در باب زندگی مینیمالیستی

تو شغلت نیستی. مقدار پولی که توی حسابی بانکیت داری نیستی. ماشینی که سوار میشی نیستی. محتویات کیف پولت نیستی. تو اون لباس‌های لعنتی که می‌پوشی نیستی!

جملهٔ بالا اگر برایتان آشنا نیست، باید بگویم آن را در فیلم «باشگاه مشت‌زنی» شنیده‌اید. این جمله در ابتدای کتاب «در باب زندگی مینیمالیستی» نیز آمده و از روی آن به سادگی می‌توانیم موضوع و هدف «فومیو ساساکی» را از نوشتن این کتاب بفهمیم؛ این کتاب سعی می‌کند تا با پیروی از روش‌های مینیمال در زندگی روزمره، سبک زندگی تازه‌ای را به ما معرفی کند. کلمه‌های «مینمال، مینیمالیسم و مینیمالیست» در چند سال اخیر بین مردم رایج شده‌اند و بیشتر از همه، فضای مجازی در گسترش این مفهوم نقش داشته است. در اصل مینیمالیسم یک جنبش هنری‌ست و تاریخچهٔ آن به دههٔ ۱۹۵۰ میلادی در آمریکا برمی‌گردد. این جنبش انگیزه‌ای شد تا نقاشان این دوره سبک جدیدی را پیش بگیرند که تا حد امکان از جزئیات می‌پرهیزد و تمام تلاشش را برای تصویر یک شمایل کلّی به کار می‌گیرد؛ اما به گونه‌ای بی‌نقص، تا در اولین نگاه آن مفهوم در ذهن مخاطب شکل بگیرد. حالا نویسندهٔ این کتاب، که یک ویراستار است و در ۳۵ سالگی به تنهایی در توکیو زندگی می‌کند، این کتاب را نوشته تا مثل یک جاروبرقی هر چیز اضافی را که در زندگی‌مان با خودش بیرون ببرد؛ از وسایلی که به آن‌ها نیاز نداریم تا افکاری که مثل همین وسایل در ذهن ما فقط فضا را اشغال می‌کنند و فقط سرگیجه می‌آورند. البته خیالتان راحت! این کتاب قرار نیست مثل باشگاه مشت‌زنی آشوب کردن و هرج‌ومرج را یادمان بدهد و فقط به ما یادآوری می‌کند که وسیله‌های اضافی زیادی در خانه داریم! این کتاب در سال ۲۰۱۷ منتشر شد و از وبسایت «goodreads» امتیاز «۳٫۸ از ۵»، از وبسایت «barnes & noble» امتیاز «۵ از ۵» و از وبسایت «bol» امتیاز «۴٫۳ از ۵» را دریافت کرد. برای خرید کتاب «در باب زندگی مینیمالیستی؛ خداحافظ وسایل اضافه» می‌توانید به صورت اینترنتی اقدام کنید؛ این کتاب با ترجمهٔ شبنم سمیعیان و حمایت نشر ققنوس منتشر شده است.

ساختار و عناوین کتاب در باب زندگی مینیمالیستی

نویسندهٔ این کتاب در یک آپارتمان واقعاً نقلی در توکیو زندگی می‌کند و تمام وسایل خانه‌اش را در چند جفت لباس و لوازم ضروری خانه خلاصه کرده است! او در ابتدای کتاب با تصاویر توضیح می‌دهد که از چه وضعیتی به این‌جا رسیده و حالا که ذهنیتش متحول شده، می‌توانیم انتظار این را داشته باشیم که ساختاربندی و فصل‌های کتابش هم مینیمالیستی باشد! وضعیتی ساساکی قبلاً در آن بوده زندگی با طرز فکر «ماکسیمال» بوده؛ یعنی نقطه‌ای که درست در مقابل مینیمال قرار دارد و برعکس یک مینیمالیست، می‌خواهد بیشتر و بیشتر به داشته‌هایش اضافه کند. از آن‌جایی که ما با یک نویسندهٔ شرقی طرف هستیم، خودبه‌خود ذهنمان سمت این هم می‌رود که آموزه‌های باستانی این سرزمین و خرد کهن مشرق‌زمین در افکار او دخیل است. همین‌طور هم هست. خود نویسنده می‌گوید که هدف از پیاده‌سازی این سبک زندگی، رسیدن به مرحله‌ای فراتر از زندگی روزمره و دست‌یابی به آرامشی‌ست که الگویی از افکار بودا و روش «ذن» را در دل خود دارد. فصل‌های این کتاب به ترتیب زیر است:

• چرا مینیمالیسم؟
• در اولین گام، چرا انقدر وسیله جمع می‌کنیم؟
• ۵۵ راهکار مفید برای خداحافظی با وسایلتان
• ۱۲ عادتی که موقع خداحافظی با وسایلم تغییرشان دادم
• «احساس» شادمانی به جای شادمان «شدن»

همان‌طور که احتمالاً تا الان حدس زده‌اید، این یک کتاب انگیزشی‌ست؛ اما سبک انگیزه‌بخشی این نویسندهٔ ژاپنی کمی متفاوت از نمونه‌های غربی این ژانر است. در کتاب‌های انگیزشی آمریکایی، چه مفید و کاربردی باشد یا به‌دردنخور و رؤیایی، ما با تغییر سبک تفکر طرف هستیم. اصولاً آمریکا و اروپا وام‌دار فلسفهٔ مدرنی هستند که پایه‌اش در یونان بنیان‌گذاری شد و هنوز هم حتی اگر کتابی از آن‌ها می‌خوانیم که ظاهراً نامرتبط با فلسفه است، الگوی تحول فکری و ایدئولوژیک را در خودش دارد. اما به وضوح روش فومیو ساساکی متفاوت است. او هم ادعا می‌کند که پی از این هرگز آن‌قدرها از زندگی لذت نمی‌برده و از این‌که قدر داشته‌هایش را نمی‌دانسته، احساس بدی داشته است. اما حالا تفکر او به دنبال سبک زندگی‌اش عوض شده، نه برعکس. بنابراین در این کتاب دقیقاً به روشی مینیمالیستی، یعنی به اندازه‌ای که نیاز است و نه بیشتر، مراحل این تغییر رفتار و الگوی روزمره را پابه‌پای ما نیز مرور می‌کند.