آبتین گلکار
فرض کنید می‌خواهید کتابی ترجمه‌شده را تهیه کنید که به زبان روسی نوشته شده است. در آن زمان ترجیح می‌دهید کتاب را با ترجمهٔ مستقیم از زبان روسی تهیه کنید یا ترجمه‌ای که از زبان واسط یعنی زبان انگلیسی ترجمه شده باشد؟ طبیعتاً ترجمهٔ مستقیم، ترجمهٔ بهتری از آب درمی‌آید. مگر این‌که با کتاب‌هایی چون «صد سال تنهایی» طرف باشیم و کسی جز بهمن فرزانه، از پس ترجمهٔ آن برنیاید. اما در این مطلب می‌خواهیم شما را با یکی از بهترین و مقبول‌ترین مترجم‌های زبان و ادبیات روسی یعنی آبتین گلکار آشنا کنیم. آبتین گلکار، در سال ۱۳۵۶ به دنیا آمد و در دانشگاه تهران، در رشتهٔ زبان و ادبیات روسی تحصیل کرد. سپس برای مقطع کارشناسی ارشد و دکترا، به دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف در اوکراین رفت و مدرک خود در رابطه با زبان و ادبیات روسی، ارتقاء داد. او در حال حاضر، نه تنها مترجم برجسته‌ای است که کتاب‌های زیادی را از زبان روسی به فارسی برمی‌گرداند، بلکه به عنوان پژوهشگر زبان و ادبیات روسی و استادیار دانشگاه تربیت مدرس فعالیت می‌کند. شاید با خودتان تصور کنید که چرا باید تا این حد و اندازه، از کسانی چون آبتین گلکار ممنون باشیم که ترجمهٔ آثار ادبی را به صورت مستقیم از زبان روسی به فارسی انجام می‌دهند. چون مترجمی که واقعا به این زبان تسلط داشته باشد و بتواند آثار را با قلمی روان به زبان فارسی برگرداند، به تعدادی انگشت شمار در ایران وجود دارد. اما ترجمه‌های آبتین گلکار به خوبی نشان می‌دهد که مترجم از پس زبان سختی چون روسی برآمده و آن را به قلمی روان و جذاب برگردانده است.
سبک ترجمه آبتین گلکار
به طور کلی، زبان روسی زبان خشکی است. تا جایی که ارتباط گرفتن با کتاب نویسندگان بزرگی چون داستایوفسکی، چخوف و آسیموف کار چندان ساده‌ای نیست. اما اگر کسی بتواند در عین حفظ خشکی و رسم و رسومی که در زبان روسی وجود دارد، ترجمه‌ای کامل انجام دهد، بازی را برده است. آبتین گلکار هم برندهٔ این بازی است. در ادامه بخشی از ترجمهٔ او از کتاب «فقط یک طاعون ساده» را برای شما می‌آوریم تا با سبک و سیاقش در ترجمه، بهتر آشنا شوید و در صورت تمایل، آثارش را تهیه کنید.
«می‌گویند طاعون آمده! بله»
- «زبانت را گاز بگیر! طاعون! می‌دانی طاعون مال کی است؟ مال عهد دقیانوس!»
«لابد وباست!»
مرد پافشاری می‌کند: «وبا کدام است؟ می‌گویم طاعون!»
مردی با لباس شخصی معلوم نیست از کجا ظاهر می‌شود و آستین او را می‌گیرد و آرام دنبال خودش می‌کشد.
مرد اولی تعجب می‌کند: «چه‌کار داری می‌کنی؟»
دومی می‌گوید: «یک دقیقه برویم آن طرف. لحنش ملایم و آشتی‌جویانه است، ولی عقب نمی‌نشیند.»
- «کجا برویم؟ هیچ‌جا نمی‌آیم! توی صف نوبت دارم!»
ولی مرد دیگری پدیدار می‌شود که تنومندتر است. شانهٔ مرد اولی را می‌گیرد و با لحنی که دیگر اصلاً آشتی‌جویانه نیست می‌گوید: «با ما بیاید، آقا.»
همان‌طور که می‌بینید، نه‌تنها سبک صحبت‌کردن و شیوهٔ برقراری ارتباط به رسم روسی‌ها در متن رعایت شده، متن خوانا و جذاب است. این جذابیت در بخش‌های دیگر که مسائل پیچیده‌تر و خاص‌تر می‌شوند نیز ادامه می‌یابد و شما به راحتی می‌توانید با کتاب و محتوای آن ارتباط برقرار کنید. پس می‌توانیم به این نتیجه برسیم که آبتین گلکار، یکی از مترجم‌های قابل اعتماد در زبان روسی است و در ترجمه‌هایش، خبری از تحریف و موازی‌کاری نیست.
آثار ترجمه شده توسط آبتین گلکار
گلکار آثار زیادی را از نویسنده‌هایی چون چخوف، بولگاکف و گوگول ترجمه کرده است. از آن‌ها می‌توان به «قلب سگی»، «بازرس»، «مردهٔ متحرک»، «قصه‌هایی برای بزرگسالان»، «شرورترین دختر مدرسه»، «ماجراهای چیپولینو»، «باریس گادونوف»، «داستان‌های کوتاه از نویسندگان اسلاو»، «مقصر کیست؟ »، «زندگی انسان و فرمانروای گرسنگان»، «اعتراف»، «یک ماه در دهکده» و… اشاره کرد.