسی است که توسط یکی از پادشاهان ایرانی و برای نصیحت فرزندش نوشته شده است. از جمله قصههای موجود در این جلد از مجموعه میتوان به خوراک بهشتی، نابینای نکته سنج، کودک هشیار، حکم قاضی، یک قطره عسل، نیکوکار گناهکار، جوانمرد با معرفت، دانش و پاداش، تو نیکی میکن و در دجله انداز و… اشاره کرد.
قصههای مثنوی
قصههای مثنوی، شامل ۲۴ قصه از کتاب «مثنوی مولوی» است و برخلاف کتاب اصلی که به شعر نوشته شده است، به زبانی ساده و به صورت نثر درآمده است. نویسنده در این جلد اقرار دارد که برخلاف جلدهای قبلی که گلچینی از بهترین داستانها است، قصههای خوب دیگری نیز در مثنوی مولوی نوشته شده که او از بازنویسی آنها صرف نظر کرده است. از جمله قصههای موجود در این جلد میتوان به حکم ناحق، شیر بییال و دم، سیاست باغبان، کودک حلوا فروش، کمالالدین حسن، آهو در طویلهٔ خوان، دشمن در لباس دوست، دو غلام، حق شناسی لقمان، موسی و شبان و… اشاره کرد.
قصههای قرآن
همانطور که از نام آن معلوم است، نویسنده در این مجموعه قصههایی که در قرآن برای هدایت مردم نقل شده را بازنویسی میکند. برای مثال میتوان به حضرت آدم، حضرت نوح، هود و صالح، حضرت ابراهیم، حضرت ایوب، حضرت یوسف، حضرت موسی و… اشاره کرد.
قصههای شیخ عطار
این کتاب، بیست و یک قصهٔ مختلف دارد که بر اساس سه کتاب عطار نیشابوری، یعنی «منطقالطیر»، «مصیبت نامه» و «الهینامه» بازنویسی شده است. عطار نیشابوری، یکی از شاعران کهن ایرانی است که در آثار خود سعی داشت معرفت و عرفانی که به دست آورده را بیان کند. از جمله داستانهای نوشته شده در این جلد میتوان به «کودک ماهیگیر»، «اسفند دود کن»، «یکی بود دوتا نبود»، «خداپرست»، «علاج گدایی»، «سنگ آسیاب» و «خوشبخت و بدبخت» اشاره کرد.
قصههای گلستان و ملستان
این کتاب شامل ۱۵ داستان مختلف است که بر اساس قصههای گلستان سعدی نوشته شده است. البته برخی از داستانها نیز بر اساس قصههایی شبیه به گلستان سعدی نوشته شده که نویسندهٔ آنها گمنام است و آذر یزدی مسئولیت بازنویسی آنها را به عهده گرفته است. نام «ملستان» در این کتاب به همین قصهها اشاره دارد. از جمله قصههای موجود در این کتاب میتوان به «گدای نابینا و دزد بینوا»، «شمردن موی ریش»، «همنشین بدنام»، «آزادی و آزادگی»، «حساب سرنوشت»، «شیر یا خط؟» و… اشاره کرد.
قصههای چهارده معصوم
این کتاب، آخرین جلد از مجموعهٔ هشت جلدی قصههای خوب برای بچههای خوب است. قصههای چهارده معصوم شامل ۳۸ قصهٔ مختلف است که بر اساس منابع و کتابهای مختلفی جمعآوری شده و کلام معصوم امامان و ائمه را در قالب داستانهای مختلف نقل میکند. از جمله قصههای موجود در این جلد میتوان به زبان کودکی، چپ و راست، خطا پوشی، مدارا بهتر است، پوشاک ساده، کمال عدالت، نان خشک جوین، اول همسایه، زیانکار کیست؟ و… اشاره کرد.