داستان‌های مشهور در چه چیزی مشترک‌اند؟ این سؤالی‌ست که بی‌شمار جواب دارد و هر کسی که در حوزهٔ ادبیات صاحب‌نظر باشد، دیدگاه خودش را نسبت به آن بیان می‌کند. اما چیزی که نقد ادبی را مهم می‌کند در این است که بین این کتاب‌ها یک عنصر مشترک پیدا کنند و آن استفادهٔ هر چیزی در جای خودش است. اما در این بین نویسنده‌ها باید همزمان که از گذشتگان پیروی می‌کنند، تلاش می‌کنند تا جهان تازه‌ای خلق کنند و دیدگاه شخصی خودشان را در نوشته‌هایشان پررنگ‌تر کنند. «نیکلای گوگول» نویسنده‌ای چالش‌برانگیز و تأثیرگذار است که مقدمات تحول ادبی مهمی را در روسیه پدید آورد. او در کتاب «تاراس بولبا» که یکی از مشهورترین آثارش است، دربارهٔ جنگ‌های خونین و انسان‌های جنگ‌طلب می‌نویسد؛ اما با لحن بیان طنزی که بیش از هر چیز در آن تلخی وجود دارد. گوگول که شخصیتی مشاهده‌گر داشت و کوچک‌ترین جزئیات جامعه‌اش را در آثارش تحلیل می‌کرد، در این کتاب روی موضوعی دست می‌گذارد که در دنیای واقعی بزرگ‌ترین معضل دنیاست: جنگ. با وقوع جنگ جهانی دوم، نویسندگان و هنرمندانِ به‌مراتب بیشتری، از داستان‌گویی و خلق در هدف نقد و کوبیدن جنگ بهره گرفته‌اند؛ اما بعضی آثار ضدجنگ هم هستند که اصولاً از ابتدا بعضی شرایط را زیر پا می‌گذارند و در صحنهٔ کشتار انسان‌ها، با لحنی هجوآمیز و کوبنده، خواننده را با خود هم‌عقیده می‌کنند. گوگول در داستان کوتاه تاراس بولبا، که در ابتدا همراه چند داستان دیگر منتشر شده بود و بعداً با استقبال زیاد مردم به کتابی مستقل تبدیل شد، داستان ژنرال قفقازی را می‌گوید که در جنگ با لهستانی‌ها در اوکراینِ قرن شانزدهم، تلاش می‌کند تا از طریق پسرانش با طرز فکر دشمن آشنا شود و نقاط ضعف آن‌ها را بشناسد. اما ماجرا از داستانی جنگی به محوری رمانتیک کشیده می‌شود و گوگول تازه در این‌جا، هنر نویسندگی در سبک‌ها و موضوعات مختلف را به رخ خواننده می‌کشد. این کتاب در سال ۱۸۳۵ منتشر شد و جزو مشهورترین آثار ادبیات روسیه در کتاب‌های مشابه خودش است. در ایران انتشارات «علمی و فرهنگی» این کتاب را با ترجمهٔ «قازار سیمونیان»، نویسندهٔ ارمنی-ایرانی، به چاپ رسانده است. برای خواندن خلاصه داستان کتاب «تاراس بولبا» و خرید اینترنتی این کتاب، به ادامه مطلب توجه کنید.

موضوع داستان کتاب تاراس بولبا

تاراس بولبا دو پسرش را که هردو جنگجویان خوبی هستند، به خوبی تمرین داده و برای موفقیت در جنگ، روی آن‌ها حساب می‌کند. به همین دلیل پسر کوچکترش «آندری» را به لهستان می‌فرستد تا در پوشش تحصیل در یک مدرسهٔ شبانه‌روزی، به آداب و فرهنگ مردم آن آشنا شود و برای شکست ارتش لهستان از قدرت‌های سیاسی استفاده کند. اما آندری در لهستان با شرایط تازه‌ای روبه‌رو می‌شود و پس آشنایی با یک دختر اشراف‌زادهٔ لهستانی و دل بستن به او، جبههٔ خود را تغییر می‌دهد. این اتفاق کوچک می‌تواند به حاشیه رانده شود، اما تاراس تاب خیانت پسرش را نمی‌آورد و تصمیم می‌گیرد برای آرمان‌هایش، حتی از پسرانش هم بگذرد. کتاب تاراس بولبا یکی از آثاری‌ست که در ادبیات روسیه، یکی از داستان‌های پر فراز و نشیب محسوب می‌شود و منبع الهام فیلمی با همین عنوان در سال ۱۹۶۲ شده است.

دربارهٔ نیکلای گوگول

نیکلای گوگول در ادبیات روسیه به عنوان بزرگ‌ترین طنزپرداز محسوب می‌شود و کسی‌ست که رئالیسم انتقادی را به ادبیات وارد کرد. او تلاش می‌کرد تا پیوندهای نامرئی بین انسان‌ها را در جامعه ببیند و انگیزه‌های پنهانی را که در شخصیت آن‌ها نهفته شده کشف کند. او مثل یک جامعه‌شناس، قشرهایی از افراد را در بطن شخصیت‌های داستانی‌اش می‌گنجاند که از دید اکثر افراد جامعه دور هستند و برای این‌که وضعیت‌های روانی غیرعادی را به شکلی واقع‌گرا به داستان‌هایش بیاورد، از بیان طنز و انتقال غیرمستقیم مفاهیم بهره می‌گرفت. گوگول از الکساندر پوشکین تأثیر پذیرفته بود و افق‌های دیدش را برای نویسندگان بزرگی در آیندهٔ ادبیات، مثل بولگاکف، داستایوفسکی، او. کانر، آکوتاگاوا، کافکا، ناباکوف و تولستوی، به یادگار گذاشت.