مادام بواری

انتشارات نیلوفر منتشر کرد:
باکمال دقت در واقعیتی که می‌گویم تعمق کنید: استادی با قدرت هنرمندانه فلوبر موفق می‌شود جهان نکبت بار پر از آدم‌های شیاد و فیلیستین و میان مایه و ظالم و بانوان گمراه آفریده خود را به یکی از کامل‌ترین آثار داستانی شاعرانه‌ای که می‌شناسیم تبدیل کند و این کار را با ایجاد هارمونی میان تمامی اجزاء، با نیروی درونی سبک، با تمامی شگردهای فرمی به صورت کنترپوان گذار از یک درونمایه به درونمایه دیگر، پیش آگاهی‌ها و پژواک‌ها انجام داده است. اگر فلوبر نبود، مارسل پروستی در فرانسه و جیمز جویسی در ایرلند نیز ظهور نمی‌کرد. چخوف هم در روسیه این چخوفی که می‌بینیم نمی‌بود. همین برای نشان دادن تأثیر ادبی فلوبر کفایت میکند.
ولادیمیر نابوکف
… سبک غیر مستقیم آزاد از یک سو پیشگام گفتمان پروست وار و بازسازی تدریجی خاطره زمان گذشته است و از سوی دیگر بلافصل‌ترین مقدمه برای تک گویی درونی است که نخستین بار جیمز جویس در اپیزود نهایی یولیسس به کار گرفت و بعدها به دست فاکنر تکمیل شد و تنوع بافت (تا نه تنها عملکرد «هنجارمند» ذهن بلکه انواع مختلف «ناهنجاری» روانی را نیز نشان بدهد). بدین ترتیب سراسر قلمرو روانشناختی رمان مدرن، یعنی قلمروی که در آن چشم انداز عمده در واقعیت داستانی ذهن انسان است، برگرفته از مادام بواری است، یعنی رمانی که برای اولین بار کوشید عملکرد ذهن [وجدان] را بیان کند، بی‌آنکه مثل رمان‌های پیش از خود، به تجلیات بیرونی آن متوسل شود.
ماریو بارگاس یوسا