تولستوی و مبل بنفش نام رمانی در ژانر زندگی‌نامهٔ خودنوشت (اتوبیوگرافی) است که در سال ۲۰۱۱ به قلم نینا سنکویچ منتشر شد. این کتاب با مضمون معنا و هدف زندگی، رنج فلسفی و مرگ را به چالش می‌کشد و تلاش می‌کند تا از دل حادثه‌ای که منجر به مرگ خواهر نویسنده شده، معنا و نتیجه‌ای را حاصل کند. ماجرای اصلیِ شکل‌گیری این کتاب از جایی آغاز می‌شود که آن‌ماری، خواهر نینا، در اثر گسترش سریع سرطان از دنیا می‌رود و این درد ناگهانی، برای اعضای خانواده‌ای که پیوند بین آن‌ها ناگسستنی‌ست، به این سادگی قابل هضم نیست. نینا برای تسکین این درد به خواندن کتاب‌های زیادی، از ژانرها و دسته‌بندی‌ها و موضوعات مختلف، روی می‌آورد و تصمیم می‌گیرد پروژه‌ای شخصی را با عنوان «یک سال، هر روز یک کتاب» آغاز کند؛ پروژه‌ای که در دنیای حقیقی هم شکل گرفت و یکی از بهانه‌هایی شد برای انتخاب شدن بهترین کتاب زندگی‌نامهٔ آن سال در وبسایت goodreads.com. نتیجه‌ای که از خواندن هرکدام از این کتاب‌ها حاصل شد، وبسایتی به نام readallday است که در آن می‌توانیم نظرات صادقانه‌ای را دربارهٔ کتاب‌های خوانده شده، پیدا کنیم. انتشارات کوله‌پشتی این کتاب را با همکاری لیلا کرد، به فارسی بازگردانی کرد و به چاپ رساند. لحن و بیان ساده اما شاعرانهٔ سنکویچ، باعث شد تا استقبال گستردهٔ جهانی از این کتاب صورت بگیرد و چه در میان مخاطبان، چه در بین منتقدین، از جایگاه ارزش‌مندی برخوردار شود. مجلهٔ ادبی اپرا دربارهٔ این کتاب این‌گونه می‌نویسد:

هرکسی به ادبیات پناه برده باشد، این کتاب را درک خواهد کرد.

دربارهٔ نینا سنکویچ

نینا سنکویچ یک آمریکایی روس‌تبار است که درحال حاضر همراه با همسر و چهار فرزندش زندگی می‌کند. همان‌طور که اشاره شد، ارتباط با اعضای خانواده یکی از بخش‌های مهم و جدایی‌ناپذیر در زندگی نینا است. سنکویچ پس از تحصیلات ابتدایی در دانشکدهٔ حقوق هاروارد، در زمینهٔ وکالت برای پروندهٔ آلودگی‌های زیست‌محیطی مشغول به کار شد. در سال ۲۰۰۸ و پس از مرگ خواهرش، زندگی جدید برای او رقم خورد؛ او در سال جاری میلادی چهارمین کتابش را منتشر کرده و موفق به همکاری با رسانه‌های بزرگی مثل نیویورک تایمز شده‌است.

داستان کتاب تولستوی و مبل بنفش

شاید نتوانیم بگوییم که این، یک اثر کلاسیک است؛ چون سنکویچ در لابه‌لای خاطرات و نظراتی که رواتشان می‌کند، خواننده را به جریان سیال ذهن وارد می‌کند. این جریان‌سازی در بین افکار و خاطرات پراکندهٔ نویسنده، گاهی از یک اتفاق کوچک شروع می‌شود و با درگیر کردن فکر نویسنده، ما را هم به‌همراه او به خاطراتی قدیمی وصل می‌کند؛ خاطراتی که اغلب شخصیت مشترکی به نام آن‌ماری را در خودش دارد و همراه با غم از دست دادن او، سنکویچ ذره‌ذره به افکار و نتایجی فلسفی درمورد مرگ، معنای زندگی و عشق می‌رسد. نویسنده درکل ۲۱ بخش را به کتاب اختصاص داده و با حرکت در مسیر داستان، اول هر بخش را با جمله‌ای از یک نویسندهٔ مطرح آغاز می‌کند. مثلاً اولین بخش کتاب با این جمله از فرانتس کافکا شروع می‌شود:

ما به کتاب‌هایی نیاز داریم که اثرشان بر ما مثل اثر یک فاجعه باشد؛ کتاب‌هایی که عمیقاً متاثرمان کنند؛ مثل تاثیر مرگ کسی که بیشتر از خودمان دوستش داشتیم؛ مثل تبعید شدن به جنگل‌هایی دور از همه؛ مثل خودکشی. کتاب باید همچون تیشه‌ای باشد برای شکستن دریای یخ‌زدهٔ درونمان.